رصد یکی از عظیمترین اَبَرسیاهچالههای کیهان
گروهی از اخترشناسان اسپانیایی و کانادایی یکی از ابرسیاهچالههای فوقالعاده بزرگ را که بزرگترین سیاهچالههای ِ کیهان هستند، رصد کردند که همچنان در حال رشد است.
از آنجایی که سیاهچالهها اساسا نامرئی هستند، تخمین اندازه آنها دشوار است. آنها میتوانند در هر کجا از چند برابر جرم خورشید تا میلیونها یا میلیاردها بار سنگینتر باشند، اما یک کلاس خاصی از آنها وجود دارد که حتی بزرگتر از آن هستند. مطالعه جدیدی از دادههای جمعآوری شده توسط تلسکوپ پرتو ایکس “چاندرا” ناسا نشان میدهد که این ابرسیاهچالههای فوقالعاده بزرگ ممکن است بزرگتر و رایجتر از آنچه فکر میکردیم، باشند.
کوچکترین کلاس سیاهچاله ستارهای است که میتواند حدود ۵ تا ۳۰ برابر جرم خورشید باشد. در دسته میانی، یک گروه پیشنهادی به نام سیاهچالههای نیمه حجیم وجود دارد که بین ۱۰۰ تا ۱۰ هزار برابر جرم خورشید هستند. در نهایت سنگینترین کلاس، یعنی سیاهچالههای غولپیکر با جرم میلیونها یا حتی چند میلیارد برابر خورشید که در مرکز کهکشانها قرار دارند. اما بین یک میلیون و یک میلیارد فاصله زیادی وجود دارد که برخی از ستارهشناسان ادعا میکنند که باید یک کلاس دیگر برای طبقهبندی بزرگترینها ایجاد شود.
این ابرسیاهچالههای فوقالعاده حجیم شامل اجرام دهها میلیارد توده خورشیدی، مانند “S5 0014+813” میشوند که شامل یکی از بزرگترین سیاهچالههای شناخته شده در حدود ۴۰ میلیارد برابر جرم خورشید است. محققان در کانادا و اسپانیا برای درک بیشتر این اجرام عجیب آسمانی، دادههای تلسکوپ “چاندرا” درباره ۷۲ کهکشان با فاصله ۳٫۵ میلیارد سال نوری را از یکی از درخشانترین و پرجمعیتترین خوشههای کهکشانی در جهان بررسی کردهاند. هرچه سیاهچاله بزرگتر باشد، پرتاب فوارههای گاز و ماده نیز بزرگتر است و ستارهشناسان میتوانند از روشنایی این فوارهها برای محاسبه جرم سیاهچاله استفاده کنند.
گروه محققان با تجزیه و تحلیل موج رادیویی و انتشار اشعه ایکس توسط این سیاهچالهها، معین کردند که این اجرام به طور متوسط حدود ۱۰ برابر سنگینتر از چیزی هستند که قبلا تصور میشد. در واقع، حدود ۴۰ درصد از اجرامی که مورد مطالعه قرار گرفته بودند، جرمشان بیش از ۱۰ میلیارد برابر خورشید محاسبه شده بود که میتوانست به آسانی آنها را در کلاس فوقالعاده حجیم طبقهبندی کند.
اندازه مطلق این اجرام آسمانی میتواند درک ما از شکلگیری سیاهچالهها و کهکشانها را بهبود بخشد. دانشمندان پیش از این اعتقاد داشتند که ابرسیاهچالهها و کهکشانهای اطراف آنها، در کنار یکدیگر تشکیل میشوند و رشد میکنند، اما این ابرسیاهچالههای فوقالعاده حجیم سریعتر از کهکشانهای میزبان خود رشد میکنند. آنها حتی ممکن است تهدیدی برای از هم پاشیدن کهکشان میزبانشان باشند.
“مار مزکوآ”(Mar Mezcua)، یکی از محققان این مطالعه میگوید: ما سیاهچالههایی را کشف کردیم که بسیار بزرگتر و وسیعتر از حد انتظار هستند. آیا آنها به این دلیل بسیار بزرگ هستند که زودتر تشکیل شدهاند و یا به دلیل شرایط ایدهآلی که به آنها اجازه داده است در طول میلیاردها سال سریعتر رشد کنند؟ در حال حاضر هیچ راه شناختی برای ما وجود ندارد. این تحقیق در مجله ماهانه Royal Astronomical Society منتشر شده است.
برگرفته از newatlas