بیوگرافی جورجتو جوجارو؛ اسطوره طراحی خودرو
جورجتو جوجارو یکی از سرشناسترین نامهای صنعت خودرو است. نام او و استودیوی طراحیاش در کنار بسیاری از نامهای ماندگار تاریخ خودروهای مدرن به چشم میخورد. او در سال ۱۹۹۹ بهعنوان طراح برتر خودرو قرن بیستم انتخاب شد و در سال ۲۰۰۲ به تالار مفاخر صنعت خودروسازی پیوست.
جوجارو علاوه بر طراحی خودرو در بخشهای دیگر طراحی صنعتی نیز فعالیت دارد. او برای شرکت نیکون تعدادی بدنهی دوربین طراحی کرده است. این طراح خوشذوق ایتالیایی در طراحی معماری نیز دستی بر آتش دارد و تفرجگاه شهر پورتو سانتو استفانو را طراحی کرده است. یکی از نمونهکارهای جالب او و استودیوی طراحیاش، پاستای Marille است.
جوجارو ابتدا در استودیوهای برتونه (Bertone) و شیا (Ghia) مشغول به فعالیت بود. او پس از هشت سال کار کردن در شرکتهای دیگر، استودیوی خودش را با نام ایتالدیزاین جوجارو (Italdesign Giugiaro) تأسیس کرد. جوجارو تا سال ۲۰۱۵ در این مرکز طراحی مشغول به کار بود تا اینکه در این سال، شرکت آئودی تمام سهام آن را خریداری کرد و این طراح مشهور نیز از پست خود استعفا داد.
تولد و تحصیل
جورجتو در هفتم آگوست سال ۱۹۳۸ در شهر گارسیوی ایتالیا متولد شد. خانوادهی او نسل در نسل هنرمند بودند. پدرش، ماریو جوجارو یک نقاش بود و پدربزرگش نیز بهعنوان نقاش کلیسا فعالیت میکرد. پدر او از همان کودکی جورجتو را بهنقاشی تشویق میکرد. البته شرایط سخت زندگی هنرمندان و درآمد پایین باعث شده بود که این کودک ایتالیایی به دنبال شغلی با درآمد بیشتر باشد. یکی از استادان جورجتو به او پیشنهاد کرد به دنبال شغلی باشد که با استفاده از هنر نقاشی، بتوان درآمد خوبی از آن کسب کرد.
جورجتو اولین شغلش را در سن ۱۷ سالگی شروع کرد. او که با وجود نصیحت معلمش هنوز با علاقهی بسیار به دنبال هنر نقاشی بود، در این سن به استخدام شرکت فیات درآمد. شانس استخدام جورجتو زمانی بود که یکی از مدیران فیات به نام دانته جیاکوزا آثار او را در یکی از نمایشگاههای مدرسه مشاهده کرد. دانته از همان آثار ابتدایی متوجه استعداد بالای این طراح نوجوان شد و او را به کار در مرکز طراحی فیات دعوت کرد. شرکت فیات در آن زمان بسیار بزرگ بود و پیشرفت در آن برای این طراح جوان دشوار. او در سال ۱۹۵۹ فیات را ترک کرد.
استودیوهای طراحی
پس از ترک فیات، جورجتوی جوان بهعنوان مدیر طراحی استودیو برتونه (Bertone) استخدام شد. طراحی در استودیو برتونه، بهعنوان دوران طلایی کاری جورجتو شناخته میشود. استعداد طراحی او در مدت ۶ سالی که در برتونه مشغول به فعالیت بود، به بلوغ رسید. جورجانو در این مدت خودروهای ماندگاری همچون آلفا رومئو 200، فراری 250GT، استون مارتین DBG GT، آلفا رومئو 2600 و مازراتی GT 5000 را طراحی کرد.
پس از برتونه، نوبت به استودیو طراحی جیا (Ghia) رسید که جورجانو در سال ۱۹۵۶ بهعنوان مدیر دفتر طراحی آن مشغول به کار شد. طراحیهای او در این دوران تحسین کارشناسان و منتقدین طراحی صنعتی را به همراه داشت. از طراحیهای بهیادماندنی او در جیا میتوان به مدلهای Pampero و Mangusta از شرکت De Tomaso اشاره کرد. شرکت فیات نیز از دیگر مشتریان طراحیهای جوجارو بود و طراحی مدل Venessa را به او سپرد. از دیگر طراحیهای جوجارو در این زمان، میتوان به مازراتی گیبلی اشاره کرد.
ایتال دیزاین
این طراح ایتالیایی در فوریهی سال ۱۹۶۷ استودیوی جیا را ترک کرد و استودیوی شخصی خودش را با نام Italdesign (نام کامل Studi Italiani Realizzazione Prototipi S.p.A) در مونکالیری ایتالیا تأسیس کرد. البته همکاری او با جیا بهطور کامل قطع نشد و هنوز بهعنوان طراح آزاد برای این استودیو فعالیت میکرد. رونمایی عمومی از طراحیهای استودیوی جدید در سال ۱۹۶۸ و نمایشگاه خودروی تورین انجام شد. ایتال دیزاین در این نمایشگاه از نمونهی اولیهی طراحی با نام Bizzarrini Manta رونمایی کرد.
نمونهی اولیهای که ایتال دیزان و جوجارو به نمایش گذاشتند، دورانی در طراحی خودرو شروع کرد که در تاریخ بهعنوان «کاغذ تاشده» از آن یاد میشود. خودروهایی که در این دوران و عموما در دههی ۱۹۷۰ طراحی شدند، از طراحیهایی با لبههای تیز برخوردار بودند. از نمونههای شاخص این دوران میتوان به لوتوس اسپریت و نمونههای مختلف لامبورگینی اشاره کرد.
ایتال دیزاین در سالهای بعدی فعالیت، سفارشات متعددی برای شرکتهای بزرگ خودروسازی انجام میداد. شرکتهای بزرگی همچون سوزوکی، آلفارومئو، فولکسواگن، پورشه، مازراتی، آئودی، هیوندای، بیامو و لامبورگینی از مشتریان شرکت جوجارو بودند.
پس از کسب شهرت در صنعت خودروسازی، استودیوی ایتال دیزاین و مدیرش تصمیم گرفتند که در حوزههای دیگر نیز وارد شوند. آنها طراحی بدنهی دوربین، تلفن، تجهیزات الکترونیکی، ماشینهای تشخیص هویت، ساعت، لوازم آرایشی و کامپیوتر را نیز به پروژههای خود اضافه کردند. در نهم آگوست سال ۲۰۱۰، هولدینگ لامبورگینی که بهعنوان زیرمجموعهای از آئودی فعالیت میکند، ۹۰.۱ درصد از سهام این شرکت را خریداری کرد. همراه با فروش سهام، امتیاز برند و پتنتها نیز به لامبورگینی اهدا شد. در ۲۸ ژوئن سال ۲۰۱۵، شرکت آئودی بقیهی سهام ایتال دیزاین را نیز خریداری کرد و جورجتو جوجارو از این شرکت استعفا داد.
خودروهای طراحیشده توسط جورجتو جوجارو
همانطور که پیش از این گفته شد، نام جوجارو با بسیاری از شرکتهای بزرگ خودروسازی و محصلات پرچمدار آنها گره خورده است. در ادامه به معرفی برخی از بهیادماندنیترین طراحیهای این طراح ایتالیایی در صنعت خودرو میپردازیم.
بیزارینی مانتا
این خودروی مفهومی که اولین تجربهی کاری ایتال دیزاین بود، توجه کارشناسان طراحی خودرو را به سمت جوجارو جذب کرد. طراحی خارجی این خودرو بسیار مدرن بود و در طراحی داخلی آن از سه صندلی برای سرنشینان استفاده شده بود. این نوع از طراحی داخلی جزو اولین تجربهها در صنعت خودروسازی بود و نمونهی اولیهی فراری 365 را میتوان پیشگام آن نامید.
رونمایی از نمونهی اولیهی مانتا در نمایشگاه تورین، تحسین منتقدان را به همراه داشت. آنها این خودرو را ستارهی نمایشگاه نامیدند. طراحی کامپکت خودرو و استفاده از سه صندلی برای راننده و سرنشینان، از هنرهای جوجارو در طراحی این خودروی مفهومی بود. پس از نمایشگاه، این خودروی مفهومی یک تور جهانی را طی کرد. ایتال دیزاین و بیزارینی آن را در نمایشگاه سال ۱۹۶۹ لسآنجلس نیز به نمایش گذاشتند.
فولکس واگن گلف MK1
این محصول یکی از مشهورترین خودروهای شرکت عظیم فولکس واگن شد. تمامی فعالان و تاریخنویسان صنعت خودرو، MK1 را میشناسند. این محصول که طراحی کاغذ تاشده در آن نیز استفاده شد، بیش از ۶.۸ میلیون فروش در سرتاسر جهان داشت.
د لورین DMC12
یکی از بلندپروازانهترین طراحی های ایتال دیزاین برای شرکت د لورین انجام شد. دربهای این خودرو مانند بال از کنار باز میشدند و طراحی آن پس از گذشت سالها هنوز آیندهنگرانه به نظر میرسد. از این خودرو در سری فیلمهای علمی تخیلی بازگشت به آینده استفاده شد.
بامو M1
یکی از خودروهای اسپرت و بهیادماندنی جوجارو که برای مسابقات خودرورانی طراحی شد، بیامو M1 بود. این خودرو با طراحی خاصش در مسابقات خودرورانی شرکت کرد و تنها ۴۵۰ عدد از آن ساخته شد.
لوتوس اسپریت S1
این خودرو در فیلمهای 007 راجر مور استفاده شد. طراحی مدرن آن به قدری جذاب و مبتکرانه بود که تا دو نسل بعد، هنوز از مفهوم آن در طراحی خودروهای اسپرت استفاده میشد.
سوبارو SVX
شرکت ژاپنی سوبارو که بیشتر به خاطر مهندسی عالی شناخته میشد، برای طراحی خودروی اسپرت به طراح ایتالیایی مراجعه کرد. طراحی کوپه دودر این محصول بهقدری برای ژاپنیها جذاب بود که آن را به تولید انبوه رساندند.
آلفا رومئو بررا
جوجارو طراحیهای زیادی برای آلفا رومئو انجام داد و بسیاری از خودروهای میانهی دههی ۲۰۰۰ این شرکت، مدیون این اسطورهی طراحی است. Brera یکی از این محصولات بود که با طراحی دو درب به آلفا رومئو تحویل داده شد. اگرچه این خودرو در رانندگی قدرت زیادی نداشت اما طراحی آن تحسین کارشناسان را برانگیخت.
فیات پاندا MK1
فیات هم مانند آلفا رومئو بسیاری از طراحیهای خود را مدیون جوجارو است. خودروی پاندا با طراحی جعبهای با استقبال زیادی روبرو شد و ۴.۵ میلیون دستگاه از آن در طول عمرش به فروش رفت. هنوز هم در برخی شهرهای ایتالیا آثاری از این خودروی کلاسیک دیده میشود.
مازراتی بورا
یکی دیگر از خودروهای جوجارو با طراحی اسپرت و لبههای تیز دههی ۷۰، برای شرکت مازراتی طراحی شد. این خودرو در خلال سالهای ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۸ تولید شد. بسیاری از کارشناسان، بورا را پایه و بنیان طراحیهای بعدی مازراتی میدانند.مازراتی مراک نسل بعدی این خودرو بود که جوجارو در طراحی آن از خطوط نرمتری استفاده کرد.
لامبورگینی کالا
این خودرو با نام ایتال دیزان کالا نیز شناخته میشود. این خودروی مفهومی برای اولین بار در نمایشگاه سال ۱۹۹۵ جنوا به نمایش در آمد. کالا که کاملا قابل رانندگی بود، هیچگاه به تولید انبوه نرسید. قرار بود این خودرو جایگزین لامبورگینی جالپا شود که در سال ۱۹۸۸ از خط تولید این شرکت خارج شد؛ اما فروش لامبورگینی توسط کرایسلر به مگاتک و سپس فولکس واگن، تولید این طراحی مفهومی را با تأخیر مواجه کرد. در نهایت به جای کالا، گالاردو جایگزین Jalpa شد.
مازراتی اسپایدر
یکی دیگر از محصولات مازراتی که توسط جوجارو طراحی شد، اسپایدر نام داشت که همراه با مدل کوپه عرضه شد. این خودرو در خلال سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۷ تولید شد و سپس با مدل گرنتوریزمو جایگزین شد. اسپایدر برای اولین بار در نمایشگاه خودروی فرانکفورت و در سال ۲۰۰۱ معرفی شد.
دیگر محصولات طراحیشده توسط جورجتو جوجارو
جوجارو علاوه بر طراحی خودرو، شرکت خود یعنی ایتال دیزاین را وارد زمینههای دیگری از طراحی نیز کرد. آنها محصولات متنوعی از تجهیزات الکترونیکی تا اسلحه طراحی کردند که در ادامه به بررسی برخی از آنها میپردازیم.
دوربین نیکون
طراح ایتالیایی از زمانی که نیکون هنوز به نام Nippon Kogaku فعالیت میکرد، برای این شرکت طراحیهایی انجام داده بود. دوربین ۳۵ میلیمتری EM یکی از اولین طراحیهای جوجارو برای شرکت ژاپنی بود. این دوربین SLR در سالهای ۱۹۷۲ تا ۱۹۸۴ تولید شد. از دیگر محصولاتی که نیکون به جوجارو سفارش داد میتوان به سری F و تعدادی از دوربینهای دیجیتال سری D اشاره کرد. آخرین طراحی جوجارو برای نیکون، دوربین D800 است که در سال ۲۰۱۲ تولید شد. این دوربین جایزهی طلای عکسبرداری دیجیتال را به خود اختصاص داده است.
سلاح گرم
ایتال دیزان و جوجارو در طراحی اسلحه نیز سابقهی قابل تاملی دارند. شرکت ایتالیایی Beretta یکی از مشتریان اصلی آنها بود. مسلسل نیمه اتوماتیک Cx4 یکی از طراحیهای جوجارو برای برتا است. اسلحهی کمری برتا U22 Neos نیز یکی دیگر از طراحیهای این شرکت است که توسط شعبهی آمریکای برتا از سال ۲۰۰۲ تولید میشود. جوجارو یک شاتگان نیز برای برتا طراحی کرد که تحت نام Xcel Trap به بازار عرضه شد.
موتورسیکلت
کمتر طراح خودروی را میتوان پیدا کرد که دستی در طراحی موتورسیکلت نداشته باشد. جوجارو نیز تعدادی موتورسیکلت در سابقهی خود دارد که برای شرکتهایی همچون دوکاتی و سوزوکی طراحی شدهاند. Ducati 860 GT یکی از این محصولات است که در سالهای ۱۹۷۴ و ۱۹۷۵ تولید میشد. موتورسیکلت ۵۰۰ سیسی پنج دندهی RE5 نیز از سفارشات سوزوکی برای ایتال دیزاین است که در میان سالهای ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۶ تولید میشد.
علاوه بر موارد گفتهشده، این اسطورهی طراحی در ساخت محصولات دیگری همچون قطار مسافربری، تراکتور و ساعت نیز نقش داشته است. شرکتهای سیکو و دویتس فار از مشتریان جوجارو در این بخش بودهاند.
زندگی شخصی
جوجارو در سال ۱۹۶۳ با ماریا ترسا سرا ازدواج کرد و ثمرهی ازدواج آنها دو فرزند است. فابریتزیو و لارا جوجارو، فرزندان این زوج ایتالیایی هستند. فابریتزیو به همراه پدرش یکی از سهامداران ایتال دیزاین بود که سهام خود را به آئودی فروخت.