«انیو موریکونه» آهنگساز افسانهای ایتالیایی در سن 91 سالگی درگذشت
«انیو موریکونه» آهنگساز برندهی اسکار که با موسیقی نوآورانه و تسخیرکنندهاش، تنش صحنههای بدون دیالوگ وسترنهای اسپاگتی «سرجو لئونه» را برجسته میکرد، در سن ۹۱ سالگی از دنیا رفت. این آهنگساز ایتالیایی که برای بیش از ۵۰۰ فیلم – از جمله ۷ فیلم برای هموطنش لئونه – موسیقی ساخت، در شهر رم درگذشت. پاییز گذشته یک سانحهی سقوط منجر به شکسته شدن استخوان ران او شده بود.
او که زادهی شهر رم بود برای فیلم «هشت نفرتانگیز» در سال ۲۰۱۵ برندهی اسکار شد. موریکونه برای «روزهای بهشت» به کارگردانی «ترنس مالیک» در سال ۱۹۷۸، «مأموریت» به کارگردانی «رولند جافه» در سال ۱۹۸۶، «تسخیرناپذیران» در سال ۱۹۸۷، «باگزی» ساختهی «بری لوینسون» در سال ۱۹۹۱ و «مالنا» به کارگردانی «جوزپه تورناتوره» در سال ۲۰۰۰ نامزد اسکار شده بود.
موریکونه ملقب به «استاد» در سال ۲۰۰۷ از دستان «کلیت ایستوود» اسکاری افتخاری دریافت کرد. او ۱۱ جایزهی «داوید دی دوناتلو» که معتبرترین جایزهی سینمایی ایتالیا است را نیز به دست آورد.
دیگر نواهای سینماتیک خلق شده توسط موریکونه شامل آثاری برای فیلمهای کمهزینهی «یک مشت دلار» در سال ۱۹۶۴، «به خاطر چند دلار بیشتر» در سال ۱۹۶۵، «خوب، بد، زشت» در سال ۱۹۶۶ – هر سه با بازی ایستوود – «روزی روزگاری در غرب» در سال ۱۹۶۸ و «سرت را بدزد، احمق!» در سال ۱۹۷۱ میشود.
لئونه که در سال ۱۹۸۹ از دنیا رفت زمانی گفته بود: «موسیقی ناگزیر است، زیرا فیلمهای من عملاً میتوانند صامت باشند، شمار دیالوگها اندک است، بنابراین موسیقی بیشتر از دیالوگ بر اکشن و احساس تأکید میکند. من پیش از فیلمبرداری از او میخواهم موسیقی فیلم را بسازد، به عنوان بخشی از فیلمنامه.»
تمرکز موریکونه بر یک ساز – مثل ترومپت در «خوب، بد، زشت» یا ساز ابوا در «مأموریت» آثار او را غنیتر میساخت. این آهنگساز شیفتهی گیتار الکتریک و زنبورک و استفاده از صدای سوت، ناقوس کلیسا، زوزهی گرگ، آواز پرندگان، تیکتاک ساعت، شلیک اسلحه و آوای زن بود تا بافتی به موسیقی اضافه کند که از تصنع اثر بکاهد.
او گفته بود: «همه نوع صدایی میتواند برای انتقال حس مفید باشد… موسیقی از صدای واقعیت ساخته شده.» موریکونه با فیلم «روزی روزگاری در آمریکا» برای آخرین بار با لئونه همکاری کرد و چندین مرتبه برای تورناتوره آهنگ ساخت. فیلم «سینما پارادایزو» این کارگردان برندهی اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شد.
موریکونه اصطلاح «وسترن اسپاگتی» را نمیپسندید و میگفت این ژانر تنها بخشی از دوران حرفهایاش را تشکیل میدهد. بدیهی است، چرا که بعضی از آثار درخشان او برای کارگردانان دیگری چون «جیلو پونتهکوروو» با فیلم «نبرد الجزیره» در سال ۱۹۶۶، «دان سیگل» با فیلم «دو قاطر برای خواهر سارا» در سال ۱۹۷۰، «برناردو برتولوچی» با فیلم «۱۹۰۰» در سال ۱۹۷۶، «جان بورمن» با «جنگیر ۲» در سال ۱۹۷۸، «ادواردو مولینارو» با فیلم «قفسی برای دیوانگان» در سال ۱۹۷۸، «جان کارپنتر» با فیلم «موجود» در سال ۱۹۸۲، «ویلیام فریدکین» با فیلم «یورش» (Rampage) در سال ۱۹۸۷، «برایان دی پالما» با «تسخیرناپذیران»، «پدرو آلمودوار» با فیلم «مرا ببند!» در سال ۱۹۸۹، «فرانکو زفیرلی» با فیلم «هملت» در سال ۱۹۹۰، «مایک نیکلز» با فیلم «گرگ» (The Wolf) در سال ۱۹۹۴ و «وارن بیتی» با فیلم «بولورث» در سال ۱۹۹۸ ساخته شده است.
موریکونه فرصت آهنگسازی برای ایستوود در مقام کارگردان و «پرتقال کوکی» به کارگردانی «استنلی کوبریک» را از دست داد. لئونه در آن زمان اصرار میکرد که آهنگساز مشغول کار بر روی یکی از فیلمهای اوست، در حالی که چنین نبود.
موسیقی متن موریکونه برای درام «زندگی و روزگار دیوید لوید جورج» (The Life and Times of David Lloyd George) در سال ۱۹۸۱ به اثری محبوب در سراسر دنیا تبدیل شد و موسیقی او «تسخیرناپذیران» برایش جایزهی گرمی را به ارمغان آورد.
«کوئنتین تارانتینو» یکی از هواداران این آهنگساز بود و از بعضی ساختههای او برای فیلمهای «بیل را بکش» ، «جانگوی زنجیرگسسته» استفاده کرد. موریکونه در سال ۲۰۱۶ گفته بود همکاری با کارگردان در «هشت نفرتانگیز» فوقالعاده بوده زیرا هیچ توصیه و رهنمونی به او نکرده است: «من موسیقی را بدون اینکه تارانتینو چیزی در موردش بداند نوشتم، سپس او به پراگ آمد وقتی که میخواستم آن را ضبط کنم و بسیار راضی بود. بنابراین اساس این همکاری اعتماد بود و آزادی عملی فوقالعاده.»
موریکونه در سال ۱۹۲۸ متولد شده و نوشتن موسیقی را از سن ۶ سالگی آغاز کرده بود. پدرش نوازندهی ترومپت بود و ترومپت اولین سازی شد که او در سنین جوانی نواختنش را فراگرفت. او در سن ۸ سالگی در یک مدرسهی ابتدایی با لئونه آشنا شد، هر چند این دو تا دو دهه بعد ارتباطی با یکدیگر نداشتند.