چای محبوب‌ترین و در عین حال سالم‌ترین نوشیدنی جهان، از زمانی که برای نخستین بار در چین باستان کشف شد سر تا سر کره‌ی خاکی را درنوردیده است. هزاران سال است که مردم جهان از خواص دارویی و طعم التیام‌بخش چای لذت می‌بردند. روزانه بیش از نیمی از جمعیت امریکا چای می‌نوشند.

در واقع، مردم امریکا در سال ۲۰۱۴ بیش از ۸۰ میلیارد وعده یا بیش از ۳.۶ میلیارد گالن چای نوشیدند، البته این رقم شامل میزان مصرف چای‌های گیاهی نمی‌شود. حقیقت امر این است که انواع چای یعنی چای سبز، سیاه، چای اولانگ و سفید از گیاه همیشه سبزِ گرمسیری یکسانی موسوم به کاملیا سیننسین تهیه می‌شوند. انواع چای گیاهی نیز به وفور در دسترس هستند و می‌توان آنها را از برگ، ریشه، میوه یا گل گیاهان مختلف تهیه نمود. تنوع و گزینه‌های انتخاب چای بی‌نهایت به نظر می‌رسد و خواص آن‌ها برای حفظ سلامت فوق‌العاده است. در اینجا به ۱۰ مورد از شایع‌ترین بیماری‌ها که با چای التیام می‌یابند نگاهی می‌اندازیم.

1. اضطراب

چنانچه مضطرب هستید، احساس تشویش یا استرس دارید، یک لیوان چای بابونه بنوشید، زیرا به تسکین این موارد کمک شایانی می‌کند. قرنهاست، گیاهانی که گل‌های مرواریدی مانند دارند برای تسکین انواع بیماری‌ها استفاده می‌شوند. در یکی از مطالعات دانشگاه پنسیلوانیا ارتباط اختلال اضطراب حاد و مصرف چای بابونه مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد علائم اختلال اضطراب حاد در افرادی که به مدت ۸ هفته چای بابونه مصرف نموده‌اند، در مقایسه با افرادی که فقط دارونما می‌خوردند، به طرز قابل توجهی کاهش یافته است.

چای بابونه فاقد کافئین است و همین امر اهمیت ویژه‌ایی به آن می‌بخشد، زیرا کافئین عامل اضطراب در برخی افراد است. چای سبز و سیاه نیز حاوی اسید آمینه هستند که موجب آرامش می‌گردد، با این وجود باید نسبت به مصرف آن‌ها دقت نمود. نتایج مطالعات منتشر شده در مجله‌ی غذاهای کاربردی نشان داد که افراد مبتلا به اختلال اضطراب که پیش از آزمون ۲۰۰ میلی‌گرم L-teaninee مصرف نموده بودند، در طی آزمون آرام‌تر و متمرکز عمل کردند. مکمل‌های بابونه اغلب حاوی ۲۰۰ میلی‌گرم اسید آمینه هستند که معادل ۶ تا ۱۰۰ فنجان چای است. نکته‌‌ایی دیگر: چای‌های تخمیر شده خاصیت آرام‌بخشی ناشی از اسید آمینه را افزایش می‌دهند.

2. سندرم قاعدگی

این سندرم شامل تحریک‌پذیری، افزایش وزن، مشکلات گوارشی، میل شدید به غذا، اختلالات خواب می‌شود و این لیست می‌تواند همچنان ادامه یابد. تمام این موارد از علائم سندرم قاعدگی یا سندرم پیش از قاعدگی هستند که از ۲۲ هفته پیش از قاعدگی بر زنان و خلق‌و‌خوی آنها تاثیر می‌گذارد. طبیعتا چای‌های فاقد کافئین بهترین انتخاب برای دوران قاعدگی هستند، زیرا کافئین میزان ترشح هورمون‌هایی که مشکلات پیش از قاعدگی را حادتر می‌کنند، افزایش می‌دهد. یکی از محبوب‌ترین گیاهان جهان بابونه است، که در زمره انتخاب‌های هوشمندانه برای دوران قاعدگی می‌باشد، زیرا از انقباضات عضلانی و تنش‌ها که منجر به اضطراب و تحریک‌پذیری می‌شود، می‌کاهد.

3. آکنه

آکنه یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی ناشی از بسته شدن منافذ یا کیست‌ها بروز می‌کند که بر روی صورت، شانه‌ها، کمر یا سینه نمایان می‌شود. گرچه هیچ‌یک از انواع چای به خودی خود موجب درمان آکنه نمی‌شوند، اما برخی از آنها در نابودی این مزاحم‌های بدریخت موثرند. چای‌های گیاهی که در قالب دمنوش مصرف می‌شوند، اغلب با آکنه مبارزه و دیگر مشکلات پوستی را برطرف می‌کند. چای rooibosحاوی ۲۲ ماده‌ی قوی به نام‌های اسید هیدروکسی آلفا و روی است که برای داشتن پوستی شفاف موثر است و به کاهش آکنه، آفتاب‌سوختگی و خشکی پوست زمستانی کمک شایانی می‌کند.

یکی دیگر از چای‌های گیاهی که قرنهاست از خواص دارویی آن برای شفافیت پوست استفاده می‌شود، چای بابونه است زیرا از خواصضدالتهابی برخوردار است که آکنه‌ی التهابی و جوش‌های قرمز را کاهش می‌دهد. چای نعناعِ تند از خواص آنتی‌اکسیدانی برخوردار است که از بسته‌شدن منافذ پوستی جلوگیری کرده و مانع از تجمع باکتری‌های محرک آکنه می‌شود. بعلاوه، مصرف چای نعناعِ تند مانع از عدم تعادل هورمون‌های محرک آکنه می‌شود.

4. بی‌خوابی

آیا از اختلال خواب رنج می‌برید؟ چندین نوع چای برای درمان این اختلال وجود دارد. یکی از آنها چای sleepy time است که مخلوطی از چاهای گیاهیست که توسط شرکت celestial seasoning تولید می‌شود. چای sleepy time متشکل از گیاه بابونه، نعناع و علف لیمو است. بابونه خواب‌آورترین ترکیب در این نوع چای است که در کاهش اضطراب موثر و به خواب راحت کمک می‌کند.

چای ریشه‌ی سنبل‌الطیب، از دیگر انواع چای‌ است که در صورت ابتلا به اختلالات خواب باید بسیار مورد توجه قرار گیرد. از زمان یونان و رم باستان، از خواص دارویی این گیاه در درمان بی‌خوابی استفاده می‌شود. ریشه‌ی سنبل‌الطیب حاوی ترکیبات طبیعیست که به عنوان آرام‌بخش استفاده می‌شود. چنانچه چای ریشه‌ی سنبل‌الطیب را یکی دو ساعت پیش از خواب بنوشید، بهترین جایگزین برای مکمل‌های خواب است. البته پیش از مصرف ریشه‌ی سنبل‌الطیب با پزشک خود مشورت کنید زیرا مصرف بیش از حد و طولانی مدت آن موجب وابستگی به آن شده و تاثیر برخی داروهای تجویزی را مختل می‌کند.

5. کاهش وزن

گنجاندن چای داغ در برنامه‌ی غذایی به کاهش وزن کمک می‌کند. در یکی از مطالعات مشاهده‌ایی مشخص شد که توده‌ی بدنی و دور کمر افرادی که چای داغ می‌نوشند نسبت به افرادی که نمی‌نوشند، کوچک‌تر است. اما توده‌ی بدنی و دور کمر افرادی که چای سرد می‌نوشند، بزرگ‌تر است، احتمالا دلیل این امر شیرین بودن اینگونه چای‌هاست.

چنانچه می‌خواهید بدانید کدام چای در کاهش وزن موثر است، باید بدانید که چای سبز حاوی ترکیباتی به نام پلی‌فنول است که طبق برخی مطالعات اکسیداسیون چربی را افزایش داده و از خواصی برای افزایش متابولیسم برخوردار است. چای سفید نیز حاوی پلی‌فنول است و مانع از شکل‌گیری سلول‌های چربی می‌شود. علاوه بر این، یک نوشیدنی در امریکای جنوبی موسوم به چای نیکوگیاه وجود دارد که محرک سیستم عصبی مرکزی است و علاوه بر کافئین ترکیبات گیاهی مفیدی دارد. چای نیکوگیاه، میل شدید به غذا را دفع کرده و هضم غذا را کندتر می‌سازد، بنابراین فرد بیشتر احساس سیری می‌کند که مانع از پرخوری می‌شود.

6. تهوع و دل‌به‌هم خوردگی

تهوع دارید؟ چای بنوشید. زنجبیل، نعناع فلفلی و بابونه در زمره چای‌های گیاهی هستند که در درمان دل‌به هم‌خوردگی موثرند. محققان بر این باورند که زنجبیل حاوی ترکیباتی شیمیایی است که نه تنها برای روده و کاهش تهوع بلکه برای ذهن و سیستم عصبی نیز مفید است.چای نعناع فلفلی در درمان دل‌به‌هم خوردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد و طبق نتایج چندین مطالعه در این زمینه روغن نعناع فلفلی از خواصی برای درمان سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر برخوردار است.

مطالعات حاکی از آن است که چای نعناع فلفلی گاز معده را تسکین داده، گوارش را بهبود بخشیده، از دل‌پیچه و انقباضات شکم جلوگیری کرده و تهوع را کاهش می‌دهد. چای بابونه که از گل‌های مرواریدی مانند گرفته می‌شود که در درمان دل‌به‌هم خوردگی از محبوبیت خاصی برخوردار است. چای بابونه در آلمان با عنوان “درمان همه‌چیز” شناخته می‌شود، اسپاسم عضلانی را کاهش داده، مشکلات گوارشی را برطرف می‌کند و نفخ و سوزش معده را تسکین می‌دهد.

7. سردرد

چنانچه برای درمان سردرد به دنبال دارویی طبیعی هستید، بدانید که چندین گیاه بدین منظور وجود دارد. چای زنجبیل، بابونه و گل‌میناسردردهای عصبی و میگرن را تسکین می‌دهد. بیش از ۲۰۰۰۰ سال است که در غرب از خواص دارویی چای زنجبیل بهره می‌برند، این چای ضدالتهاب است که التهابات مغزی را درمان می‌کند. همچنین زنجبیل تهوع یا استفراغ که اغلب با میگرن همراه است را کاهش می‌دهد. چای بابونه موسوم به “درمان هر درد” است که درد را تسکین داده و آرامش‌بخش است.

گیاه گل‌مینا که خواستگاه آن اروپا و آسیاست، گلهایی مروارید مانند دارد و برای درمان سردرد استفاده می‌شود. از آنجایی که این چای بسیار تلخ است، مقداری شیر یا شکر به آن اضافه نمائید. ترکیبات فعالِ موجود در چای گل‌مینا از خواص آرام‌بخشی و ضدالتهابی برخوردار است که در درمان سردردهای خفیف و میگرن موثر است. برای حصول نتیجه‌ی بهتر، یکی از چای‌های ذکر شده را به محض آنکه سردرد به سراغتان آمد، بنوشید.

8. آلرژی

خارش چشم، آبریزش بینی و خلط همگی از علائم آلرژی‌های فصلی هستند. گرچه برخی از آلرژی‌ها بسیار شدید هستند و مستلزم مراقبت‌های پزشکی، اما موارد خفیف آلرژی با داروهای خانگی قابل درمان هستند. چای نعناع فلفلی، چای سبز و چای گزنه به کاهش واکنش‌های آلرژیک کمک شایانی می‌کند. نعناع فلفلی حاوی جوهر نعناع خشک است که خلط را خشک کرده و از گلو و بینی می‌زداید.

چای سبز حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قویست که طبق بررسی‌های آزمایشگاهی مانع از بروز واکنش‌های آلرژیک می‌شود؛ با این وجود تاثیر چندانی در درمان آلرژی‌های فصلی ندارد. چای گزنه علائم آلرژی‌های فصلی از قبیل آبریزش بینی، گرفتگی بینی و خارش چشم را بهبود می‌بخشد، زیرا این چای از خواص ضدحساسیت برخوردار است که مانع از حمله‌های آلرژیک می‌شود. موارد اجتناب از مصرف چای بابونه: چای بابونه برای افرادی که از آلرژی ragweed رنج می‌برند، مناسب نیست زیرا موجب افزایش واکنش‌های آلرژیک در آنها می‌شود.

9. بی‌میلی جنسی

گرچه اینطور تصور می‌شود که الکل بهترین نوشیدنی برای تغییر خلق‌ و خوست، اما بدانید که چای جینسینگ نیز بی‌تاثیر نیست. جینسینگ که عموما در قالب جینسینگ چینی یا کره‌ایی شناخته می‌شود، اغلب در شمال چین و کره پرورش می‌یابد. طبق طب سنتی چینی، جینسینگ محرک بدن و افزایش دهنده‌ی انرژی است. اصلی‌ترین ترکیبات فعال جینسینگ، ginsenosid است که از خواص درمانی متعددی برخوردار است. اطباء سنتی چین قرنهاست که برای نشاط و تقویت قوای جنسی زنان و مردان جینسینگ چینی را پیشنهاد می‌کنند. مطالعات حاکی از آن است که جینسینگ به مبارزه با مشکلات جنسی می‌پردازد و همچنین جینسینگ امریکایی به دلیل افزایش ترشح دوپامین میل جنسی را افزایش می‌دهد.

10. بوی ناخوشایند دهان

هنگامی که پای بوی بد دهان در میان باشد، چای‌های گوناگونی مفید واقع می‌شوند. چای سیاه سرشار پلی‌فنول و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی قویست که مانع از تجمع پلاک‌ها بر روی دندان می‌شود. تنفس بد بو علاوه بر اینکه ناشی از تجمع پلاک‌هاست از دیگر مشکلات مرتبط با دندان‌ها نیز نشآت می‌گیرد. مطالعات حاکی از آن است که پلی‌فنول‌های موجود در چای سبز و سیاه مانع از تجمع باکتری‌ها دهان که منجر به تنفس بدبو، فساد دندان‌ها و سرطان دهان می‌شود. از آنجایی که نعناع بوی خوشی به دهان می‌بخشد می‌توان نتیجه گرفت که طعم نعناعی خمیر دندان‌ها اتفاقی نیست. در یکی از مطالعات در زمینه‌ی نفسی تازه و خوشبو مشخص شد که تاثیر روغن نعناع فلفلی در از بین بردن بوی ناخوشایند دهان بیش از دهان‌شویه‌های آزمایشگاهی است. بار دیگر که در صدد از بین بردن بوی بد دهان خود بودید، چای سیاه، سبز یا نعناع فلفلی بنوشید.

مجله سلامت