سندرم خستگی مزمن که به عنوان اختلال عملکرد ایمنی بدن نیز شناخته می‌شود یک شرایط گیج کننده پزشکی است که معمولا در زنان ۳۰ الی ۵۰۰ سال دیده می‌شود. البته باید به این نکته توجه داشته باشید که این شرایط می‌تواند هر فردی را تحت تاثیر خود قرار دهد. بیش از یک میلیون نفر در ایالت متحده آمریکا تحت تاثیر این سندرم قرار دارند. از آنجایی که علت شناخته شده یا تشخیص خاصی برای این شرایط وجود ندارد، پزشکان معمولا در مورد اینکه سندرم خستگی مزمن(CFS) واقعی است یا خیر شک داشتند. بیشتر پزشکان امروزی بر این باورند که سندرم یک شرایط پزشکی حاد است و باید درمان شود.
نشانه‌ها و علائم:
سندرم خستگی مزمن توسط خستگی‌های شدید و غیر عادی شناخته می‌شود که حداقل شش ماه متوالی ادامه پیدا می‌کند و بر اثر فعالیت‌های فیزیکی شدید و استرس بدتر می‌شود. این خستگی معمولا همانند خستگی‌های معمولی که بعد از انجام فعالیت‌های بدنی یا نداشتن استراحت کافی ایجاد می‌شود نیست. افرادی که مبتلا به این سندرم هستند حتی با وجود استراحت کافی باز هم چنین خستگی‌هایی را تجربه می‌کنند. این شرایط در زندگی روزمره افراد اختلال وارد می‌کند و باعث می‌شود انجام فعالیت‌های روزانه و کار کردن بسیار دشوار گردد. بیشتر افرادی که مبتلا به CFS هستند خستگی شدیدی را بعد از انجام فعالیت‌های بدنی تجربه می‌کنند که معمولا با سایر نشانه‌ها همراه است. این دوره‌های خستگی که با عنوان ضعف پس از فعالیت نیز شناخته می‌شود، ممکن است ۲۴ ساعت یا بیشتر طول بکشد. علاوه بر چنین خستگی‌هایی، نشانه‌های زیر نیز ممکن است در فرد وجود داشته باشد:
- اختلال در حافظه کوتاه مدت و تمرکز
- درد عضلات
- درد مفاصل که همراه تورم یا قرمزی نیست
- سردرد
- گره‌های لنفاوی در گردن یا زیر بغل
- گلودرد مکرر یا در بازه زمانی مشخص
همچنین نشانه‌های دیگری نیز در مورد سندرم خستگی مزمن وجود دارد که همیشه برای تشخیص مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. این نشانه‌ها عبارتند از:
- سندرم روده تحریک پذیر
- افسردگی یا سایر مشکلات روحی- روانی
- لرز و تعریق شبانه
- سرگیجه یا مشکلات تعادلی
- خستگی شدید
- حساسیت به بوها، صداها و غذاهای خاص
- بی خوابی یا سایر مشکلات خواب
علل سندرم خستگی مزمن:
علل ایجاد خستگی مزمن هنوز مشخص نیست. در طول دهه‌های اخیر، مطالعات پزشکی مسری بودن این بیماری را مورد بررسی قرار داده است اما هنوز شواهد محکمی برای این موضوع پیدا نشده است. همچنین مطالعات انجام شده هنوز نتوانسته اند رابطه ای بین این شرایط و سایر بیماری‌های قابل انتقال ومسری پیدا کنند. با اینحال مطالعه انجام شده در سال ۲۰۰۹ نشان می‌دهد که رابطه ای بین سندرم خستگی مزمن و ویروس تازه کشف شده ای به نام xenotropic murine leukemia وجود دارد. تا سال ۲۰۱۱ همه پژوهشگران و محققان این بیماری را به بیماری‌های ویروسی مرتبط می‌دانستند. محققان هنوز هم به دنبال یافتن راهی برای برقراری ارتباط با سایر عوامل عفونت زا هستند. طبق مطالعات انجام شده توسط CDC، برخی از عوامل عفونت زا که در گذشته مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته اند یا هنوز تحت بررسی هستند ، عبارتند از:
- اپشتین بار ویروس که با عنوان مونونوکلئوز نیز شناخته شده است.
- ویروس هرپس انسانی ۶، که بیماران مبتلا به ایدز را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد
- عفونت آنتروویروس، عفونتی است که دستگاه گوارش را هدف قرار می‌دهد
- سرخجه
- کاندیدا آلبیکنس ، قارچی است که باعث ایجاد عفونت مخمری می‌شود.
- Bornaviruses
- مایکوپلاسما که منجر به ایجاد نوعی پنومونی می‌شود.
- ویروس رودخانه راس
- کوکسیلابورنتی که عامل بیماری تب کیو است. این بیماری ی عفونت باکتریایی است که می‌تواند ریه، کبد، قلب و سایر بخش‌های بدن را تحت تاثیر خود قرار دهد.
برخی از مطالعات نشان می‌دهد که CFS ممکن است به خاطر وجود عفونت در سیستم عصبی بدن باشد که به عنوان پاسخی برای سیستم ایمنی ایجاد شده است. شرایطی همچون استرس، محیط زیست، سن و ژنتیک نیز می‌تواند در ایجاد این سندرم دخیل باشد. افت فشار خون، افسردگی، کم خونی و آلرژی نیز جزو عللی است که توسط مایوکلینیک پیشنهاد شده است.
تشخیص و بررسی:
پزشک تنها زمانی می‌تواند این بیماری را تشخیص دهد که همه علل و عوامل ایجاد خستگی را بررسی نماید. فاکتورهایی که ممکن است در ابتدا در نظر گرفته شود شامل اختلالات ایمنی، وابستگی به دارو، عفونت، اختلالات غدد درون ریز، تومورها، بیماری‌های روحی و روانی همچون افسردگی و بیماری عصبی است.برخی از فاکتورها باعث پیچیده شدن شرایط تشخیص می‌شود.خستگی و برخی از نشانه‌های دیگر ممکن است با انواع مختلفی از بیماری‌ها همپوشانی داشته باشدو همین امر فرایند تشخیص را بسیار دشوار می‌سازد. این شرایط توسط دوره‌های بهبود و عود شناخته می‌شود. این موضوع بدین معنی است که بیماران مبتلا به این سندرم ممکن است همیسه از آن رنج نبرند. از آنجایی که نشانه‌های این بیماری بسیار گسترده است، به دست آوردن معیارهای تشخیصی مناسب برای پزشک نیز بسیار دشوار است.
درمان و داروها:
هیچ درمان یا داروی شناخته شده ای نمی‌تواند سندرم خستگی مزمن را به طور کلی درمان کند.مرکز کنترل بیماری‌ها به افرادی که مبتلا به سندرم خستگی مزمن هستند پیشنهاد می کند، یک گروه حمایتی از پزشکان، درمانگران و اعضای خانواده ایجاد کنند. این موضوع به این خاطر است که بیمار مبتلا به سندرم نه تنها باید با خستگی شدید دست و پنجه نرم کند بلکه در مورد زمان رخ دادن نشانه‌های خاص مطمئن نخواهد بود. تغییر در خلق و خو، تغییر در روابط بین دوستان و اعضای خانواده و وابستگی می‌تواند به خاطر خستگی زیاد رخ دهد. از آنجایی که هنوز درمان خاصی برای این بیماری کشف نشده است، انجام پژوهش‌های مختلف بر روی آن هنوز ادامه دارد. برخی از محققان در حال بررسی تاثیر استفاده از داروهای ضد ویروسی برای بیماران مبتلا به سندرم خستگی مزمن هستند. اگرچه درمان سندرم ممکن نیست اما می‌توان نشانه‌های آن را بهبود بخشید. داشتن رژیم غذایی سالم، مصرف داروهای ضدافسردگی، یادگیری تکنیک‌های خوب برای مدیریت خواب، مصرف داروهای خاص برای کاهش درد و انجام درمان شناختی- رفتاری می‌تواند مفید باشد. همچنین بهتر است شرایط استرس زا و فعالیت‌های چالش برانگیز کمتر شود. شما باید سطح خستگی خود را بشناسید. کاهش استرس و ایجاد آرامش در زندگی از طریق بیوفیدبک، تنفس عمیق، ماساژ، مدیتیشن و یوگا می‌تواند به بیمار در کنترل شرایط موجود کمک کند.
