جای تعجب نیست که دنیای سینماتیک مارول در هر دو جبهه منتقدان و مخاطبان به موفقیت‌های گسترده دست یافته‌است. با اکران اخیر دنباله Guardians Of The Galaxy تعداد فیلم‌های اکران شده در این دنیای سینماتیک به عدد ۱۵ رسید که در مجموع به فروش خیره کننده ۱۱ میلیارد دلار دست یافته‌اند. حداقل ۱۰ فیلم دیگر در این دنیا در مراحل مختلف ساخت قرار دارند و در تابستان امسال مخاطبان می‌توانند برای اولین بار شاهد فیلم سولوی مرد عنکبوتی در این دنیا باشند و در ادامه سومین فیلم مستقل شخصیت ثور را در اواخر پاییز به نظاره بنشینند. اگر پیش نمایش‌های منتشر شده حقیقت درون فیلم‌ها را نشان دهند، باید گفت که روند موفقیت آمیز مارول کماکان ادامه خواهد داشت و این فیلم‌ها نیز خواهند توانست هم تراز با سایر محصولات این کمپانی قرار بگیرند.

تا به این لحظه تمام فیلم‌های دنیای سینماتیک مارول عنوان «تازه» را از وبسیات راتن تومیتوز که میانگین نقدهای مختلف منتشر شده برای فیلم را مد نظر قرار می‌دهد، دریافت کرده‌اند، موضوعی که چندان در مورد فیلم‌های دنیای گسترده DC صدق نمی‌کند. قبل از آنکه ببینیم آیا فیلم واندروومن خواهد توانست این طلسم را برای DCEU بشکند یا خیر در این نوشته قصد داریم فیلم‌های دنیای سینماتیک مارول را از نظر میانگین نقدهایشان در وبسایت راتن تومیتوز رده بندی کنیم. با ما همراه باشید.

THOR: THE DARK WORLD

۶۶%

پایین‌ترین میانگین نقدها را در این وبسایت عنوان سال ۲۰۱۳ مارول Thor: The Dark World در اختیار دارد که تنها با اختلاف ۷ درصدی توانست از محدوده فیلم‌های «فاسد شده» خارج شود (فیلم‌هایی با میانگین نقدهای زیر ۶۰ درصد عنوان «فاسد شده» را به خود اختصاص می‌دهند). همانطور که قطعا بدان واقف هستید، در میان فیلم‌های MCU، عناوین ثور از نظر اقبال منتقدان کمترین میزان را به خود اختصاص داده‌اند؛ در واقع به همین دلیل است که در فیلم پیش روی Thor: Rognarok که قرار است در تاریخ ۱۲ آبان سال جاری اکران شود، با بیشترین تغییر چه از نظر سبک و چه از نظر داستان روبرو هستیم.

داستان فیلم یک سال پس از اتفاقات فیلم اول انتقام جویان روایت می‌شود، جایی که قهرمان داستان برای رویارویی با اِلف‌های تاریک و شکست آنها که قصد نابودی دنیا را دارند، با برادر بدنام خود، لوکی متحد می‌شود. Thor: The Dark World شاید کمترین امتیاز را از منتقدان دریافت کرده باشد اما فیلم از دیدگاه مخاطبان امتیاز ۷۷% را به خود اختصاص داده است که این موضوع باعث می‌شود The Dark World را مورد اختلاف‌ترین عنوان MCU در دیدگاه منتقدان و مخاطبان قلمداد کنیم.

THE INCREDIBLE HULK

۶۷%

در رتبه دوم و تنها با یک درصد اختلاف فیلم The Incredible Hulk قرار دارد که در سال ۲۰۰۸ به اکران درآمد. اگرچه این فیلم در رتبه پایین‌تری در مقایسه با سایر فیلم‌های MCU قرار دارد اما در مقایسه با عنوان Hulk در سال ۲۰۰۳ از نظر کیفیت در رتبه به مراتب بهتری قرار می‌‌گیرد. ادوارد نورتون توانست عملکردی مناسب در نقش غول سبز رنگ خشمگین ارائه دهد اما در ادامه به دلیل اختلافات هنری با مسئولان مارول از این دنیا جدا شد و در فیلم انتقام جویان سال ۲۰۱۲، مارک رافلو جایگزین او شد.

اگرچه در ابتدا قرار بود این فیلم دنباله‌ای کم‌رنگ برای عنوان سال ۲۰۰۳ باشد اما در ادامه تمام سکانس‌های ارتباط دهنده دو فیلم کنار گذاشته شد و باید گفت که این تصمیم کاملا هوشمندانه اتخاذ شد. در واقع این تصمیم باعث شد ورودی تازه‌تر توسط این شخصیت به دنیای سینماتیک مارول صورت پذیرد. البته لازم به ذکر است که این فیلم در مقایسه با سایر فیلم‌های MCU از نظر امتیاز مخاطبان با میانگین ۷۱% در انتهای لیست قرار دارد.

IRON MAN 2

۷۲%

پس از اکران فیلم The Incredible Hulk، طرفداران مشتاق بودند تا بار دیگر رابرت داونی جونیور به مرکز دنیای سینماتیک مارول بازگردد. متاسفانه شماره دوم مجموعه فیلم‌های آیرون من نتوانست همان عملکرد بدون نقصی را به نمایش بگذارد که در فیلم اول شاهد آن بودیم.

آیا Iron Man 2 فیلم بدی است؟ به هیچ وجه. با این وجود، فیلم در انتها نتوانست رقیبی قدرتمند را برای مبارزه با آیرون من احضار کند و شخصیت‌های جاستین همر با بازی سم راک‌وِل و اوان وانکو با بازی مایکی رورک در این مورد کم آوردند. البته باید گفت که راک‌ول و رورک بازیگرانی عالی هستند، در واقع ایراد مربوط به داستان این فیلم بود که فضای کافی را برای درخشش این دو بازیگر فراهم نکرد. این اتفاق باعث شد که فیلم با معرفی شخصیت‌های پرشمار، کمی بیشتر از حد نرمال شلوغ به نظر برسد.

AVENGERS: AGE OF ULTRON

۷۵%

اگرچه مخاطبان درصدی بالاتر (۸۳%) را در مقایسه با راتن تومیتوز به این فیلم اختصاص دادند اما در نهایت Age Of Ultron نتوانست نظر مخاطبان را همانند عنوان اول انتقام جویان به خود جلب کند. مشابه با ایراداتی که برای فیلم Iron Man 2 گرفته شد، برخی احساس کردند که فیلم زیر بار حضور تعداد زیادی از شخصیت‌های بزرگ خم شد و نتوانست همانند فیلم اول بهینه عمل کند؛ البته بسیاری بر روی این موضوع اتفاق نظر داشتند که شخصیت اولتران با صداپیشگی جیمز اسپیدر رقیبی شایسته برای انتقام جویان بود.

این فیلم دومین همکاری گسترده جاس ویدن با مارول در مقام کارگردانی و نویسندگی بود؛ البته او در گذشته نیز در فیلم‌های Captain America: The Winter Soldier و The Dark World با مارول همکاری مختصر داشت. توانایی ویدن در نمایش عادلانه و متعادل تمام شخصیت‌های بزرگ کتاب‌های مصور در دو فیلم انتقام جویان توسط بسیاری از مخاطبان و منتقدان مورد ستایش قرار گرفت. که این موضوع باعث شد خبر جدایی او از مارول کمی برای طرفدران این دنیا و شخصیت‌هایش تلخ باشد.

THOR

۷۷%

با دریافت بیش از ۲۰۰ نقد مثبت، به نظر می‌رسد اکثریت مخاطبان موافق این موضوع بودند که فیلم اول شخصیت ثور در دنیای سینماتیک مارول جذاب‌تر از فیلم The Incredible Hulk به نظر می‌رسد، البته نه به اندازه جذابیت فیلم اول آیرون من. فیلم به خاطر داشتن طراحی صحنه زیبا، طنز غیرمنتظره و عملکرد دور از انتظار بازیگرانش، به خصوص تام هیدلستون در نقش لوکی، ستایش شد. ویل چادویک در مقام منتقد می‌نویسد: «ثور به شدت سرگرم کننده است! فیلم به حماقت خود آشناست اما در اوج عشق و علاقه ساخته شده‌است.»

البته تمام نقدها نیز مثبت نبودند. تعدادی از منتقدان سطح اول رتن تومیتوز از جمله راجر ایبرت و ای‌او اسکات فیلم را به خاطر مسخره بودن برای مخاطب بالغ و داشتن هدف صرفا مالی مورد هدف قرار دادند. هدفی که در نهایت فیلم با موفقیت بدان دست یافت.

IRON MAN 3

۷۹%

برداشت شده از کتاب مصور شش جلدی با عنوان Extremis «افراطی»، فیلم سوم آیرون من توانست با بازگشت رابرت دوانی جونیور و نویسندگی شین بلک که به تازگی وارد کمپانی مارول شده‌بود، به یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما تبدیل شود. فیلم در دیدگاه منتقدان نیز مورد اقبال قرار گرفت، جایی که اکثر منتقدان آن را در مقایسه با فیلم دوم به مراتب بهتر قلمداد کردند و عملکرد رابرت داونی را در نمایش شخصیت تونی استارک به مراتب پخته‌تر یافتند.

داستان فیلم پس از اتفاقات فیلم اول انتقام جویان روایت می‌شود که در آن تونی استارک پس از اتفاقات شهر نیویورک دچار اختلالات روانی شده‌است. پس از به وقوع پیوستن رشته‌ای از حملات تروریستی، استارک به شکار شخصیت مندارین با بازی بن کینگزلی می‌پردازد که نتیجه آن حمله به عمارت شخصی استارک است. در فیلم شاهد چندین پیچش جذاب داستانی بودیم، از جمله تغییر شرور اصلی داستان و ملاقات استارک با یک نابغه ده ساله.

CAPTAIN AMERICA: THE FIRST AVENGER

۸۰%

در لبه میانگین ۸۰% در راتن تومیتوز، اولین فیلم مستقل شخصیت کاپیتان آمریکا در دنیای سینماتیک مارول قرار دارد. «اولین انتقام جو» از تمام جهات ویژگی‌های یک بلاک باستر کلاسیک را داراست که برای یک فیلم که اتفاقات دهه ۴۰ میلادی را به نمایش می‌گذارد منطقی و درست به نظر می‌رسد. همانطور که منتقد اندی لی می‌نویسد: «در فیلم شاهد رو در رویی کلاسیک خیر و شر هستیم و این دقیقا همان چیزی بود که انتظارش را داشتیم.»

جالب است که بدانیم درصد رضایت منتقدان از این فیلم در مقایسه با مخاطبان در رتبه بالاتری قرار دارد جایی که میانگین اقبال فیلم در بین مخاطبان عام سینما ۷۴% را نشان می‌دهد. شاید علت این موضوع این باشد که فیلم در مقایسه با سایر عناوین ابرقهرمانی، شخصیت‌هایی مطلقا سیاه و سفید را به نمایش می‌گذارد. اما باید در نظر داشت که به واسطه جهت گیری این فیلم بود که در ادامه شخصیت کاپیتان آمریکا در فیلم‌های The Winter Soldier و Civil War با موانع اخلاقی به مراتب جدی‌تر روبرو شد و این بدین معنا است که The First Avenger به بهترین نحو ممکن بستر را برای معرفی شخصیت محبوب کتاب‌های مصور هموار کرده‌است.

ANT-MAN

۸۱%

کارگردان ادگار رایت سال‌ها بود که قصد داشت فیلمی پیرامون شخصیت Ant-Man برای کمپانی مارول بسازد اما به علت اختلافات هنری این موضوع محقق نشد و او از این پروژه کنار رفت. این خبر به هیچ وجه به مذاق طرفدران خوش نیامد، چرا که معتقد بودند دیدگاه بصری رایت برای دنیای کتاب‌های مصور می‌توانست محصولی مناسب را برای معرفی ابرقهرمان شوخ طبع ارائه دهد. و با اینکه بسیار دوست داشتیم ببینیم رایت چه فیلمی را خواهد ساخت اما باید اعتراف کرد که فیلم ساخته شده فاصله بسیاری را با نا امید کردن مخاطبان داشت.

فیلم‌های دنیای سینماتیک مارول همواره از عنصر طنز به خوبی استفاده کرده‌اند. با در ذهن داشتن این موضوع، باید بگوییم که Ant-Man یکی از کمدی ترین فیلم‌های مارول تا به امروز است و این اتفاق تا حدودی مدیون حضور پل راد در نقش اصلی است. منتقدان چاره‌ای جز این نداشتند که بگویند «بدون شک با یکی از بهترین فیلم‌های سولوی دنیای سینماتیک مارول روبرو هستیم». تا به این لحظه پل راد تنها حضوری کوتاه را در فیلم «جنگ داخلی» تجربه کرده‌است اما از هم اکنون می‌دانیم که قرار است بار دیگر او را در فیلم‌های Avengers: Infinity War و Ant-Man And The Wasp در سال ۲۰۱۸ ملاقات کنیم.

GUARDIANS OF THE GALAXY VOL. 2

۸۲%

بالاخره می‌رسیم به جدیدترین محصول دنیای سینماتیک مارول: دنباله فوق‌العاده مورد انتظار فیلم دوست داشتنی Guardians Of The Galaxy. باید اعتراف کنیم که سه سال انتظار برای ساخت و اکران فیلم به اندازه یک قرن به نظر رسید. از آنجایی که فیلم به تازگی اکران شده‌است و بایستی داستان آن مخفی باقی بماند تنها می‌گوییم که از نظر منتقدان راتن تومیتوز این فیلم به همان اندازه جذاب است که فیلم اول بود.

 همانطور که می‌شد انتظار داشت، اتفاقات و به طور کلی داستان به پیچیده‌ترین شکل ممکن در این فیلم روایت می‌شود اما با حضور دوباره نویسنده و کارگردان جیمز گان در راس امور هیچ شکاف داستانی قبل از اتمام فیلم و فرا رسیدن تیتراژ پایانی آن، بدون پاسخ باقی نمی‌ماند. با انتشار بیش از ۲۴۰ نقد تا به این لحظه، میانگین ۸۲% این فیلم را در رتبه ۷ فیلم‌های دنیای سینماتیک مارول قرار داده است اما این امکان وجود دارد که با انتشار نقدهای بیشتر این رقم دستخوش تغییر شود.

CAPTAIN AMERICA: THE WINTER SOLDIER

۸۹%

مخاطبان و منتقدان به صورت مشترک رضایت بیشتری از فیلم دوم سولوی کاپیتان آمریکا در مقایسه با The First Avenger داشتند. در واقع اگر شما تنها امتیاز مخاطبان عام را در نظر بگیرید، The Winter Soldier بیشترین امتیاز در میان فیلم‌های دنیای سینماتیک مارول را به خود اختصاص داده‌است که در حال حاضر رقم ۹۲% را نشان می‌دهد. البته Guardians Of The Galaxy نیز همین امتیاز را یدک می‌کشد اما از نظر تعداد آرا اندکی پایین از سرباز زمستان قرار دارد.

برداشت شده از محور داستانی کتاب مصور با همین نام، فیلم شخصیت استیو راجرز / کاپیتان آمریکا را دنبال می‌کند، جایی که او تلاش می‌کند خود را با زندگی در دنیای مدرن را وفق دهد و همزمان با شخصیتی مرموز از گذشته‌اش روبرو شود. منتقدان فیلم را به خاطر داشتن داستان قدرتمند و قابلیت دخالت دادن دنیای سیاست در فیلم‌های ابرقهرمانی ستایش کردند. در واقع پس از اکران فیلم بسیاری احساس کردند که شخصیت کاپیتان با کنار زدن تونی استارک در حال تبدیل شدن به جذاب‌ترین شخصیت دنیای سینماتیک مارول است.

CAPTAIN AMERICA: CIVIL WAR

۹۰%

طبق گفته منتقدان، فیلم‌های سولوی کاپیتان آمریکا با گذشت زمان بهتر و بهتر شدند. در کنار داشتن مجموعه‌ای عظیم از بازیگران و شخصیت‌های بزرگ، به نظر می‌آمد که جنگ داخلی بیشتر شبیه به یک فیلم از مجموعه‌ فیلم‌های انتقام جویان باشد تا یک فیلم سولو. در فیلم شاهد دو دسته شدن ابرقهرمانان بودیم که دسته‌ای در گروه کاپیتان و دسته‌ای در گروه استارک قرار گرفتند. علت اصلی دو دستگی این بود: اینکه آیا انتقام جویان باید تحت نظر دولت عمل کنند یا خیر. بار دیگر استفاده از عنصر سیاست به مذاق منتقدان خوش آمد و توانست این موضوع را به اثبات برساند که مارول می‌تواند محصولی چند لایه و عمیق را با حفظ کیفیت مطلوب روانه سینماها کند.

بر خلاف تعداد کمی از فیلم‌های مارول که امتیاز نسبتا پایین‌تری دارند، «جنگ داخلی» زیر بار فشار شخصیت‌های پرشمار خود خم نشد و توانست به لطف داشتن فیلم‌نامه قدرتمند در بهینه‌ترین حالت ممکن از آنها استفاده کند. فیلم حتی توانست به خوبی با معرفی شخصیت تازه وارد پیتر پارکر، بستر و فضا را برای فیلم سولوی اسپایدرمن فراهم سازد و رضایت مخاطبان خود را در این مورد جلب کند.

DOCTOR STRANGE

۹۰%

میانگین ۹۰% این فیلم و «جنگ داخلی» تنها قسمت این لیست است که در آن شاهد برابری هستیم (البته باید بگوییم که مخاطبان امتیاز بالاتری برای فیلم «جنگ داخلی» در نظر گرفتند). نظر منتقدان در مورد فیلم دکتر استرنج را می‌توان به صورت خلاصه چنین قلمداد کرد: «دکتر استرنج به صورت هنرمندانه توانست تعادلی مناسب را مابین منبع داستانی نامحدود و دنیای محدود سینماتیک مارول برقرار کند و در این بین با ارائه داستانی کاملا جذاب، ریشه‌های یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین شخصیت‌های کامیک مارول را روشن کند».

برای طرفدران دنیای مارول، دکتر استرنج توانست فرمولی موفق را برای گسترش هزارتوی داستانی فراگیر فرنچایز فراهم کند و در این راستا ما را با مجموعه‌ای کاملا جدید از شخصیت‌ها و بازیگران آشنا کند. سبک شجاعانه‌ی فیلم، مخصوصا در یک سوم پایانی‌اش، حتی توانست کارشناسان آکادمی را نیز مجاب کند تا آن را در بخش بهترین جلوه‌های ویژه نامزد دریافت اسکار کنند. بندیکت کامبربچ توانست در عین شایستگی عملکردی مناسب در نقش جراح مغرور مغز و اعصاب که تبدیل به استاد هنرهای ماورایی می‌شود، ارائه دهد. قرار است بار دیگر دکتر را با حضوری کوتاه در فیلم پیش روی Thor: Ragnarok ملاقات کنیم.

GUARDIANS OF THE GALAXY

۹۱%

قبل از آنکه دکتر استرنجی وجود داشته‌باشد، «نگهبانان کهکشان» این موضوع را به اثبات رساند که مارول برای به تسخیر در آوردن گیشه، نیازی به محبوبیت آیرون من، کاپیتان آمریکا و ثور ندارد. حتی برای طرفدران سرسخت کتاب‌های مصور، نگهبانان کهکشان عنوانی نسبتا پیش پا افتاده به نظر می‌آمد که برای اولین بار در تاریخ ۱۹۶۹ به انتشار درآمد. فیلم سال ۲۰۱۴ با نویسندگی و کارگردانی جیمز گان نه تنها توانست به صورت موفقیت آمیز شخصیت‌های جدید را معرفی کند، بلکه به سرعت آنها را در قلب بسیاری از طرفدران به محبوبیت رساند.

نقد نویس مطرح وبسیات راتن تومیتوز و روزنامه لس‌آنجلی تایمز، کنِت توران با ستایش فیلم، در نقد خود می‌آورد: «با برخورداری از موهبت سادگی و هرج و مرج فیلم‌های درجه دو، فیلم شما را حتی وقتی نمی‌دانید اوضاع از چه قرار است سرگرم می‌کند و در نگاه اول به یاد عنوان آغازین جنگ ستارگان می‌اندازد».

THE AVENGERS

۹۲%

باور این موضوع سخت است که فیلم اول انتقام جویان تنها چیزی حدود پنج سال پیش به اکران درآمده‌است. در این مدت کوتاه تعدادی از فیلم‌های مارول توانستند تخریب را در مقیاس گسترده به نمایش بگذارند اما کماکان سخت است که این مشخصه را در ما حصل فیلم‌های قبل از آنها در عنوان عظیم انتقام جویان فراموش کنیم. مارول در این مدت فوق‌العاده پر کار بوده‌است و از زمان اکران انتقام جویان تا به اکنون نه فیلم را روانه سینماها کرده‌است.

در میان ۳۲۰ نقد در وبسایت راتن تومیتوز، انتقام جویان تنها ۲۶ نقد منفی را دریافت کرده‌است؛ اتفاقی که با در نظر گرفتن نظر منفی منتقدان در مورد فیلم‌‍های ابرقهرمانی / پاپ کورنی شگفت‌انگیز به نظر می‌رسد. حتی با داشتن مجموعه‌ای وسیع از بازیگران و شخصیت‌های بزرگ و زمان دو و نیم ساعتی، انتقام جویان به شکل غیر قابل انکاری توسط جاس ویدن عالی ساخته شده‌بود و مخاطبان سینما به اندازه منتقدان از آن لذت بردند.

IRON MAN

۹۴%

طبق نظر منتقدان در وبسایت راتن تومیتوز، اولین فیلم در دنیای سینماتیک مارول، کماکان بهترین فیلم آن است. آیرون من به طور قطع فیلمی دگرگون کننده و فوق‌العاده مهم به حساب می‌آید، چرا که توانست بدون نقص، بستر را برای دنیایی فراهم کند که هنوز فاصله بسیاری با پایان آن داریم. این مهم عمدتا به لطف غریزه کمدیک رابرت داونی جنیور و کارگردانی جان فَورو حاصل شد که بعضا دیالوگ‌های شخصیت‌ها را قبل از فیلم‌برداری و در همان صحنه فیلم‌برداری می‌نوشت. این ریسک به خوبی پاسخ داد و رابرت داونی جونیور و آیرون من توانستند از همان سال ۲۰۰۸ تبدیل به بخشی جداناپذیر از فرهنگ عمومی شوند.

آیرون من بدون شک عنوانی خوش ساخت در سبک خود است اما آیا واقعا باید آن را بهترین در دنیای سینماتیک مارول قلمداد کنیم؟ با اینکه عناوینی مانند «سرباز زمستان» و «نگهبانان کهکشان» از نظر امتیاز طرفداران اندکی بالاتر از آیرون من قرار دارند اما این فیلم کماکان از این حیث نیز با داشتن میانگین ۹۱% در بین طرفداران و دوست داران دنیای سینماتیک مارول از محبوبیت بالایی برخوردار است.

آیا شما با این امتیازها موافق هستید؟ از نظر شما کدام فیلم در این دنیای سینماتیک بهترین است؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.

توسط حمیدرضا قهرمانی

گیمفا