شناخت سبک های مختلف و تجربه کردن آن ها از مزایایی است که دارندگان رایانه های شخصی بیش تر از هر فرد دیگری ان را تجربه می‌کنند. قصد دفاع از هیچ پلتفرمی را نداریم، اما باید قبول کرد که به علت نوع کنترل خاص رایانه های شخصی و استفاده از موس و کیبرد در کنار دسته ها، این پلتفرم دوست داشتنی، توانایی اجرا کردن تمامی سبک ها را دارد. اما بی شک یکی از زیباترین و جذاب ترین سبک هایی که به طور خاص به رایانه های شخصی اختصاص داشته اند و با وجود انتشار بر روی کنسول های خانگی، هنوز هم برروی رایانه های شخصی از بهترین سیستم کنترلی بهره می برند، بازی های سبک استراتژیک هستند. سبکی که علاوه بر توانایی های مورد نیاز در دیگر سبک ها، فکر کردن و برنامه ریزی را بیشتر از همیشه طلب می کند. کنترل نیروها، ساخت و ساز، برنامه ریزی دقیق برای رویدادهای آینده، فریب دادن دشمن و موارد این چنینی، تنها لازمه های آشنایی با سبکی هستند که متاسفانه در سال های اخیر، حال و روز خوبی ندارد. سبک استراتژیک که خود زیر سبک های بسیاری مثل، استراتژی همزمان، نوبتی، دفاع از قلعه و غیره را شامل می شود، بدون شک یکی از مهمترین و کامل ترین سبک ها در میان بازی های رایانه ای است. شباهت این گونه بازی ها به بازی های قدیمی و کهنی همچون شطرنج، مواردی را به ما گوشزد می کند که شاید فراموششان کرده باشیم.
این سبک وابستگی بسیاری بر توانایی بازی بازها داشته و کمتر از هر سبک دیگری به مواردی همچون شانس و توانایی های نیروهای داخلی بازی بستگی دارد. در این سبک، به طور معمول، کنترل بخش عظیمی از نیروها برعهده بازی کننده قرار داده می شود و او وظیفه دارد تا با برنامه ریزی، آینده نگری و مهم تر از همه، با تفکر کردن، به پیروزی برسد. این در حالی است که وجود زیر سبک های متفاوت استراتژیک، اهمیت فکر کردن و برنامه ریزی استراتژیک در بازی را به هیچ عنوان کمتر نمی کنند. به معنای ساده تر، با وجود تنوع در این سبک، همیشه این فکر کردن و بهره بردن از برنامه ریزی دقیق است که می تواند شما را به پیروزی برساند و شاید به همین دلیل باشد که بازی های آنلاین و رایگان در این سبک، حتی با وجود پرداخت های درون برنامه‌ای، معمولا از تعادل بیشتری برخوردار هستند.

با همه این ها، متاسفانه باید گفت که سبک دوست داشتنی استراتژیک، به طرز غیرمنتظره ای در حال کوچ کردن به پلتفرم های قابل حمل و تلفن های هوشمند است. رابط کاربری لمسی تلفن های هوشمند در کنار پتانسیل سبک استراتژیک برای تبدیل شدن به یک بازی آنلاین، باعث شده که بازیکنان و مخاطبان بازی های رایانه‌ای بر روی تلفن های همراه (؟؟) روی خوشی به این سبک نشان دهند و پیرو این موضوع، بزرگان این سبک، بیشتر از قبل سعی در ساخت بازی هایی دارند که هرچه بیشتر با سیستم های کنترلی تلفن های هوشمند سازگار باشد. توجه بی حد و حصر مخاطبان تلفن های هوشمند به این سبک، در کنار بی توجهی بازیکنان به سبک استراتژیک باعث شده که در نسل هشتم، حتی کمتر از قبل شاهد انتشار عناوین بزرگی دراین سبک باشیم. البته نباید فراموش کرد که یکی از بهترین بازی های سال ۲۰۱۶، یعنی نسخه ششم از سری Civilization در سبک استراتژیک ساخته و منتشر شده بود. اما با وجود کمتر شدن مخاطبان، گسترش پلتفرم های همراه و حتی موفقیت عنوان شبه استراتژیک Clash Of Clans و بازی های بسیار مشابه، بر روی گوشی های هوشمند، سبک استراتژیک هنوز هم به عنوان یکی از مهمترین سبک های بازی های ویدئویی شناخته می شود. پس پرداختن به این سبک و بازی های برتری که در این سبک ساخته شده اند، آن هم در وضعیتی این چنینی، امری دور از انتظار نیست. سعی داریم با پرداخت به بهترین بازی های سبک و معرفی کردن چندی از آن ها، قدم کوچکی برداریم برای بهتر شدن شناخت مخاطبان نسبت به چنین سبک وسیع و موفقی. قدمی که شاید چندان بلند نباشد، اما در هر حال تلاشی است که شاید مثل جرقه‌ای کوچک، با به یاد اوردن خاطرات دوست داشنی، ما را دوباره به سمت و سوی بازی های عالی این سبک دوست داشتنی ببرد. سبکی که علاوه بر سرگرم کردن، در اکثر مواقع، شبیه به کلاس درسی است که در آن خطا و اشتباه جزایی نابخشودنی ندارد (کجا چنین کلاسی پیدا می کنید؟) سبکی که مثل معلمی دوست داشتنی، و به شیوه پدر و مادرها، درس های زیادی را به مخاطبانش می آموزد. برنامه ریزی، مسئولیت پذیری، درک درست از کنترل منابع و شیوه استفاده از آن ها، تفسیر دقیق ارزش منابع انسانی (و یا چیزی شبیه انسان)، آشنایی با تاریخ و نبردهای بزرگ تاریخی، درکی دقیق از تاکتیک های نظامی و حتی اموزش مسائل فرهنگی و اجتماعی، از مواردی هستند که یک بازی در سبک استراتژیک می تواند به مخاطبانش آموزش دهد. و این اموزش، دقیقاً به واسطه ذات تعاملی یک بازی ویدئویی، ارزش و تاثیری به مراتب بیشتر از ادبیات، سینما و حتی (با کمی شجاعت) مدارس کشورمان دارد. و به واسطه همین ارزش بالای آموزشی- سرگرمی است که سبک استراتژیک را سبکی مهم و ارزشمند در میان بازی های ویدئویی می دانیم، سبکی که مخاطبش را وادار به فکر کردن می کند.

مقاله پیش رو، بی شک تاثیر پذیرفته از سلیقه نویسنده در انتخاب بازی هاست، اما به یا داشته باشیم که هدف، به هیچ عنوان ارزش گذاری و یا مقایسه عناوین حاضر در لیست نیست. لیست پیش رو، بیش از ارزش گذاری و مقایسه عناوین مطرح شده، قصد معرفی آن ها و ایجاد شناختی هرچند ساده را دارد. شناختی که در مسیر رسیدن به هدف تعیین شده مقاله حرکت می کند. به همین جهت، مقاله بدون هیچ گونه رتبه بندی نوشته شده و هیچ یک از بازی های موجود در نظر نویسنده، ارزشی بیشتر و یا کمتر از عناوین دیگر ندارند.

 HomeWorld

سازنده: Relic Entertainment
ناشر: Sierra Studios
سال انتشار: ۱۹۹۹
متا: ۹۳

این عنوان را می توان جزو عناوینی دانست که پایه و اساس شکل گیری یک استدیو خلاق و سبک بازی سازی آن ها را می سازد. عنوان Homeworld اولین ساخته استدیو خوشنام و موفق این روزها، یعنی استدیو Relic Entertainment است. یک بازی کاملاً استاندارد در سبک استراتژی همزمان که داستان جست و جوی بازماندگان سیاره Kharak به دنبال خانه‌ای جدید را روایت می کند. مردم ساکن سیاره Kharak که با نام کوشان شناخته می شوند. پس از یافتن یک کشتی فضایی باستانی، به ماهیت اصلی و سیاره‌ای که روزی خانه‌شان بوده پی می برند. این کشف جدید، قبایل سیاره را متحد می کند تا به هر نحوی شده به سیاره مادری‌شان بازگردند. پس از گذشت یک قرن، کوشان ها موفق می شوند با ساخت یک کشتی مادر و دست یافتن به تکنولوژی هایپر اسپیس، توانایی سفرهای فضایی را به دست بیاورند. کشتی مادر توانایی حمل ۶۰۰۰۰۰ (ششصد هزار) مسافر را دارد اما کوشان ها از توانایی هایشان مطمئن نیستد. به این ترتیب، ناوگان کوشان ها برای اولین سفر فضایی که یک آزمایش است آماده می شود اما پس از اولین تله‌پورت، کاپیتان ناوگان، دکتر  Karan S’jet متوجه می شود که به جای کشتی پشتیبان در مقصد، ناوگانی متخاصم از نژاد فضایی دیگری در انتظارشان است. پس از شکست دادن مهاجمان فضایی، ناوگان کوشان به سیاره Kharak بازمی‌گردند تا خانه‌شان را نابود شده توسط نژادی بیگانه تماشا کنند. پس از این واقعه است که ساکنان کشتی مادر، به فرماندهی دکتر S’jet سفری پر خطر و پر ماجرا را برای رسیدن به خانه مادری مردم کوشان، یعنی سیاره Hiigara آغاز می کنند.

همانطور که مشخص است، Homeworld در بخش داستانی بسیار غنی و جذاب دنبال می شود و بخش تکنفره پر و پیمانی دارد. این بخش از ۱۶ مرحله اصلی تشکیل شده که در در هر مرحله از آن، هدف هایی پیرو داستان بازی برای به انجام رساندن تعیین می شوند. گیم پلی، به سبک بازی های استراتژیک همزمان در جمع اوری منابع، کنترل آن ها، ساخت یک ناوگان فضایی و سپس حمله  به دشمن و دستیابی به اهداف مشخص شده خلاصه می شود. اما آن چه که Homeworld را تبدیل به بازی دوست داشتنی و موفقی می کند، محیط کاملاً سه بعدی بازی و امکان حرکت در تمامی جهت ها بود. Homeworld، ساخته زیبای استدیو Relic Entertainmen به علت ساختار پیوسته مراحل بخش یکنفره، فضای سه بعدی و گرافیک چشم نواز بازی در خلق فضا مورد ستایش منتقدان قرار گرفت، به عقیده بسیاری از منتقدان، Homeworld و ساختار پیوسته مراحلش در کنار محیط کاملاً سه بعدی، انقلابی در سبک استراتژی همزمان ایجاد کردند. نسخه ریمستر شده این بازی زیبا در سال ۲۰۱۵ منتشر شد که حاوی دو نسخه ابتدایی سری است و توانسته امتیاز بسیار خوب ۸۶ را در سایت متاکریتیک به ثبت برساند.

Rise Of Nations

سازنده: Big Huge Games
ناشر: Microsoft Game Studios
سال انتشار: ۲۰۰۳
متا: ۸۹

پیدایش تمدن ها و دنبال کردن سیر تاریخی تحولات آن ها تا نقطه‌ای که در آن حضور داریم، یکی از زیباترین تجربیاتی است که بازی های ویدئویی در اختیارمان قرار داده‌اند. بازی زیبا و دوست داشتنی Rise of Nations یکی از معدود عناوینی است که توانسته چنین تجربه‌ای را در سبک استراتژیک همزمان خلق کند. این بازی دوست داشتنی که در کشور خودمان هم طرفداران بسیار زیادی دارد، با الگو برداری از سری Civilization و مخلوط کردن المان های یک بازی استراتژیک نوبنی با سبک همزمان، توانست به یکی از بهترین بازی های ساخته شده در سبک استراتژیک بدل شود. این عنوان بیش از ۱۸ تمدن مختلف را شامل می شد که در هشت دوره تاریخی متوالی رشد کرده و به کمال می رسیدند. گیم پلی بازی، تاکید ویژه‌ای بر موضوع قلمرو داشت. محدوده نزدیک به سکونتگاه مرکزی بازیکنان، به عنوان قلمرو اصلی ان ها شناخته می‌شد. این قلمرو به وسیله ساخت شهرها، قلعه ها، پیشرفت تکنولوژی در درخت تکنولوژی بازی، جنگیدن و یافتن منابع گسترش پیدا می کرد و می توانست منابع و ثروت بیشتری برای تمدن مورد نظر به ارمغان بیاورد. یکی از جذاب ترین عناصر بازی، موضوع اصطحلاک بود، با وارد شدن نیروهای بیگانه به مرزهای قلمرو تمدنی دیگر، اصطحلاک برروی نیروهای دشمن اثر می کرد، به این صورت که اگر نیرویی بدون پشتیبان در مرزهای دشمن باقی می ماند، به مرور زمان سلامتی خود را از دست می داد. این موضوع ساده، نبردهای بازی را بسیار جذاب و البته تاکتیکی می کرد.
هر ۱۸ تمدن متفاوت در Rise of Nations در هر هشت دوره زمانی مختلف قابل بازی بودند و درست همانند سری Civilization هر تمدن نیروهای مختص به خود را بر اساس ویژگی های فرهنگی و تاریخی در اختیار داشت. همچنین از ویژگی های خاص گیم پلی، می توان به تمرکز بازی به سه موضوع دفاع، حمله و اقتصاد اشاره کرد. نیروی اقتصاد و کنترل منابع یکی از مهمترین و در حقیقت نیرو محرکه اصلی تمدن شما بود. به صورتی که به هیچ عنوان نمی توانستید با اقتصادی شکست خورده پیروز جنگی نابرابر با تمدنی قدرتمندتر در زمینه اقتصادی باشید (چقدر آشنا!!!). همچنین همچون بازی کهن شطرنج، در Rise of Nations برنامه ریزی و اینده نگری نقش بسیار مهمی داشت، چرا که یک حرکت اشتباه در مراحل ابتدایی بازی می توانست عواقبی جبران ناپذیر در سال های بعدی و دوره های تاریخی بعدی داشته باشد. به عنوان مثال، احداث و پایه گذاری یک شهر در مناطقی که فاقد منابع مناسب بودند، به بهانه دور بودن از دیگران و جلوگیری از جنگ، بی شک باعث باخت شما می شد، چرا که کمبود منابع، با بیشتر شدن جمعیت و نیازهای شهر، وقایعی همچون کمبود ارتش، نیروی دفاعی و در انتها نابود شدن تمدنی باستانی را موجب می شد.

Rise of Nations توسط یکی از خالقان اصلی Civilization 2 یعنی آقای Brian Reynolds طراحی و ساخته شد، حضور Brian Reynolds وجود شباهت های بسیار این عنوان با سری دوست داشتنی تمدن را توضیح می دهد، اما نکته مهم این است که آقای رینولدز توانست المان های اصلی یک بازی کاملاً نوبتی، مثل قلمرو، اصطحلاک، ساخت عجایب، مبارزات مبتنی بر شرایط زمین و گذر زمان را در قالب یک بازی همزمان بهینه سازی کند. این موضوع مهم، به قدری تاثیر گذار و پر اهمیت است که به سادگی، Rise of Nations را تبدیل به یکی از بهترین بازی های استراتژیک تاریخ کند. بازی بزرگی که توانست استانداردهای بسیاری را وارد سبک استراتژی همزمان کند و تاثیر زیادی بر بازی های بعد از خود داشته باشد.
استقبال از Rise of Nations به قدری خوب بود که تیم سازنده بسته های الحاقی و نسخه های متفاوتی را بر اساس آن منتشر کند، بسته هایی که عناصر افسانه ای را به بازی می افزود. همچنین نسخه ای کامل از بازی با نام Extended Edition در سال ۲۰۱۴ در استیم منتشر شد که بهبودهای گرافیکی بسیاری را شامل می شد. سری Rise of Nations به طور کلی بیش از یک میلیون نسخه فروش داشته است. لازم به ذکر است که پس از ورشکستگی ۳۸ Studios (صاحب امتیاز سری) امتیاز ساخت سری به دست مایکروسافت افتاده است.

 Age Of Empires II

سازنده: Ensemble Studios
ناشر: Microsoft Game Studios
سال انتشار: ۱۹۹۹
متا: ۹۲

عصر پادشاهان، یکی از ان عناوینی است که فراموش کردنش برای ما ایرانی ها کار سختی است. سری زیبا و جذابی که به علت المان های خاص گیم پلی و ایجاد تغییراتی بنیادین در سبک استراتژیک همزمان، توانست نامش را به عنوان یکی از مهم ترین بازی های سبک ماندگار کند. پس از موفقیت چشم گیر نسخه اول این سری، سازندگان دست به ساخت دومین نسخه زدند، با توجه به اینکه موتور بازی سازی یکسانی در ساخت نسخه دوم به کار برده میشد، انتظار می رفت که روند ساخت کوتاه تر از حد معمول باشد، اما به علت وجود مشکلاتی در بازی، روند ساخت نسخه دوم یک سال بیشتر از حد انتظار به طول انجامید و این درحالی بود که مشکلات ذکر شده در نسخه نهایی هم وجود داشتند.
Age of Empires II بر روی ساخت و احداث شهر ها متمرکز بود، بازیکنان همانند هر بازی دیگری در سبک استراتژی همزمان، با جمع اوری منابع اقدام به گسترش شهرها و سپس ساخت ارتش می کردند و در نهایت با حمله کردن به دشمنان ان ها را شکست می دادند، اما موضوع مهم در رابطه با Age of Empires II وجود تجارت در بازی بود. ناوگان های تجاری و کاروان ها نقشی بسیار مهم در بازی ایفا می کردند. از آن جایی که طلا به عنوان اصلی ترین منبع بازی، می توانست برای به دست اوردن دیگر منابع مبادله شود، به دست اوردن این فلز گرانبها در بازی بسیار اهمیت پیدا می کرد. به دنبال این موضوع، تجارت خانه ها (Market) و بندرگاه ها مناطقی بودند که شما در ان ها امکان خرید کردن داشتید، همچنین تجار حاضر در این مکان ها، می توانستند با تمدن های دیگر ارتباط برقرار کرده و تجارت بپردازند. هر مسیر تجاری سودی مشخص را برایتان به ارمغان می اورد که به محض رسیدن کاروان تجاری به بندر یا تجارتخانه مستقیم به جیبتان واریز می شد، مسیر های تجاری را برای اولین بار شما تعیین می کردید اما پس از یک بار، بازی به طورخودکار به تجارت ادامه می داد، یکی از مسائل جالب در رابطه با تجارت این بود که کاروان های تجاری شما می توانستند با تجارتخانه و یا بندرگاه های نیروهای دشمن هم ارتباط برقرار کرده و تجارت کنند، اما این نوع تجارت خطراتی مثل حمله نیروهای دشمن به محموله های تجاری را به همراه داشت.

گیم پلی بازی تمامی استانداردهای لازم در سبک را داشت و در کنار آن با وارد کردن مواردی همچون تجارت و دوره های تاریخی و عنصر مهم پیشرفت کردن، استانداردهای جدیدی را به سبک استراتژی اضافه می کرد. Age of Empires II شامل دوره های عصر تاریک یا قرون وسطی، عصر فئودالی، عصر قلعه یا اواخر قرون وسطی و عصر پادشاهی میشد و در نهایت با رسیدن به دوره رنسانس پایان می پذیرفت. در کنار این پنج دوره، بازی ۱۳ تمدن متفاوت را شامل می شد که هریک ویژگی های خاصی را به همراه داشتند. Age of Empires II علاوه بر اعصار گوناگون، پنج بخش تکنفره مجزا داشت که هریک بر اساس وقایع تاریخی ساخته و در بازی قرار داده شده بودند. در این بخش های تکنفره شما در نقش رهبران بزرگ قرار می گرفتید و در وقایع مهمی در طول تاریخ جهان نقش آفرینی می کردید. این وقایع قیام ویلیام والاس، قهرمان اسکاتلندی برای رسیدن به آزادی در مقابل نیروهای بریتانیا، جنگ بزرگ و خونین چنگیزخان مغول و هجومش به آسیا و اروپا، قیام فردریک بارباروسا (فردریک اول، پادشاه روم)، دفاع جانانه صلاح الدین ایوبی، رهبر مسلمانان در جنگ های صلیبی از اورشلیم و در نهایت مبارزات ژان-دارک را شامل می شدند.
گیم پلی جذاب و دوست داشتنی و البته اعتیاد آور سری، در کنار بخش تکنفره غنی و جذاب، حالت های مختلف بازی، و همچنین بهبودهای عظیمی که بازی نسبت به نسخه قبلی خود داشت، باعث شد که این عنوان موفق به فروش دومیلیون کپی شود و بازخورهایی مثبت را از سوی منتقدان و مخاطبان دریافت کند. موفقیت چشم گیر Age of Empires II این بازی را به یکی از به یاد ماندنی ترین بازی های سبک و یکی از عناوین کلاسیک در میان بازی های ویدئویی بدل کرده است. بازی زیبایی که حتی با گذشت ۱۸ سال، هنوز هم ارزشمند و دوست داشتنی است. لازم است اشاره کنم که در سال نسخه HD و بهبود یافته این عنوان زیبا در سال ۲۰۱۳ برای رایانه های شخصی منتشر شده است.

 Command & Conquer

سازنده: Westwood Studios
ناشر: Virgin Interactive Entertainment
سال انتشار: ۱۹۹۵
متا: ۹۴

سری Command & Conquer یکی از به یاد ماندنی ترین بازی های سبک استراتژیک است، داستان زیبا و میان پرده های زنده بازی، در کنار گیم پلی جذاب و سبک های متفاوتی که جناح های مختلف برای پیروزی در پیش می گرفتند، این بازی را به یکی از زیباترین بازی های سبک استراتژیک تبدیل کرده است. در تاریخی متفاوت با دنیای ما و پس از برخورد یک شهاب سنگ به زمین، در خاک ایتالیا، ماده‌ای ناشناخته به نام تایبریوم که قدرتی بسیار دارد، بر روی سطح زمین ظاهر می شود. در همین بین، محفلی مخفی و باستانی با نام Brotherhood Of Nod مدعی می شود که راه استفاه از این ماده را یافته و می تواند با استفاده از ان به پیشرفت علم و تکنولوژی کمک کند. این انجمن مخفی طی مدتی کوتاه، کنترل بیش از ۵۰ درصد از تایبریوم را به دست می گیرد. در این بین، یک حلمه تروریستی ساختمان تجارت جهانی در وین را هدف قرار می دهد. طبق اطلاعات به دست آمده، به نظر می رسد که Brotherhood Of Nod مسئول این حمله باشد، به همین دلیل شورای امنیت سازمان ملل به فکر مبارزه با این انجمن افتاده و دست به تشکیل نیرویی بین المللی می زند تا در مقابل Brotherhood Of Nod ایستادگی کند. اما انجمن هم بیکار ننشسته و پیروان بسیاری را در اختیار دارد، همچنین رهبر مرموز این نیروها، فرمانده کین، با هوش و نقشه های شومش، سرنوشت عجیبی را برای جهان در نظر گرفته است.

داستان بازی در دو بخش تکنفره مجزای بازی، که در یکی از آن ها کنترل Global Defense Initiative و در دیگری کنترل Brotherhood Of Nod را بر عهده می گیرید دنبال می شود. بخش داستانی به طور خاص توسط فیلم های کوتاهی که به عنوان میان پرده نمایش داده می شوند روایت می شود، این فیلم های زیبا، توسط دست اندر کاران استدیو Westwood تهیه و حتی بازی شده اند و در این میان، فقط یک بازیگر حرفه‌ای ، یعنی Joseph D. Kucan، نقش فرمانده نیروهای Brotherhood Of Nod را برعهده دارد. این میان پرده های زیبا و به یادماندنی از عوامل بودند که سری C&C را خاطره انگیز و ماندگار کردند. اما Command & Conquer در کنار داستان زیبا و پر کشش، در بخش گیم پلی هم عالی ظاهر شده بود. در این بازی پس از احداث یک مرکز فرماندهی، جمع اوری تنها منبع مورد نیاز برای پیشرفت، یعنی تایبریوم مورد اهمیت قرار می گرفت. بازیکنان با جمع اوری تایبرویم باید به ساخت نیروهای جدید، ساختمان ها و پیشرفت تکنولوژی دست می زدند. بازی دو جناح کلی را شامل می شد که هریک ویژگی های متفاوتی داشنتند، Global Defense Initiative نیروهایی گران قیمت و بسیار قدرتمند و مقاوم را در اختیار داشت که برای حملاتی کشنده و برنامه ریزی شده مناسب بودند. در مقابل Brotherhood Of Nod از نیروهایی پرتعداد اما بسیار ارزان استفاده می کرد که با جنگ های نامنظم قصد تخریب دشمن را داشتند. ایجاد دو نوع گیم پلی کاملاً متفاوت در دو جناح متفاوت جنگ، باعث می شد که گیم پلی بازی از تنوع بسیاری برخورداد باشد. همچنین نسخه اصلی بازی در سال ۱۹۹۵ بخش چندنفره‌ای را شامل می شد که از ۴ نفر به طور همزمان پشتیبانی می کرد. Command & Conquer با دریافت امتیاز ۹۴ از متاکریتیک نشان داد که بازخوردهایی بسیار مثبت را از سمت منتقدان دریافت کرده است، همچین فروش سه میلیون نسخه‌ای بازی، نشان دهنده موفقیت بی مثال این عنوان در میان بازی‌بازهاست.

 Total War: Rome

سازنده: The Creative Assembly
ناشر: Activision
سال انتشار: ۲۰۰۴
متا: ۹۲

Total War: Rome به عنوان نماینده کلی سری Total War در این لیست حضور دارد. سری بی مثالی که با ادغام کردن دو زیر سبک استراتژی همزمان و نوبتی، توانست به فرمولی بی مثال دست پیدا کند. فرمولی که با منتشر شدن چندین و چند عنوان متفاوت، همچنان موفق و دوست داشتنی و حتی در مواقعی تازه ظاهر می شود. اما در میان همه نسخه های سری، Rome به واسطه مشخصات خاص گیم پلی و همچنین بهره بردن از شرایط تاریخی خاص، توانست به یکی از محبوب ترین های سری بدل شود.
بازی وقایع تاریخی مهمی در سال های پایانی جمهوری رم و سال های ابتدایی آغاز امپراطوری روم را شامل می شود. وقایعی که منجر به جنگ هایی تاریخی شدند که بسیاری از آن ها در بازی بازسازی شده‌اند. Total War: Rome در بخش کمپین شما را در نقش یکی از سه خانواده بزرگ روم قرار می دهد، هریک از این سه خانواده اهداف، ساختمان ها، صفات و در نهایت ابزارهایی خاص را در اختیار دارند که ان ها را در راه رسیدن به امپراطوری روم مورد استفاده قرار می دهند. گیم پلی بازی به دو بخش متفاوت تقسیم می شود، در حالت عادی، بازی به مانند عناوین نوبتی، نقشه بزرگی را در اختیارتان قرار می‌دهد، فعالیت های سیاسی، ساخت و پیشرفت شهر و همچنین حرکات ارتش شما در این حالت کنترل می شود. اما با برخورد دو ارتش به یکدیگر، بازی وارد حالت کاملاً همزمان شده و نبردی بزرگ را پیش رویتان قرار می دهد، در طی این نبردها، شما کنترل تمامی نیروهای حاضر در جنگ را برعهده می گیرید، سرعت های متفاوت در حرکت کردن، فرمان های بسیار دقیق و پیچیده و مبارزات کاملاً تاکتیکی بازی در حالت همزمان، نبردهای Total War: Rome را یکی از به یاد ماندنی ترین نبردهای استراتژیک تبدیل می کردند.

اما بازی در بخش نوبتی هم بسیار وسیع و جذاب بود. در این بخش علاوه بر فعالیت های سیاسی، مانند فرستادن جاسوس یا قاتل به شهر دشمن، فرستادن دیپلمات برای مصالحه و مذاکره، باید شهرها را کنترل کرده و سلامت و شادی مردم را در کنار قدرت بخشیدن به ارتش خودتان حفظ می کردید. شهر ها ساختمان های متفاوتی را شامل می شدند که همگی قابلیت ارتقا داشتند. ساختمان هایی مثل دانشگاه که تضمین کننده پیشرفت علمی شما در طول بازی بودند. و یا ساختمان هایی مثل آمفی تئاتر ها یا معابد که موجب شادی مردم می شدند، همچنین احداث دیوارها و قلعه ها استحکامات شهر و در نتیجه قدرت دفاعی آن را افزایش می داد. با پیشرفت شهرها و قوی تر شدن ارتش، حمله کردن و به دست گرفتن شهرهای دشمن مدنظر قرار می گرفت. در صورت داشتن شهرهای بیشتر، کنترل مالیات و راضی نگه داشتن مردم از شرایط به وظایف شما افزوده می شد، چرا که در صورت نارضایتی مردم، می بایست با شورش ها مقابله می کردید.
Total War: Rome از آن دست بازی هایی بود که توانست موارد بسیار زیادی را به بازی های سبک استراتژیک اضافه کند، مواردی که هم پایه و اساس سری را شکل داد و هم تاثیرات بسیاری بر دیگر عناوین سبک استراتژیک گذاشت. موفقیت این عنوان اینده سری Total War را تضمین کرد و همچنین باعث شد که در سال ۲۰۱۲ شاهد انتشار دومین نسخه از عنوان Total War: Rome باشیم. نسخه ای که نتوانست موفقیت بازی قبلی را تکرار کرده و امتیاز متای ۷۶ را کسب کرد.

 XCom 2

سازنده: Firaxis Games
ناشر: ۲K Games
سال انتشار: ۲۰۱۶
متا: ۸۸

بعد از موفقیت دور از انتظار عنوان نه چندان بزرگ X-Com: Enemy Unknown، شماره دوم از این سری پا به عرصه گذاشت تا تبدیل به یکی از بهترین بازی های حال حاضر سبک استراتژیک شود. یک استراتزیک نوبتی و درست و حسابی دیگر از استدیو Firaxis Games که در طول سال های گذشته ثابت کرده، تاج پادشاهی این سبک را برسر نهاده است. XCom 2 برپایه جنگ های نامنظم و کاملاً تاکتیکی و تعداد نفرات بسیار کم ساخته شده است. گیم پلی کاملاً تاکتیکی و نوبتی بازی، در کنار حالتی خارج از مبارزه که شما را برای ساخت و پرداخت مناسبات لازم هر نبرد آزاد می گذارد کامل می شود. داستان بازی وقایعی در سال ۲۰۳۵ را روایت می کند. زمانی که پس از وقایع X-Com: Enemy Unknown و خیانت شورای ملل به نیروهای XCom این سازمان حالا تبدیل به نیرویی کوچک شده که مقاوت هایی را در مقابل بیگانگان از خود نشان می دهند. زمین حالا توسط نیروهای مهاجم بیگانه کنترل شده و نیروهای XCom یا کشته شده، یا پنهان شده و یا به شکل گروه هایی کوچک در حال مقاومت هستند. بازی از جایی اغاز می شود که یکی از گروه های کوچک مقاومت موفق می شوند “فرمانده” را از دست نیروهای بیگانه نجات داده و با دزدیدن یک منبع انرژی، مرکز فرماندهی avenger را دوباره راه اندازی کنند. به این ترتیب، شما در نقش فرمانده قرار می گیرید تا با نبردهایی کوچک، خرابکارانه و بزن در رو گونه، حساب بیگانگان را کف دستشان بگذارید.

XCom 2 با بهبودهایی که در نسخه دوم ایجاد شده بود، درخشید و توانست به یکی از بهترین های سال ۲۰۱۶ تبدیل شود. گیم پلی بازی به دو بخش تقسیم می شود. در بخش ابتدایی شما در مرکز فرماندهی Avenger حضور دارید و باید به ارتقا سلاح ها، ابزارها، شخصی سازی نیروها و تمرین دادن ان ها برای بهتر شدن بپردازید. در این بخش مشخص می شود که هر یک از نیروها کلاسی مشخص داشته و توانایی های متفاوتی در نبرد از خود نشان می دهند، به همین دلیل، انتخاب سلاح مناسب و استفاده درست از توانایی سربازها نقش بسیار مهمی در بازی دارد. پس از خروج از Avenger و وارد شدن به میدان نبرد، بازی یکی دیگر از قابلیت هایش را نمایش می دهد، هر سرباز، درست همانند دنیای واقعی، اهمیت بسیاری برایتان خواهد داشت، کسب امتیاز تجربه و پیشرفت کردن توسط ان ها باعث می شود که جان هر سرباز اهمیت ویژه ای داشته باشد. با این حال، می توانید در مواقع حساس و در صورت زخمی شدن نیروها، به کمک نیروی دیگری او را از میدان نبرد خارج کنید. با کشته شدن نیروها هم می توانید به وسیله برگردان جسد او، ابزارها و سلاح هایش را بازیابی کنید. در این نسخه همچنین برای اولین بار شاهد وجود هداف جانبی در طی ماموریت ها هستیم، ماموریت هایی که به علت تکیه تاکتیکی بازی، نقشه هایشان به صورت کاملاً تصادفی ساخته می شود، به این ترتیب، شناخت محل عملیات و ساختمان ها قبل از هرگونه درگیری نقشی مهم دارد. این موضوع تنوع بازی را به شدت افزایش داده و باعث می شود که ماموریت ها در هر بار تکرار بازی کاملاً متفاوت به نظر برسند.
XCom 2 با وارد کردن المان های نقش افرینی و استفاده از عناصر اصلی سبک تاکیتک نوبتی، توانست به موفقیت چشم گیری دست پیدا کند. امکان Loot کردن دشمنان، کسب امتیاز تجربه و پیشرفت کردن در طول بازی، XCom 2  را به عنوان کاملاً متفاوت تبدیل کرده است. این بازی با بازخوردهای بسیار مثبت از سوی منتقدان رو به رو شد، استقبال بسیار از این عنوان باعث شد تا سازندگان بسته الحاقی War of the Chosen که امکانات و نیروهای بسیاری را به بازی اضافه می کند را برای  انتشار در سال ۲۰۱۷ در نظر داشته باشند.

 Company Of Heroes 2

سازنده: Relic Entertainment
ناشر: Sega
سال انتشار: ۲۰۱۳
متا: ۸۰

Company of Heroes 2 این بار بر جبهه شرقی و نیروهای شوروی در جنگ جهانی دوم تمرکز کرده است. اکثر وقایع بازی در میان جنگ جهانی دوم  رخ داده و ماجراهای تلخ نیروهای متفقین در نبردهای سرنوشت ساز را پوشش می‌دهند. بدون شک باید گفت که این عنوان، با نواوری های بسیار سازندگانش، توانست استانداردهایی جدید را به سبک استراتژیک همزمان اضافه کند. در این بازی برای اولین بار شاهد این بودیم که میدان دید نیروها، به طور دقیق بازسازی و در بازی پیاده سازی شده است. به این ترتیب که به جای دوربین همیشگی بازی های استراتژیک این بار ان چه که در یک میدان نبرد قابل رویت است، به طور کامل به میدان دید نیروهایتان بستگی دارد. همچنین نیروهای شما می توانند در ساختمان ها پناه گرفته و از عوارض محیطی به عنوان سنگر و یا مناطقی مناسب برای مقاومت بهره ببرند. این موضوع در کنار قدرت تخریب بسیار زیاد موتور قدرتمند بازی، جذابیت بسیاری را به بازی اضافه کرده است. نیروهای دشمن با شناسایی نیروهای سنگر گرفته و با اتش سنگین می توانند باعث خرابی ساختمان ها شوند و آسیب هایی جدی را به نیروهای پناه گرفته وارد کنند. به عنوان مثال، اگر نیروهای شما در یک ساختمان چوبی سنگر گرفته باشند، نیروهای دشمن به کمک شعله افکن ها و اتش زدن ساختمان می توانند شما را وارا به خارج شدن کنند. همچنین یکی دیگر از موارد جذاب در گیم پلی Company of Heroes 2 شرایط آب و هوایی است، از آنجایی که اکثر وقایع بازی در جبهه های شرقی رخ می دهد، هوای سرد و طوفان ها می توانند برایتان بسیار مشکل آفرین باشند. سربازها در آب و هوای سرد دچار سرما زندگی و یخ زدگی می شوند و این موضوع می تواند موجب کشته شدن آن ها شود، یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار بر سرنوشت جنگ ها، اجرای فرمان ۲۲۷ استالین در جنگ است. طبق این فرمان، نیروهای حاضر در میدان جنگ، می توانند به هر سربازی که قصد عقب نشینی داشته باشد، بنا به اراده خود شلیک کنند. اجرای این فرمان در بازی، سختی های بسیاری را در نبردهای بزرگ می افریند. چرا که با برگرداندن نیروهایی که جلوتر بوده اند، فقط مدت زمان کوتاهی برای بازگشت به جنگ خواهید داشت، در غیر این صورت این نیروها کشته خواهند شد.

نواوری های جذاب گیم پلی در Company of Heroes 2 باعث شد که این عنوان در سال ۲۰۱۳ به شدت مورد توجه قرار گرفته و به عنوان یکی از بزرگترین بازی های استراتژیک همزمان سال شناخته شود، اجرای فرمان های جنگی، استفاده از تاکتیک های نظامی دقیق، تاثیر گذاری بسیار محیط، توانایی اجرای تاکتیک های نبرد های نامنظم و همچنین بازسازی نبردهایی مهم همچون نبرد استالینگراد در بازی، Company of Heroes 2 را تبدیل به عنوانی کرد که به این راحتی ها فراموش نخواهد شد. این بازی در کنار گیم پلی کامل و بسیار زیبایش، با ارائه و روایت داستانی که سرنوشت Lev Isakovich در جنگ را پیگیری می کند، توانست تبدیل به عنوانی کامل باشد که در همه بخش ها موفق ظاهر شده است. شماره اول سری با کسب متای ۹۰ موفقیت چشم گیری کسب کرده بود، اما شماره دوم بنا به پیشرفت های چشمگیر و جذابیت بسیارش، برای قرار گرفتن در لیست انتخاب شد، لازم به ذکر است که قرار گرفتن شماره دوم در لیست به معنای کم شدن ارزش شماره ابتدایی نیست.

 StarCraft 2

سازنده: Blizzard Entertainment
ناشر: Blizzard Entertainment
سال انتشار: ۲۰۱۰
متا: ۸۸

این بازی به واسطه منتشر شدن یک سه گانه، هنوز هم محبوب و شناخته شده است. سری استارکرافت و داستان بی نظیرش، روایت انسان هایی است که از زمین تبعید شده و سعی دارند تا در سیاره ای دیگر زندگی کنند، داستانی جیمی رینور افسانه‌ای وعشق جاودانش به سارا، ملکه خنجرها. داستان شماره دوم، مدتی پس از وقایع بازی ابتدایی و با بازگشت کاپیتان جیمی رینور به جبهه جنگ علیه زرگ ها، نژادی حشره گونه که قصد سلطه بر کهکشان را دارند آغاز می شود. داستانی که طی سه گانه شماره دوم و به شیوه ای بی نظیر روایت می شود. شیوه ای که شاید همتایش را در هیچ بازی استراتژیک دیگری شاهد نباشیم. روایت داستان به وسیله میان پرده ها، اهداف ماموریت ها، دیالوگ هایی که در میان ماموریت ها رد و بدل می شدند و همچنین، انتخاب های شما، انتخاب هایی که روند داستانی را تغییر داده و حتی باعث کسب نیروهای جدید و یا مراحلی کاملا متفاوت می شدند. StarCraft 2 شاید در امتیاز متا و خاطره انگیز بودن از شماره اولش پیشی نگرفته باشد. اما در سال ۲۰۱۰ استانداردهای بازی های استراتژیک را به طور کلی دچار تغییر کرد. سبک و سیاق طراحی مرحله و پیوستگی این طراحی با موضوعات داستانی بازی به قدری دقیق و زیبا بود که منجر به خلق سه گانه ای افسانه ای شد.

گیم پلی بازی بسیار ساده دنبال می شد، برداشت منابع و کنترل دقیق آن ها، سپس ساخت ارتش و در نهایت اقدام به حمله به دشمن، اما این طراحی مراحل بود که StarCraft 2 را تبدیل به عنوانی بی نظیر کرد. در بخش تکنفره، مراحل بسیاری وجود دارند که همگی برپایه داستان بازی طراحی شده اند. این داستان درگیر کننده و زیبا، به نوعی پیش می رود که در طول بخش تکنفره حتی دو مرحله شبیه به هم نیز نخواهید یافت، هر مرحله در این بخش، از فرمولی متفاوت پیروی می کند. به عنوان مثال در یک مرحله بدون داشتن هیچ مرکز فرماندهی و منابعی، با تعدادی نیرو باید دست به حمله ای سریع بزنید. در مرحله بعدی در روز هنگام توانایی گشت و گذار و پیشرفت دارید و شب ها باید در مقابل موج انسان های آلوده به ویروس مقاومت کنید. در مرحله ای دیگر، سطح سیاره که پوشیده از ماگما است مدام بالا امده و افزایش پیدا می کند و در چنین شرایطی حفظ جان کارگران و نیروهای نظامی اهمیت بسیاری خواهد داشت و در نهایت در یکی دیگر از مراحل، به کمک چهار قهرمان که شباهت بسیاری به سری WarCraft دارند، باید به دل دشمن بزنید.
طراحی مرحله بی نظیر، در کنار نیروهای جذاب و حق انتخابی که بازی در اختیار شما قرار می داد، به علاوه سبک و سیاق عجیب گیم پلی در کشتی فضایی مادر که به طور کامل متفاوت از مراحل بود، باعث شد که StarCraft 2 پس از شماره اول، به عنوانی یکی از بهترین ساخته های Blizzard و در نهایت به عنوان یکی از بهترین بازی های استراتژیک همزمان تاریخ شناخته شود.

 WarCraft 3

سازنده: Blizzard Entertainment
ناشر: Blizzard Entertainment
سال انتشار: ۲۰۰۲
متا: ۹۲

گفتن از این بازی، کاری بیهوده است. کمتر بازیبازی یافت می شود که حتی یک بار هم این عنوان بی نظیر را تجربه نکرده باشد. وجود داستانی عمیق و بی نظیر که در سری World Of WarCraft ادامه پیدا کرد و خلق شخصیت هایی مثل لیچ کینگ، WarCraft 3 را تبدیل به یکی از بهترین بازی های تاریخ کرده است. ترکیب شدن قهرمانان و اضافه شدن المان های نقش آفرینی به یک بازی استراتژیک همزمان باعث شد تا گیم پلی بازی از عمقی باورنکردنی برخوردار شود. عمقی که در کنار داستان بی نظیر، گرافیک عالی و طراحی مرحله که کلاسی درسی بود برای طراحی بازی های بعدی سازندگان، مخاطبان را حیرت زده کرد. مکانیک های گیم پلی همچون دیگر عناوین Blizzard ساده بودند. ساخت یک مرکز فرماندهی، جمع آوری منابع که در نهایت ساخت ارتشی که توانایی شکست دادن دشمن را داشته باشد. اما عنصری مثل قهرمانان WarCraft 3 را از دیگر عناوین مشابه متمایز می کرد. در این عنوان ، نیروهایی متفاوت و بسیاری قدرتمند در بازی حضور داشتند که اکثرا از شخصیت های اصلی داستان بودند. این نیروها برخلاف دیگر نیروهای حاضر توانایی های بسیاری داشته و همچنین امتیاز تجربه کسب می کردند وبه واسطه این امتیاز می توانستند مهارت های ویژه ای کسب کنند.

قهرمانان در WarCraft 3 به قدری قدرتمند و محبوب شدند که استفاده از آن ها در بازی های استراتژیک مرسوم شد. همچنین وجود این قهرمانان و المان های خاص نقش آفرینی بود که منجر به ساخت مادی مثل Dota شد. به طور کلی باید گفت که WarCraft 3 یکی از مهم ترین و جاودان ترین بازی های تاریخ است. بازی بزرگی که با محتوای الحاقی تاج و تخت یخ زده، همه را میخکوب کرد و داستانی را آغاز کرد که هنوز هم به پایان نرسیده، در وسعت داستانی سری WarCraft همین کافی است که بدانید بیشتر از ۱۵ جلد رمان بر اساس داستان سری، توسط نویسندگانی خبره نگاشته شده. این سری که الهام های بسیاری از نوشته های تالکین گرفته، دنیای اساطیری مختص به خود را دارد، هنوز هم پتانسیل بسیاری برای خلق و پیشبرد قصه در مقابل خود خواهد دید. با گذشت بیش از ۱۵ سال از عرضه شدن WarCraft 3 این بازی هنوز هم تازگی داشته و به هیچ عنوان کهنه نشده است.

Civilization 4

سازنده: Firaxis Games
ناشر: ۲K Games
سال انتشار: ۲۰۰۵
متا: ۹۴

سری Sid Meier’s Civilization یکی دیگر از آن سری بازی هایی است که توسط سید میر افسانه ای ساخته شده است. سری فراموش نشدنی و جاودانی که توانسته فقط با عرضه ۶ نسخه، انقلابی عظیم در سبک استراتژیک نوبتی ایجاد کند. دیدن سیر تحول تاریخی تمدن های بزرگ در این بازی، یکی از لذت بخش ترین تجربیاتی است که یک بازی می تواند در اختیار مخاطبانش قرار دهد. عجایب کهن جهان و ساختن آن ها، گذاشتن اولین ستون تمدنی که قرن ها بعد تبدیل به قدرت برتر جهان می شود، شنیدن صدای بزرگترین رهبران جهان و گوش کردن به موسیقی بی نظیر محلی در کنار گیم پلی شگفت انگیز سری، Civilization را به یکی از بزرگترین بازی های تاریخ تبدیل می کند.

گیم پلی بازی به طور کلی نوبتی است و با مهاجرانی آغاز می شود که قصد دارند سکونت گاهی را برای خود احداث کنند. با احداث اولین شهر ها، تمدن شما شکل گرفته و طی سالیان بسیار پیشرفت می کند. درخت تکنولوژی سری در شماره چهارم وسعت چشم گیری داشت و مواردی بسیار جذاب را شامل می شد. بازی در زمینه نبردها پیشرفت کرده بود و بازهم تاکید بیشتری بر عنصر قلمرو می کرد، قلمرویی که با پیشرفت شما روز به روز بزرگتر شده و محدوده بیشتری را در بر می گرفت، Civilization 4 روش هایی متفاوت برای پیروزی را در مقابلتان قرار می داد، پیروزی به واسطه علم، سلطه جهانی، فرهنگ و در نهایت پیروزی دیپلماتیک که در این عنوان تاکید ویژه ای برآن شده بود. شماره چهارم برای اولین بار روابط سیاسی و دیپلماتیک را به سری وارد کرد و توانست شگفتی بیافریند. روابط دوستانه دیپلماتیک در کنار خنجرهایی که از پشت وارد می شدند، بازی را تبدیل به یک تونل وحشت سیاسی می کرد. هوش سیاسی و نیاز به برنامه ریزی و فکر کردن، Civilization 4 را تبدیل به عنوانی کاملا سیاسی می کرد. عناصر گیم پلی بازی، یعنی پیشرفت فرهنگی، علمی، نظامی و اقتصادی در کنار روابط خاص سیاسی، شرایطی پیچیده را در بازی ایجاد می کرد که موجب می شد مخاطبان برای پیروزی دست به نقشه هایی پیچیده بزنند. متاسفانه این روند خاص در شماره پنجم ادامه پیدا نکرد، درست است که روابط دیپلماتیک در شماره پنجم وجود داشت، اما این روابط به هیچ عنوان عمق شرایط سیاسی Civilization 4 را نداشتند. خوشبختانه، این عمق دوست داشتنی در شماره ششم بازگشت و این بازی را تبدیل به یکی از بهترین بازی های تاریخ کرد، عنوانی که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد و توانست نظر مثبت مخاطبان و منتقدان را جلب کند. شماره ششم سری با کسب امتیاز  از متاکریتیک، توانست به بهترین بازی استراتژیک سال ۲۰۱۶ بدل شود.

گیمفا