زمانی که برای اولین بار دندان‌های کودک دیده میشود، ممکن است نشانه‌هایی در او ایجاد گردد. در این مقاله قصد داریم به همین موضوع بپردازیم. آیا می‌دانید اولین دندان‌های کودک چه موقع دیده می‌شوند؟ بیشتر کودکان اولین دندان خود را در ۶ ماهگی در می آورند اما برخی از کودکان نیز در اوایل سه ماهگی یا ۱۴ ماهگی دندان در می آورند. اینکه کودکان در چنین شرایطی چه احساس و تجربه ای دارند بسیار متنوع است. هر کدام از کودکان ممکن است نشانه‌های خاص خود را داشته باشند اما برخی از نشانه‌ها در همه کودکان یکسان است.
زمان دندان درآوردن کودکان:
عموما کودکان دندان‌های خود را به صورت جفت در می اورند. اولین دندان‌ها در پایین دهان دیده میشود. بعد از یک ماه یا بیشتر، دو دندان بالا نیز پدیدار می‌گردد. با این وجود احتمال اینکه اولین دندان‌های کودک به شکل چهار تایی در پایین دهان باشد وجود دارد. بازه زمانی عمومی که در بیشتر کودکان دیده میشود به شرح زیر است:
- ۶ ماهگی: سانترال انسیزور پایین
- ۸ ماهگی: سانترال انسیزور بالا
- ۱۰ ماهگی: لَترال انسیزور بالا و پایین
- ۱۴ ماهگی: دندان مولر اول
- ۱۸ ماهگی : دندان نیش
- ۲۴ ماهگی: دندان مولر دوم
نشانه‌های دندان درآوردن:
معمولا فرایند دندان در آوردن برای همه کودکان یکسان نیست و در هر کدام از آن‌ها این فرآیند می‌تواند متفاوت باشد. نشانه‌هایی که در این شرایط ممکن است مشاهده کنید به شرح زیر است:
نیاز به ساییدن دارند:
فشاری که دندان در حال رشد به دهان کودک وارد می‌کند ممکن است کمی آزاردهنده باشد. به همین خاطر بیشتر کودکان در چنین شرایطی به دنبال وسیله ای برای ساییدن هستند. جویدن وسایل مختلف نیز یکی از پاسخ هایی است که کودکان به حس عجیبی که در دهان خود دارند می‌دهند.
لثه‌های او ممکن است پف کند:
قبل از اینکه اولین دندان کودک نمایان شود؛ ممکن است لثه‌هایش قرمز، متورم و کبود گردد. برخی از اوقات لثه ممکن است به خاطر وجود دندان برآمده شود. اگر دستتان را به پوست لثه بزنید این برآمدگی را احساس خواهید کرد.
سرازیر شدن بیش از حد آب از دهان:
زمانی که آب زیادی از دهان کودک سرازیر میشود باید به وجود دندان جدید شک کنید. البته این موضوع ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشد. نمی‌توان مطمئن بود که سرازیر شدن آب دهان به معنای دندان درآوردن کودک است اما اگر چنین شرایطی در کودک خود دیدید می‌توانید نشانه‌های دیگری را نیز مورد بررسی قرار دهید.
ایراد گرفتن بیش از حد به خصوص در شب:
پدیدار شدن دندان در دهان ممکن است برای کودک آزاردهنده باشد. به همین خاطر کودک احساس ناراحتی و بی قراری خواهد داشت. این موضوع در شب بیشتر و بدتر میشود.
کشیدن گوش:
اگرچه این موضوع ممکن است نشانه عفونت گوش باشد اما می‌توان آن را نشانه دندان درآوردن نیز محسوب کرد.
تغییراتی که در عادت‌های غذا خوردن کودک ایجاد میشود:
کودکانی که غذاهای جامد می‌خورند ممکن است به کمک شما نیاز داشته باشند زیرا در بیشتر موارد استفاده از قاشق لثه‌های ملتهب او را اذیت می‌کند. در برخی از شرایط نیز کودکان بیشتر از حد معمول غذا می خورند زیرا ایجاد فشار بر روی دندان را دوست دارند. کودکانی که از شیر مادر یا شیر خشک استفاده می‌کنند نیز ممکن است با هوس و شدت بیشتری اینکار را انجام دهند اما بعد از مدتی این هوس کمتر میشود زیرا فعالیت مکیدن باعث ایجاد فشار ناراحت کننده ای بر روی لثه و مجاری گوش میشود.
روش هایی برای کاهش و تسکین درد:
در این شرایط که کودک شما با درد دست و پنجه نرم می‌کند باید روش‌هایی را برای کاهش و تسکین درد به کار بگیرید. در ادامه برخی از این روش‌ها را با هم مرور می‌کنیم:
یک پارچه نرم سرد و مرطوب بردارید:
یک پارچه تمیز و نرم بردارید و آن را مرطوب کنید. بهتر است چند تکه یخ کوچک داخل آن بگذارید. سپس آن را روی لثه قرار دهید. اینکار باعث بی حس شدن لثه و کاهش درد در کودک میشود.
استفاده از ماساژ:
اگر هنوز دندان کودک در نیامده است و در عمق بیشتری از لثه قرار دارد و هنوز درد زیادی ندارد، فشار یا ماساژ می‌تواند کارساز باشد. با مالش دادن ناحیه مورد نظر با دست تمیز می‌توانید درد کودک را کمتر کنید.
استفاده از مسکن:
استامینوفن یا ایبوپروفن بهترین درمان برای تسکین درد هستند. البته باید به خاطر داشته باشید که اگر کودک شما کم سن و سال است نمی‌توانید خودسرانه دارویی به او بدهید. در چنین شرایطی از پزشک کمک بگیرید.
پرت کردن حواس کودک:
درد دندان در اوردن همانند سردرد است. این موضوع باعث ایجاد دردهای مزمن میشود. در چنین شرایطی می توانید حواس کودکتان را پرت کنید تا دیگر متوجه درد نشود. چند تا از اسباب‌بازی‌های او را روی مبل قرار دهید و سعی کنید با او بازی کنید. اینکار باعث میشود حواس کودک پرت شود و درد کمتری احساس نماید.
کارهایی که نباید انجام دهید:
- غذاهای سفت و محکم همچون نان منجمد یا تست، بیسکوییت سفت، هویج و موز منجمد را نباید به کودک خود بدهید. اینگونه غذاها ممکن است برای کودک خوشایند باشد زیرا باعث ایجاد فشار بر روی لثه میشود اما زمانی که به مدت طولانی مورد استفاده قرار می‌گیرد ممکن است باعث ایجاد اسیب به دهان گردد.
- از مالش دادن لثه متورم خودداری کنید. حتی مقدار بسیار اندکی از الکل نیز می‌تواند برای کودک سمی باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
از آنجایی که نشانه‌های اولیه دندان در آوردن ممکن است همانند نشانه‌های بیماری دیگری باشد، بهتر است در صورت بدتر شدن شرایط با پزشک مشورت کنید. به عنوان مثال اگر تب کودک به ۱۰۱ درجه فارنهایت یا بالاتر از آن رسید باید او را نزد پزشک ببرید. برخی از کودکان حتی بعد از ۱۵ ماهگی نیز دندان در نمی‌آورند. در چنین شرایطی ممکن است از شما خواسته شود کودک را نزد متخصص ببرید تا بررسی از طریق اشعه ایکس انجام شود. فرایند دندان در آوردن ممکن است تا دو سال ادامه پیدا کند.اما بعد از اینکه چند مورد از دندان‌های کودک پدیدار شد، درد این فرایند نیز کمتر میشود. بعد از اینکه اولین دندان کودک شما رشد کرد، سعی کنید آن را روزانه با یک پارچه نرم تمیز کنید. فرآیند دندان در آوردن ممکن است برای کودک شما کمی آزاردهنده باشد اما با کمی هوشیاری و البته کمک می‌توانید شرایط را بهبود ببخشید و لبخند را بر روی چهره او بنشانید.
