حدود دو هفته پیش بود که از نهایی شدن قرارداد بنز و ایران خودرو خبر رسید و در نهایت ابتدای هفته جاری هاشم یکه زارع، مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو، این خبر را تأیید کرد.
۲۶ دی ماه سال گذشته بود که مدیران ارشد بنز، درست در روزهای نخست آغاز اجرایی شدن برجام با جت شخصی به ایران آمدند تا با آبی ها جاده مخصوص برای از سرگیری همکاری ها پای میز مذاکره بنشینند. حاصل سفر قدیمی ترین شریک تجاری ساز ایران، امضای تفاهم نامه برای تولید سالانه ۹ هزار دستگاه خودروی تجاری با ایران خودرو دیزل و از سرگیری واردات رسمی محصولات سواری این شرکت از طریق شرکت ستاره ایران (شرکت زیرمجموعه ایران خودرو) بود.
همچنین این دو شرکت، تفاهم نامه ای هم برای تأسیس یک شرکت خدمات پس از فروش مشترک به امضا رسانند. اما با گذشت یک سال از امضای این تفاهم نامه ها همچنان خبری از امضای رسمی قرارداد برای اجرایی شدن مفاد تفاهم نامه ها قبلی نبود تا اینکه درست در آستانه یک سالگی برجام، خبر از نهایی شدن قرارداد مذکور رسید.
در همین راستا، یکه زارع روز شنبه در جمع خبرنگاران از نهایی شدن پنج قرارداد همکاری میان ایران خودرو و بنز خبر داد و اعلام جزییات آن را به زمان دیگری موکول کرد. اما پنج قرارداد مشترک میان آبی های جاده مخصوص و جنتلمن های آلمانی در چه حوزه هایی است؟
دو شرکت در حوزه های سرمایه گذاری برای تولید کامیون و کشنده، سرمایه گذاری مجدد تولید موتور با ایدم، خدمات پس از فروش، تولید خودروی سواری و تولید اتوبوس خواهد بود.
همچنین شرکت بنز، موافقت ضمنی خود را با فروش اتوبوس به ایران اعلام کرده است. آنگونه که دست کم عنوان های پنج قرارداد مشترک این دو شرکت نشان می دهد، ستاره بنز می خواهد با قدرت در آسمان جاده مخصوص بدرخشد. اما ورود این ستاره با این شکل به صنعت خودروی ایران، چه اثری بر آینده صنعت خودروی ایران خواهد گذاشت؟
حسن کریمی سنجری، کارشناس صنعت خودرو، در پاسخ به این پرسش به «فرصت امروز» می گوید: «فروش سالانه شرکت بنز، بالغ بر ۱۲۷ میلیارد یورو است یعنی رقمی حدود دو برابر بودجه کشور. این شرکت دارای زیرمجموعه های بسیار با تکنولوژی بالا بوده و در تمام کلاس های خودرویی با قدرت حضور دارد و از نظر برند گرانترین برند دنیا بوده و از نظر کیفیت نیز در میان با کیفیت ترین خودروسازان دنیا است. بنز یکی از معتبرترین خودروسازان دنیا بوده و به تمام معنا، یک خودروساز در کلاس جهانی است. بنابراین حضور چنین شرکتی در ایران می تواند ثمرات بسیاری را برای صنعت خودروی ایران داشته باشد.»
او ادامه می دهد: «البته آلمانی ها به راحتی تکنولوژی های خودشان را به شرکای خود واگذار نمی کنند اما در هر صورت اگر بنز با تمام توان در صنعت خودروی ایران حضور پیدا کند و بتواند به عنوان قدیمی ترین شریک صنعت خودروی ایران، همان برادری را بکند که تویوتا در حق دانگ فنگ (خودروساز چینی) کرد، بدون شک صنعت خودروی ایران متحول خواهد شد. زیرا بنز از نظر آموزشی و دانش فنی در سطح اول دنیا قرار دارد و می تواند مسیر توسعه را برای صنعت خودروی ما کوتاه کند اما همه این موارد مشروط به این است که بنز با همه قدرت به ایران بیاید.»
فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو، اما به تأثیر حضور بنز در بخش خودروهای تجاری اشاره می کند و در گفت وگو با «فرصت امروز» در این زمینه بیان می کند: «در حوزه خودروهای تجاری، بخش عمده ای از ناوگان ما محصولات مرسدس بنز است که برای مصرف کننده این بخش، بازگشت بنز به صورت رسمی خبر خوبی است زیرا شرایط خدمات پس از فروش محصولات موجود بهتر خواهد شد و هم نوسازی ناوگان را به دنبال خواهد داشت.»
او درباره اینکه حضور بنز به انتقال تکنولوژی می انجامد، توضیح می دهد: «بنز یکی از قدیمی ترین شرکای صنعت خودروی ایران است اما شاید به دلیل کم کاری ما یا عدم تمایل بنز، دانش فنی خاصی از این شرکت به ایران منتقل نشده است. اگر از سوی ایران دانش فنی طلب شود، با اهرم فشار بازار می توان شاهد انتقال دانش فنی و تکنولوژی بود.”
زاوه درباره تولید خودروهای سواری بنز در ایران، معتقد است:«تولید خودروی سواری بنز در ایران توجیه اقتصادی ندارد زیرا لزومی ندارد خودروی لوکسی مانند بنز در ایران تولید شود و تیراژی در خودروهای سواری در ایران نخواهد داشت. اما در حوزه خودروی تجاری حجم بازار قابل توجهی در ایران دارد و حتی در دوره ای سالی ۱۰ هزار دستگاه خودروی تجاری در ایران فروخته است.»
مذاکرات بنز با ایران خودرو، پیش از مذاکرات با خودروسازان فرانسوی شروع شد اما بسیار دیرتر به نتیجه رسید. البته شاید دلیل تعلل در امضای این قرارداد و تعجیل در امضای قرارداد با خودروسازان فرانسوی را، شرایط متفاوت این خودروسازان دانست چرا که فرانسوی ها به بازار ایران نیاز داشته و در آن سوی ماجرا بنز دغدغه بازار ایران را نداشت. حالا اما اگر طی این زمان طولانی منجر به حضور پرقدرت بنز در ایران شود می تواند حضور این ستاره آلمانی را به عنوان ستاره شانس صنعت خودروی ایران تلقی کرد.
اروندپلاک
