سال ۲۰۱۵: نشریه فوربز: هولمز ثروتمندترین زن خودساخته جهان؛ ثروت تخمینی: ۴٫۵ میلیارد دلار ؛ یکی از ۱۰۰ چهره تاثیر گذار جهان به انتخاب نشریه تایمز
اما سال ۲۰۱۶: فورچون: یکی از بدترین رهبران سال ۲۰۱۶؛ ثروت تخمینی: صفر دلار؛ هولمز اکنون تحت بررسی قضایی قرار دارد…
چه بلایی بر سر خانم هولمز و شرکت ۹ میلیارد دلاری او، ترانوس آمد؟ برای دریافتن پاسخ با ما همراه باشید…

الیزابت آن هولمز کیست؟

خانم الیزابت آن هولمز در سال ۱۹۸۴ در واشینگن دی سی چشم به جهان گشود. او فرزند یک کارمند دولتی است و در سن نه سالگی به هیوستون تگزاس منتقل شد و در نامه ای به پدرش نوشت: ” دوست دارم در زندگی چیز جدیدی کشف کنم؛ چیزی که بشر فکر میکند ممکن نیست. “

او در سال ۲۰۰۱ به استنفورد رفت و مهندسی شیمی خواند. بعد از سال اول به سنگاپور رفت و روی بیماری سارس در آزمایشگاه تحقیق کرد. او در سال ۲۰۰۳ نخستین اختراع خود را در مورد یک بسته پوشیدنی تحویل دارو ثبت کرد. اما در سال ۲۰۰۴ از دانشگاه اخراج شد و با پول دانشگاهش اولین شرکتش را تاسیس کرد.

استیو جابز بعدی!

هولمز شرکتش را در پالو آلتو کالیفرنیا آغاز کرد و و هدفش مردمی کردن خدمات درمانی بود و آرمانش این بود که اطلاعات درمانی را در دسترس همه مردم قرار دهد تا ریسک بیماری و مشکلات سلامت کاهش پیدا کند. او شرکت ترانوس را در سال ۲۰۰۴  بنیان گذاشت (theranos  ترکیبی از therapy  ، درمان ، و diagnosis ، تشخیص ، است) او اولین کارمندش را استخدام کرد و فضای آزمایشگاه اجاره کرد. رابرتسون که نخستین کارمند او بود اولین عضو هیئت مدیره نیز شد و او را به سرمایه گذاران معرفی کرد.

تا ماه دسامبر سال ۲۰۰۴ او ۶ میلیون دلار سرمایه جمع کرده بود. در سال ۲۰۱۰ این رقم به ۹۲ میلیون رسیده بود. در سال ۲۰۱۱ وزیر خارجه سابق آمریکا جورج شولتز وزیر خارجه اسبق آمریکا به هیئت مدیره ترانوس پیوست. گفته می شود هولمز توانست یکی از برترین هیئت مدیره ها در تاریخ صنایع را جمع آوری کند. هولمز ترانوس را بدون اعلام رسمی و در حالت پنهانی توسعه داد تا اینکه در سپتامبر ۲۰۱۳ شراکت خود با کمپانی والگرین را اعلام کردند تا پایگاه های ذخیره خون بسازند.

شهرت او در سال ۲۰۱۴ با توجه مجلات شناخته شده ای همچون Furtune , Forbes, Inc , The New York Times همه گیر شد. فوربز او را ثروتمندترین زن خودساخته و ۱۱۰ امین شخص ثروتمند جهان رده بندی کرد. ترانوس که ۴۰۰ میلیون دلار سرمایه جذب کرده بود بیش از ۹ میلیارد دلار ارزش گذاری شد. چون خانم هولمز مالک نیمی از سهام شرکت بود ثروت او نیز ۴٫۵ میلیارد دلار تخمین زده شد. برخی مجلات او را استیو جابز بعدی نام گذاری کردند. ترانوس که قصد داشت با گرفتن تنها چند قطره خون به سرعت بالا و با هزینه کم اغلب بیماری ها را شناسایی کند به سرعت توجه همگان را جلب کرد. خانم هولمز در میان ابرها سیر میکرد اما این صعود پایدار نبود.

سقوط به قعر جهنم

هولمز به سرعت به عنوان یک کارآفرین برجسته شناخته شد؛ یک چهره محبوب در میان مجلات و تلویزیون. بورسیه افتخاری هاروارد را دریافت کرد؛ دکترای افتخاری گرفت و بسیار ستایش شد اما همه چیز با یک صفحه جنجالی در نشریه معتبر وال استریت ژورنال دگرگون شد. ژورنال ادعا کرد بر اساس مصاحبه با کارمندان، ایمیل ها و دیگر اطلاعات دریافته است که شرکت در عرضه تکنولوژی ساختارشکن خود مشکلات اساسی دارد؛ دقت و اعتبار تست هایش پایین است و ارتباطات خود با نهادهای دولتی و ارزیاب ها را شفاف منتشر نمی کند. تنها ۱۵ تست از ۲۴۰ تست وعده داده شده توسط دستگاه اختصاصی شرکت، ادیسون ، انجام می شوند و باقی تست ها به روش های مرسوم سنتی انجام می شوند. ظاهرا شرکت ادعای خود مبنی بر نیاز به تنها سه قطره خون را پس گرفته است. ظاهرا دقت تست های ابداعی نانوتینر و ادیسون (دستگاه های ابداعی شرکت) به اندازه آزمایش های رایج نیستند. ظاهرا ترانوس در گزارش نتایج دستگاه ادیسون صادق نبوده است.

وال استریت ژورنال ضربه مهلکی به ترانوس زد…

ظاهرا درآمد سالیانه ترانوس نیز به ۱۰۰ میلیون دلار نمی رسد. واکنش ترانوس به ادعای ژورنال شامل تکذیب کامل بعد از ۵ ماه سکوت بوده است. هولمز میگوید: “وقتی می خواهید همه چیز را تغییر دهید همین اتفاقات می افتد. اول فکر میکنند شما دیوانه اید؛ سپس با شما می جنگند و در نهایت به ناگاه شما جهان را تغییر می دهید. صادقانه بگویم من خودم از دیدن نوشته ژورنال شوکه شدم”

معاملات سهام ترانوس توسط سهامداران خصوصی (ترانوس به بورس عرضه نشد) حاکی از ارزش ۹ میلیارد دلاری ترانوس بود اما نشریه فوربز پس از بررسی هایی که انجام داد و صحبت با سرمایه گذاران به این نتیجه رسید که ارزش واقعی شرکت تنها ۸۰۰ میلیون دلار است؛ که این رقم با دارایی های آن و ۷۲۴ میلیون دلار سرمایه جذب شده همخوانی دارد.

نیمی از سهام ترانوس در اختیار سهام دارانی است که سهام ممتاز دارند و اگر شرکت قصد نقد کردن دارایی اش را داشته باشد اول آنها پول خود را پس می گیرند یعنی در واقع هیچ چیزی به خانم هولمز نخواهد رسید!

بدبیاری های خانم هولمز تمام نشده اند. سازمان خدمات دارویی و درمانی به یکی از آزمایشگاه های خانم هولمز ایراداتی را وارد کرد و پس از آن که ادعا کرد این اشکالات رفع نشده اند درخواست ممنوعیت دوساله از انجام هرگونه آزمایش خون را برای خانم هولمز ارسال کرد. بعد از این اتفاق والگرین که شریک ترانوس بود هم شراکت خود را با آنها لغو کرد. سازمان غذا و دارو نیز استفاده از دستگاه ادیسون را غیرمجاز اعلام کرد.

برخی نهادهای قانونی از جمله FBI ، کمیسیون بورس و اوراق بهادار، دفتر دادستانی کالیفرنیا نیز اتهامات و تحقیقاتی را برای خانم هولمز به علت ارائه اطلاعات غلط به سهام داران به جریان انداخته اند. گرچه خانم هولمز قویا هرگونه خلافی را رد میکند.

در آگوست سال ۲۰۱۶ ترانوس داده هایی را در جلسه ملاقات سالانه انجمن شیمی بالینی عرضه کرد که کلا به یک ماشین جدید اشاره می کرد. ترانوس در اکتبر مجبور شد ۳۴۰ نفر معادل ۴۳ درصد از نیروهای خود را تعدیل کند.

چرا ترانوس به این روز افتاده است؟

خیلی چیزها نامعلوم است: تقریبا همه چیز برای ارزش گذاری ۹ میلیارد دلاری نامعلوم است. ترانوس گفته است که می خواهد تست های سنتی خون را متحول کند. اما تا کنون داده قابل قبولی برای تایید این مدعا ارائه نداده است.

محصول خود را ارائه نداده است: ترانوس هنوز محصول خود را به درستی عرضه نکرده است؛ گرچه اظهار کرده که یک تست موفق برای ویروس تبخال ارائه داده است و قرار است داده های بیشتری منتشر کند اما این کار را نکرده است و اکنون نیز انجام تست توسط دستگاه هایش غیرمجاز اعلام شده است.

به نظر میرسد رویای خانم هولمز برای متحول کردن این صنعت هنوز محقق نشده است؛ کمپانی ترانوس ادعای بزرگ و انقلابی داشت اما به نظر میرسید برای ارائه این ادعا کمی زود باشد. پس از خروج از حالت مخفیانه هیاهوی بزرگی حول ترانوس ایجاد شد اما هولمز نتوانست ادعای خود را به بازار عرضه کند. علاوه بر این عرضه محصول در زمینه سلامت و تست خون باید آزمایش ها و بررسی های طولانی و سنگینی را طی کند که ترانوس از این آزمایشات تاکنون سربلند بیرون نیامده است. شاید در ادامه خانم هولمز بتواند با تغییراتی اساسی در دستگاه های خود به ادعای بزرگ و انقلابی اش دست پیدا کند و از میان خاکسترها پروازی دوباره داشته باشد اما اکنون اوضاع چندان بر وفق مراد این کارآفرین جوان نیست و بسیاری از تحلیل گران فضای کسب و کار او را بدترین رهبر و مدیر سال ۲۰۱۶ قلمداد می کنند.

خیلی از کارآفرینان توانسته اند حوزه کاری خود را دگرگون کنند؛ گوگل، فیسبوک، اوبر، مایکروسافت و مواردی از این دست توانستند اثری بزرگ بر حوزه خود بگذارند اما ترانوس هنوز در انجام این مهم توفیقی نداشته است. به نظر می رسد رویاپردازی های خانم هولمز چندان واقع بینانه و قابل اجرا نبوده اند. دگرگون صنایع و خدمات بزرگ و سنتی کار چندان راحتی نیست و علاوه بر برنامه ریزی مناسب و مدیریت صحیح نیازمند ایده های خلاقانه و بزرگ اما قابل اجرا و پیاده سازی است.

vla