سندرم تونل کارپال چیست؟
سندرم تونل کارپال(CTS) شرایط مرتبط با عصب است که باعث ایجاد درد و بی حسی در مچ دست و دست‌ها می‌شود.
این بیماری بیشتر در زنان دیده می‌شود. این بیماری بیشتر در بزرگسالانی رخ می‌دهد که کارهایی همچون مونتاژ را انجام می‌دهند. چنین کارگرانی سه برابر بیشتر از سایر افراد در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
علت ایجاد سندرم تونل کارپال چیست؟
تونل کارپال گذرگاهی در مچ دست است که عصب مدیان (عصب اصلی دست)، تاندون فلکسور (که انگشت را خم می‌کند) و سایر بافت‌های نرم همچون رباط‌ها و رگ‌های خونی را محافظت می‌کند. بر اساس گفته‌های آکادمی جراحان ارتوپدی در آمریکا؛ سندرم تونل کارپال زمانی اتفاق می‌افتد که بافت‌های احاطه کننده تاندون فلکسور متورم می‌شوند و فشاری بر روی عصب مدیان وارد می‌کنند.
این فشار می‌تواند باعث ایجاد درد در مچ دست و دست شود. سندرم تونل کارپال می‌تواند دلایل بسیار زیادی داشته باشد.
برخی از افراد تونل کارپال کوچک تری دارند و این موضوع در کل خانواده دیده می‌شود.
سایر فاکتورهایی که باعث ایجاد این سندرم می‌شود عبارت است از:
- تروما یا اسیب به مچ دست که باعث ایجاد تورم شود.
- بیش فعالی غده هیپوفیز
- کم کاری تیروئید
- آرتریت روماتوئید
- فشارهای کاری
- استفاده مکرر از ابزارهای مرتعش کننده دست
- احتباس مایع در دوران بارداری یا یائسگی
- توسعه کیست یا تومور در کانال
هنوز شواهد محکمی وجود ندارد که ثابت کند حرکات تکراری و مداوم دست و مچ دست در طول کار می‌تواند باعث بروز این سندرم شود.
حرکات تکراری که در کارهای مختلف انجام می‌شود ممکن است با سایر بیماری‌ها همچون بورسیت و التهاب تاندون در ارتباط باشد. فعالیت‌های تکراری همچنین ممکن است در نویسندگان نیز باعث ایجاد درد در دست شود.
علائم سندرم تونل کارپال:
نشانه‌های این سندرم معمولا با آغاز بی حسی در شب به همراه درد در دست آغاز شود. معمولا بیماران با چنین نشانه‌هایی از خواب بیدار می‌شوند و باید دست خود را تکان دهند تا درد تسکین یابد. نشانه‌ها می‌تواند در طول روز نیز وجود داشته باشد.
افرادی که نشانه‌هایی همچون بی حسی و درد در این ناحیه را تجربه می‌کنند باید به یک پزشک متخصص مراجعه نمایند. این موارد ممکن است به هنگام برداشتن یا در دست گرفتن یک شیء نیز ظاهر شود. با بدتر شدن شرایط، درد به مچ دست کشیده می‌شود و تا شانه یا داخل دست نیز ادامه پیدا می‌کند. زمانی که این شرایط حاد شود، بیمار ضعیف شدن دست را شاهد خواهد بود.
تشخیص و آزمون:
برای تشخیص سندرم تونل کارپل پزشک ممکن است یک معاینه بدنی انجام دهد. بعد از بررسی احساس و قدرت دست، پزشک می‌تواند ازمون‌های بیشتری برای تشخیص انجام دهد.
این آزمون‌ها شامل EMG یا ازمون سرعت هدایت عصبی است. یک EMG که الکترومیوگرافی نیز نامیده می‌شود در این شرایط انجام خواهد شد. این آزمون خروجی الکتریکی عضلات را اندازه گیری می‌کند. پزشک یک سوزن کوچک داخل عضلات خاصی قرار می‌دهد. این سوزن‌ها می‌تواند جریان الکتریکی عضلات را شناسایی کند.
ازمون سرعت هدایت عصبی نیز سرعت تکانه‌های الکتریکی در اعصاب را بررسی می‌کند. برای انجام اینکار دو الکترود بر روی سطح پوست قرار می‌گیرد و شوکی به اعصاب فرستاده می‌شود. سرعت بر اساس مسافتی که تکانه طی می‌کند سنجیده می‌شود. این آزمون electroneurography یا EneG نیز نامیده می شود.
درمان و داروهای سندرم تونل کارپال:
برای موارد خفیف سندرم تونل کارپال، معمولا نیازی به جراحی نخواهد بود. اگر این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود می‌توان جلوی پیشرفت آن را گرفت اما اگر بدون درمان رها شود امکان بدتر شدن شرایط وجود دارد.
داروهای بدون نسخه همچون داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و یا NSAID ها ( آسپیرین، ایبوپروفن و دیکلوفناک) ، می‌تواند درد مربوط به التهاب را کاهش دهد. پزشک نیز می‌تواند کورتیکواستروئید مانند پردنیزولون به تونل کارپال برای تسکین درد تزریق کند.
اگر بیماری زمینه ای باعث ایجاد سندرم تونل کارپال شده است، درمان این شرایط اغلب می‌تواند نشانه های سندرم تونل کارپال را تا حد زیادی کاهش دهد.
در موارد شدید و حاد نیاز به جراحی خواهد بود اما بیمار می‌تواند درمان‌های دیگری را امتحان کند و در صورت موثر نبودن به سراغ جراحی برود.
گزینه‌های جراحی شامل آندوسکوپی و عمل جراحی باز است. جراحی اندوسکوپیک شامل ایجاد دو برش کوچک در رباط است که بر روی اعصاب فشار می‌آورد.
جراحی باز شامل باز کردن منطقه با یک برش بزرگ است. با ورزش دادن ناحیه بیمار نمی‌توان درد را کاهش داد. این موارد نمی‌تواند جایگزینی برای درمان‌های دیگر باشد. در برخی از موارد استفاده از ورزش می‌تواند نشانه‌ها را بدتر کند به خصوص اگر فشاری بر روی تونل کارپال وارد شود. این فشار باعث بدتر شدن نشانه‌ها می‌شود.
توصیه می‌شود به هنگام خواب، مچ دست در یک موقعیت طبیعی قرار گیرد تا فشار به تونل کارپال کاهش یابد. سایر اشکال درمانی همچون یوگا، کاردرمانی می‌تواند با برنامه‌های منظم دیگر همراه شود.
پیشگیری از سندرم تونل کارپال:
روش‌های متعددی برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری وجود دارد. نکات زیر را همیشه به خاطر داشته باشید:
- زمانی که در حال انجام فعالیت‌هایی هستید که بر روی مچ دست فشار می‌اورد، بهتر است کمی استراحت کنید.
- محیط کاری خود را به گونه ای تنظیم کنید که کمترین فشار بر روی مفاصل وارد شود. افرادی که کارهای تایپی را انجام می‌دهند باید کیبورد خود را به گونه ای قرار دهند که مچ دست به هنگام کار با آن دچار فشار نشود.
- به حالت بدنی خود در هنگام کار کردن دقت کنید. از خم کردن گردن و عضلات شانه پرهیز کنید. این کار به تدریج اثر بسیار بدی بر روی مچ دست و دست خواهد داشت.
- مفاصل خود را ورزش دهید. اینکار از ایجاد سندرم پیشگیری می‌کند.
- زمانی که در حال انجام فعالیت‌هایی همچون نویسندگی و تایپ کردن هستید، از نیروی مناسب استفاده کنید. یعنی سعی کنید فشار زیادی بر روی دست یا مچ دست وارد نکنید.
- از ابزارهای ارگونومیک استفاده کنید که فشار کمتری به مفاصل وارد می‌کند.
