نقد و بررسی فیلم Wonder Woman
کمپانی بزرگ دیسی، همواره یکی از قطبهای بزرگ منتشرکنندهی داستانهای تصویری که با نام کمیک شناخته میشوند، به حساب میآید و طی سالهای متوالی از چند دههی قبل مشغول رقابت با حریف توانمند و پر آوازهاش مارول بوده است. از ابرقهرمانان محبوب و نام آشنای دنیای کمیکهای دیسی می توان به بتمن، سوپرمن، فلش و خیلیهای دیگر اشاره داشت که در بیش از صدها شماره از سری کمیکهای مختلف، شخصیت پردازی شدهاند و در کراساورهای متعددی شاهد همکاریهایشان با یکدیگر و مقابله با کاراکترهای شرور درون کمیک بودهایم. علاوه بر کمیک، شاخهی انیمیشن سازی نیز یکی دیگر از فعالیت های کمپانی دیسی در صنعت سرگرمی است که در آن با آزادی عمل بیشتری ابرقهرمانان خود را به نمایش میگذارد. اما همواره شاهد تلاشهای متعدد این کمپانی در عرصهی سینما و فیلم سازی نیز بودهایم. فیلمهای سینمایی کمپانی دیسی که آنها را با اقتباس از روی کمیکهایش به تولید میرساند، یکی پس از دیگری شکست های غیرقابل جبرانی را به بار آوردند و فقط ویترینی از جلوههای بصری پردهی سبز به حساب میآمدند. اما امسال در آخرین فیلم کمپانی دیسی تا به امروز، شاهد پیشرفت ملموس و چشمگیر این کمپانی در عرصهی فیلمسازی بودیم. دیسی در تازه ترین ساختهی سینماییاش به سراغ ابرقهرمان مونث محبوبش رفته و یکی دیگر از عضوهای مهم لیگ عدالت را به دنیای سینما وارد کرده است.
ابرقهرمان Wonder Woman یا به عبارتی همان زن شگفتانگیز برای اولین بار در سال ۱۹۴۱ وارد دنیای ابرقهرمانان کمیکهای دیسی شد. زن شگفتانگیز در میان طرفداران کمیک و بهویژه طرفداران مونث کمیک، به محبوبیت زیادی دست یافت و سریعاً به یکی از قهرمانان اصلی و ارشد در میان قهرمانان دیسی تبدیل شد و زنان طرفدار کمیک را در مقابل طرفداران قهرمانان مرد، رو سفید کرد. همانطور که گفته شد امسال شاهد انتشار فیلم سینمایی این ابرقهرمان با عنوان Wonder Woman بودیم که توانست تاحدودی امیدها را به فعالیت های سینمایی دیسی بالا برد. دیسی پیش از این فیلم، شکستهای فجیعی را با عناوینی نظیر Batman V Superman و Suicide Squad و حتی فیلم های به مراتب قدیمیتر Green Lantern و Man Of Steel به بار آورده بود. درحالی که در مقابل، رقیب دیرینهاش یعنی مارول به عنوان یکی از بهترین شرکتهای سازندهی بلاکباسترهای ناب ابرقهرمانی به حساب میآید. دیسی این بار سعی بر این داشته که استانداردترین روایت ممکن را از صفر تا صد یکی از ابرقهرمانانش داشته باشد و این کار را به خوبی هرچه تمامتر به انجام برساند. پیش از این نیز شاهد فیلمی نظیر فانوس سبز (Green Lantern) توسط دیسی بودیم که قهرمانش را از دوران کودکی تا هنگامی که به قدرتهای فرابشری دست پیدا میکند، به نمایش میگذارد. اما از کودکی تا بزرگسالیاش که ابتدا تا انتهای آن فیلم را تشکیل میداد، پر بود از ایرادات ریز و درشتی که بیشترین آسیب را به لذت تجربهی بیننده از فیلم میزدند. اما دیسی این بار فرمولش را از سر نوشته و ظاهرا دستورعمل جدیدی را استفاده کرده است.
در فیلم زن شگفتانگیز نیز مثل خیلی از فیلمهای ابرقهرمانی دیگر، شاهد دوران کودکی قهرمان اصلی فیلم هستیم و به مراتب در دورههای مختلف سن وی، تماشایش میکنیم که چگونه پیشرفت میکند و فنون جدید را برای تبدیل شدن به یک مبارز تمام عیار، فرا میگیرد. دیسی نسبت به فیلمهای قبلیاش در Wonder Woman خیلی دست و دلباز تر داستانش را روایت میکند و وقتش را تنها برای حماسهسازیهای کذب قهرمانانش هدر نمیدهد. اما در گذشته، شاهد فاجعهای نظیر Batman V Superman بودیم که قهرمانان در هر سکانسش با حرفهای قلمبه سلمبه و احساسی، ظاهرا حماسهآفرینی میکردند.
همانطور که میدانید، ابتدای فیلم با دوران کودکی دایانا (زن شگفتانگیز) کار خودش را آغاز میکند. مادرش از تمرین رزمش جلوگیری میکند و دایانا هم دختری شجاع و ماجراجو. علاوه بر اینها راجع به هویت اصلی دایانا و پدر و مادر حقیقیاش نیز اطلاعاتی جزئی دریافت میکنید تا پاسخ نهایی در اواخر فیلم مشخص شود.
یک روز استیو (با بازی کریس پاین) که یک خلبان ارتش است، با هواپیمایش روی ساحل جزیرهی آمازونها (دار و دستهی دایانا اینها که فقط از زنها تشکیل میشد) سقوط میکند و به دنبالش لشگری از نازیها به طرف ساحل حملهور میشوند. پس از نابود شدن نازیها و کمک استیو به دایانا (با بازی گل گدوت) در این زمینه، استیو به آمازونها در رابطه با جنگی عظیم در دنیای بیرون از جزیره خبر میدهد و طلب کمک میکند. دایانا در ابتدا با مخالفت مادرش مواجه میشود اما پس از مدت کوتاهی همراه با استیو به سمت خط مقدم جنگ جهانی روانه میشود تا خدای جنگ، پسر زئوس را که آرس نام دارد، شکست بدهند و جنگ را به طور کامل از بین ببرند. به طور کلی خط داستانی فیلم روایت بسیار خوبی دارد و حداقل نسبت به فیلمهای قبلی دیسی خیلی بهتر به نظر میرسد. علیرغم اینکه فیلمهای قبلی میخواستند در تمامی سکانسها خود را در اوج نگه دارند، زن شگفتانگیز مدتی را هم صرف استراحت کاراکترهایش میکند و شخصیتهای اصلی را درحال صحبت در رابطه با موضوعاتی سطحی و بعضاً خندهدار نشان میدهد. برای مثال میتوان به سکانس روی قایق و صحبت دایانا و استیو در رابطه با زن و مرد، یا رقصیدن در میان مردمی که چند دقیقهای میشود که جان سالم از میدان جنگ به در بردهاند. زن شگفتانگیز به خوبی بیننده را از سکانسهای اکشن و هیجانی به لحظات خندهدار و حتی احساسی منتقل میکند و با استفاده از هر یک از آنها، اهمیت دیگری را به رخ میکشد.
به طور کلی فیلم Wonder Woman در روایت داستانی بیشیله پیله که حداقل حوصلهی بیننده را سر نبرد و در لابهلایش هم مقداری اکشن نفسگیر و سورپرایزهای داستانی را چاشنی کارش کند، موفق ظاهر شده است. کارگردانی بسیار خوب سکانسهای نبرد و همچنین جلوههای ویژهی مثالزدنی فیلم که اتمسفر جذابی به خشونتهای جنگ جهانی میافزایند، کمکحال داستان فیلم میشوند تا تجربهی فیلم زن شگفتانگیز را کاملتر از تجربههای قبلی طرفداران از فیلم های دیسی کند.
همانطور که به آن اشاره شد، زن شگفتانگیز در زمینهی جلوههای ویژه و استفاده، کار خود را با استناد بر تجربهی زیاد کمپانی سازندهاش و سرمایهگذاریهای کلانش در این زمینه، بسیار خوب و پرجزئیات در فیلم تعبیه شدهاند و به خوبی اتمسفر تاریک و خفقان گرفتهی محیط را رنگ و لعاب میبخشند. دایانا نیز در این میان همانند چشمهای از نور دیده میشود که آمده جنگی را که تمام نقاط روی کرهی زمین را در بر گرفته، به یکباره ریشهکن کند و مثل یک معجزه ظاهر شود.
سکانسهای مبارزهی درون فیلم نیز بسیار جذاب و هیجانانگیز کارگردانی شدهاند و به خوبی قدرت بیحد و حصر زن شگفتانگیز را به نمایش میگذارند. البته باید به این موضوع نیز اشاره کرد که با توجه به ویژگیهای فیزیکی دایانا، در خیلی از لحظات مبارزهها در فیلم اغراق شده به نظر میرسند و مانع از جلوهی واقعگرایانهی فیلم از اکشنهایش میشود. از طرفی میتوان گفت در طول فیلم شاهد سورپرایزهای داستانی ویژهای نیستیم که بیننده را غافلگیر کند. بیشتر اتفاقات فیلم قبل از اینکه به وقوع بپیوندند تا حدودی توسط بیننده پیشبینی میشوند و سپس فیلم با زیبایی و شکوه هرچه تمام، پیشبینی هایمان را به واقعیت تبدیل میکند. مثلا هنگامی که زن شگفتانگیز را درحال نزدیک شدن به چند نازی مشاهده میکنیم، بدون شک از این موضوع مطمئنیم که دایانا قرار است تمامی آنها را از سر راه بردارد و مسیرش را موفقیت ادامه دهد و به هیچ وجه انتظار رو به رو شدن با آرس، خدای جنگ را در میان فیلم نداریم. در تمام داستان فیلم تنها یک آرس است که آنتاگونیست اصلی و دشمن زن شگفتانگیز به حساب میآید و آن هم معلوم نیست در کدام جبهه میجنگد! به جز آرس که شاهد تهدیدی قدرتمند برای دایانا به حساب میآید، هیچکدام از دشمنان وی در مقابلش به قول معروف عددی نیستند و به راحتی از میان برداشته میشوند. از همین رو میتوان نتیجه گرفت که فیلم Wonder Woman شدیدا به کمبود آنتاگونیست دچار شده است. در تمام طول فیلم فقط انتظار این را میکشیم که دایانا به پایان مسیرش برسد، با آرس مبارزه کند و با شکست دادن او، سایهی جنگ را از روی مردم کنار بزند. اینجاست که اکشنهای فیلم صرفا جذاب و زیبا به نظر میرسند اما کاملا فاقد هیجان داستانی و غافلگیریهای تهدیدآمیز برای دایانا هستند.
به طور کلی اگر بنا بر این باشد که عرصه را بر این فیلم تنگ کنیم و ایرادات ریز و درشت آن را در نظر بگیریم و فراموش نکنیم، میتوان گفت که فیلم Wonder Woman آنطور که باید نتوانسته به یک فیلم ابرقهرمانی ایدهآل درخور نام دیسی تبدیل شود؛ اما مطمئنا باید آن را یک پیشرفت بزرگ نسبت به فیلمهای قبلی این کمپانی به حساب آورد (به عمق فاجعه در فیلم های قبلی پی ببرید!). زن شگفتانگیز تازه شروع به رعایت استانداردهای این ژانر کرده است و با اینکه کمی کلیشهای رفتار میکند، قهرمان اصلیاش را به خوبی معرفی میکند. اگر هدف اصلی این فیلم را رونمایی کامل از ورژن سینمایی زن شگفتانگیز بدانیم، به خوبی توانسته از پس آن بر بیاید و خود را به هدفش برساند. اما همچنان در خیلی از موارد که پیشتر به آنها اشاره شد، میلنگد و میتوان با توجه به پیشرفت های دیسی در این فیلم، نسبت به فیلم های آیندهی این کمپانی امیدوار شد. به زودی شاهد اکران فیلم لیگ عدالت از دیسی خواهیم بود که قرار است بیشتر ابرقهرمانان اصلیاش را که با هم انجمن لیگ عدالت را تشکیل میدهند، در کنار هم نشان بدهد و آن ها را با هم به میدان مبارزه بفرستد. از طرفی دیگر نیز دیسی، فیلم های Aquaman، Wonder Woman 2 و حتی Shazam را در برنامهی کاری خودش در دنیای سینما دارد که هر یک به تنهایی فیلم بسیار خوبی به نظر میرسند. منتها به شرطی که دیسی مسیرش را با همین فرمان ادامه دهد و شاهد پیشرفت های چشمگیرش در فیلمهای مختلف باشیم، نه فقط فروش بیشتر.