در سال 2013؛ FDA یک نوع شبکیه مصنوعی را مورد تأیید قرار داد که میتوانست به احیای بینایی مختصر و محدود به افرادی که از بیماریهای انزال چشم رنج میبردند کمک کند. اما این دستگاه متکی به یک دوربین اکسترنال بود که روی آن یک عینک آفتابی سوار شده بود و یک فرستنده اطلاعات بینایی را روی ایمپلنت شبکیه تقویت میکرد.
اما حالا گروهی از محققان ایتالیایی مؤسسه فناوری این کشور در جنوا بههمراه محققان دانشگاه کالیفرنیا در سندیگوی آمریکا شبکیههای مصنوعی جدیدی ساختهاند که میتوانند بهطور کامل داخل چشم کاشته شوند. آنها امیدوارند با این کار موفق به درمان بیمارانی شوند که از انزال ماکولا رنج میبرند.
این دستگاهها در حال حاضر فقط نمونههای آزمایشی اولیه هستند و هنوز به تحقیقات بسیار زیادی نیاز است و شاید سالها طول بکشد تا شاهد در دسترس قرار گرفتن آنها برای استفاده عموم باشیم. هرچند که دکتر “گرازیا پرتیل”؛ رییس بخش چشم پزشکی Sacred Heart Don Calabria در شهر “نگرار” در ایتالیا که یکی از محققان ساخت این کاشتنی بوده در خصوص آن میگوید: “این دستگاه میتواند نقطه عطفی در درمان بیماریهای شدید مرتبط با شبکیه چشم باشد.”
دکتر “کاپیل بهارتی” که در مؤسسه ملی چشم در مریلند آمریکا مشغول به کار است، اینگونه اظهار نظر میکند: “این دستگاه قطع به یقین معادله بازی را تغییر میدهد. نسخههایی که پیش از این دیده بودیم از کارایی بسیار پایینی برخوردار بودند. بیماران همچنان از نظر بینایی مشکل داشتند و نمیتوانستند کارهای روزانهشان را به تنهایی انجام دهند. اما دستگاه جدید این نوید را میدهد که اینگونه بیماران میتوانند بینیاز از کمک دیگران شوند و به نوعی استقلال دست پیدا کنند.”
وقتی سلولهای شبکیه سالم باشند، اطلاعات بینایی را به مغز ارسال میکنند. ولی زمانی که از بین میروند؛ بیماران AMD بینایی مرکزی خود را از دست میدهند. پروتزهای جدیدی ساخته شده که روی دیواره پشتی چشم کاشته میشود. این پروتز نور را جذب خود میکند و آن را به سیگنالهای الکتریکی تبدیل میکند. سیگنالهای مذکور آن دسته از سلولهای شبکیه را که همچنان فعال هستند تحریک میکنند تا بینایی دوباره برگردد.
وقتی این پروتزها روی موشها تست شد؛ واکنش آنها نسبت به نور متفاوت بود. اینکه بینایی موشها تا چه اندازه بهتر شده بود، مشخص نبود. ولی محققان در آزمایشهای خود مشاهده کردند چشم این موشها تا شش ماه بعد از قرار دادن ایمپلنتها نسبت به نور واکنش نشان میدادند. قرار است اواخر سال جاری میلادی تستهای فوق برای اولین بار بر روی انسان انجام شود.
نتایج این تحقیقات در مجله Nature Materials منتشر شد. از طرفی دیگر؛ محققان سندیگو روش متفاوتی را برای حل AMD بهکار گرفتند. آنها معتقدند با این روش میتوانند بینایی چشم بیمار را تا حد یک چشم سالم بازگردانند. مهندسان مرکز فوق در یک همکاری مشترک با Nanovision Biosciences Inc نوعی کاشتنی برای شبکیه ساختند که در آن از نانوسیمهای سیلیکونی با عرض کمتر از یک سلول استفاده شده بود. این نانوسیمها نوری که وارد چشم میشود را حس کرده و نورونهای عصبی را تحریک میکنند. آرایه مدوری که از این نانوسیمها ساخته میشود انرژی خود را از یک دستگاه وایرلس کوچک تأمین میکند و در واقع نقش سلولهای شبکیه کاملا جمع شده را ایفا میکند تا با استفاده از آن بتواند بینایی قابل قبولی را بهدست بیاورد.
گابریل سیلوا از تیم تحقیقاتی دانشگاه کالیفرنیا در سندیگو میگوید: “ما قصد داریم کلاس جدیدی از دستگاهها را بسازیم و معرفی کنیم که قابلیتهای آنها بهطور قابل توجهی بهینه شده باشد و امیدواریم از این طریق بتوانیم به کسانی که مشکل بینایی دارند کمک کنیم.” نتایج این تحقیق نیز در مجله Neural Engineeing چاپ شد.
فعلا هیچ کدام از این ایمپلنتها نمیتوانند رنگ را به بینایی برگردانند. علاوه بر این؛ به عقیده برخی از محققان پرسشهای زیادی در خصوص دوره دوام ایمپلنتهای ارگانیک چشم مطرح است. هرچند که تیم سازنده ادعا میکند چیزهایی وجود دارد که میتوان به انجام آنها در آیندهای نزدیک امیدوار بود.
شبکه