عوارض نوشیدنی های انرژی زا
نوشیدنی ها انرژی زا و نوشابه های انرژی این روزها در بازار مشتریان خاص خود را پیدا کرده اند و جوانان به دلیل دریافت انرژی و نشاط این نوشیدنی ها به مصرف آن ها رغبت پیدا کرده اند اما این انرژی ها دارای عوارضی نیز برای سلامتی بدن است.
درحالی که سازمان غذا و دارو مصرف کافئین کمتر از ۴۰۰ میلی‌گرم را در روز ایمن می‌داند، نوشیدنی‌های انرژی‌زا نه‌تنها حاوی کافئین هستند بلکه حاوی مخلوطی از ترکیبات انرژی‌زا هم هستند. در حال حاضر بیش از ۵۰۰ نوع نوشیدنی انرژی‌زا در بازار وجود دارد و مراجعه به اورژانس یا مرگ مرتبط با این نوشیدنی‌ها افزایش یافته است. این امر موجب بروز سوالاتی در مورد ایمنی این محصولات شده است.
بدین منظور محققان ۱۸ جوان را به طور تصادفی به ۲ گروه تقسیم کردند: ۱- گروه اول ۳۲ اونس نوشیدنی انرژی‌زا (شامل ۱۰۸ گرم شکر و ۳۲۰ میلی‌گرم کافئین و سایر ترکیبات) را دریافت کردند. ۲- گروه دوم یک نوشیدنی کنترل (حاوی ۳۲۰ میلی‌گرم کافئین، ۴۰ میلی‌لیتر آب لیمو و ۱۴۰ میلی‌لیتر شربت گیلاس در آب گازدار) را دریافت کردند.
پس از ۶ روز وقفه، جای دو گروه عوض شد. محققان فعالیت الکتریکی قلب شرکت کنندگان را با استفاده از الکتروکاردیوگرام اندازه‌گیری کردند. همچنین فشارخون محیطی و مرکزی این افراد در شروع مطالعه و سپس ۱، ۲، ۴، ۶ و ۲۴ ساعت پس از مصرف نوشیدنی اندازه‌گیری شد. فشارخون محیطی اندازه‌گیری فشار در شریان‌های بیرونی و معمولا در بازو است. فشارخون مرکزی اندازه‌گیری فشار در آئورت نزدیک قلب است. فشارخون مرکزی یک روش برتر برای ارزیابی وضعیت سلامت مرتبط با پرفشاری خون است.
نتایج نشان داد در افرادی که نوشیدنی انرژی‌زا نوشیده بودند نسبت به افرادی که قهوه مصرف کرده بودند فاصله QT در ۲ ساعت ۱۰ میلی‌ثانیه بالاتر بود. فاصله QT اندازه‌گیری زمان صرف شده برای رپلاریزاسیون بطن‌های قلب یا آماده شدن برای تولید ضربان بعدی است. اگر این زمان خیلی کوتاه یا خیلی بلند باشد می‌تواند سبب اختلال در ریتم و ضربان قلب شود. آریتمی می‌تواند حیات را با خطر مواجه کند.
در گروه نوشیدنی انرژی‌زا و نیز گروه کافئین فشارخون سیستولیک به طور مشابه افزایش یافت. اما در گروه دریافت کننده کافئین پس از ۶ ساعت فشارخون سیستولیک به میزان اولیه بازگشت. از سوی دیگر، در گروه نوشیدنی انرژی‌زا پس از ۶ ساعت هنوز فشارخون کمی بالا بود. این یافته نشان می‌دهد که موادی غیر از کافئین می‌توانند سبب تغییر فشارخون شوند. با این حال، برای تائید یافته‌های فوق باید مطالعات بیشتری انجام شود.
نکته عملی: به افراد جوان سالم، افراد مبتلا به فشارخون بالا، بیماری‌های زمینه‌ای قلبی یا سایر بیماری‌ها توصیه می‌شود از مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا خودداری کرده یا آن را با احتیاط مصرف کنند.
