«لاتاری» سیاهنمایی نیست
نشست خبری فیلم «لاتاری» شب گذشته در پردیس ملت برگزار شد. در این نشست برخی از خبرنگاران نسبت به نگاه این فیلم و مواضع سیاسی تهیه کننده آن موضع گرفتند که با پاسخ های او روبرو شد. محمدحسین مهدویان درباره پایانبندی فیلم و مشکلات ممیزی توضیح داد. هادی حجازی فر و حمید فرخنژاد دو بازیگر فیلم هم از فیلم و تهیه کنندهاش دفاع کردند.
محمدحسین مهدویان درباره موسیقی این فیلم سینمایی که از آن در فیلم «ربوده شده» هم استفاده شده بود، گفت: «به نظرم این موسیقی به کانسپت کار می آمد و دوستش داشتیم و تا همین امروز نمیدانستیم این موسیقی قبلا استفاده شده و بعد از جشنواره فکری خواهیم کرد. البته رایت این موسیقی را از خواننده خریدیم. ممکن است تغییر کند ولی ممکن است تغییر هم نکند.»
مهدویان همچنین درباره نحوه فیلمبرداری «لاتاری» که شباهت هایی به «ماجرای نیمروز» داشت، گفت: «فیلمهای خیلی زیادی امروز ساخته میشوند که این ویژگی را دارند. دنبال امضای کاری نبودم ولی این شیوه را برای فیلمبرداری بیشتر می پسندم.»
مهدویان همچنین در مورد پایان بندی این فیلم سینمایی که شباهت هایی به فیلم «قیصر» هم داشت، گفت : «من فکر میکردم شخصیتها به خصوص موسی ناقص باقی میماند و داستان ناتمام میشد. اینکه شبیه داستانهای قدیمیتر شده، باید بگویم ای کاش رفتارهای ما شبیه گذشته و 40 سال پیش بود. ما در خیلی مسائل عقب گرد کردهایم. فکر میکنم ایرادی ندارد اگر «لاتاری» فیلمهای جاهلی دوره فیلمفارسی را به یاد شما میاندازد.»
کارگردان «لاتاری» همچنین درباره ترویج انتقام جویی در این فیلم گفت: «به هر حال این فیلم است و وقتی قانون کارآمد نیست، رفتار فراقانونی پیش می آید و در هرجامعه ای ممکن است رخ دهد. «لاتاری» فیلم است و یک هشدار است که شاید یک جور حادثه پیش بیاید و در کشور هم شاهد این اتفاقات هستیم.»
در ادامه این نشست یکی از خبرنگاران در مورد تصویر خشنی که «لاتاری» از مردم ایران به دنیا نشان می دهد، ابراز نگرانی کرد و حمید فرخ نژاد در پاسخ به او گفت: «اگر آدمها بابت نقشها محاکمه میشدند، باید جان وین بارها کشته میشد و اعدامش میکردند. این فقط یک فیلم است و این نگاه سانسوری است که میگویند فلان فیلم را به اسکار نبر به این دلیل که مثلا ضد زن است و مردسالار است و… به نظر شخصیت مرتضی [که فرخنژاد آن را بازی کرده] عقلانیت حاکم است و جایی که نباید درگیر شد درگیر نمیشود. به نظرم کسی دولت ما را به خاطر فیلمی که زاییده تخیل یک فیلم ساز است محکوم نخواهد کرد و نمی توانند با نشان دادن این فیلم، ایران را در سازمان ملل تحریم کنند.»
مهدویان هم در پاسخ به این پرسش گفت: «اساسا همین نگاه سانسور را به وجود میآورد. این فیلم برای ساخته شدن پنج ماه پشت درهای شورای پروانه ساخت ماند و این نگاه به نظرم غلط است. قهرمانان در همه ژانرهای سینما کار غیرمتعارف میکنند و که می توانم به عنوان مثال از حاج کاظم «آژانس شیشه ای» اشاره کرد که رفتاری غیر متعارف انجام می دهد. اشکال از همین جا شروع میشود که ما کاراکترها را نماد اشخاص واقعی می پنداریم در صورتی که اینطور نیست. همیشه میگوییم یعنی مردهای ما، مأموران ما و… اینطور هستند؟ باید اجازه داد شخصیتها شکل بگیرند. سنجیدنها سینمای ما را عقیم کرده… این نگرانیها باعث چیده شدن سر و دم فیلمها شده. در فیلمهای مختلف قهرمانان فیلمهای تاریخی هرکاری میکنند و وضعیتی که در زندگی عادی تجربه نمیشود، تجربه میکنند. فیلمهای دیگر هم همینطور است. مثلا فیلمهای ابراهیم حاتمی کیا… نمیتوانیم تصور کنیم کسی شب عید عدهای را گروگان میگیرد که دوستش برای درمان به خارج از کشور برود؟»
رضوی همچنین درباره غیرت در این فیلم گفت: «ما نمیخواهیم بگوییم امنیت ملی مهم است، عزت و غیرت مهم نیست. این سه کنار هم معنا پیدا می کند. اگر برای یکی دیگری زیر سوال برود، همه چیز خراب شده، تا به حال درباره این مسئله حرفی نزدهایم و درپوشی گذاشتهایم و همه چیز را نفی کردهایم. یک نفر در فیلم غیرت ملی دارد یک نفر غیرت شخصی. اینها جایی که نیاز شد به صحنه آمدند.»
سید محمود رضوی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که اگر جز او شخصی دیگری تهیه کنندگی «لاتاری» را بر عهده می گرفت، آیا باز هم این فیلم مجوز ساخت دریافت می کرد یا خیر، گفت: «نمیدانم به دیگران اجازه نگارش این فیلمنامه را میدادند یا نه. ما که چند کفش پاره کردیم تا مجوز گرفتیم. از پروانه ساخت تا مرحله دیده شدن، فضاهایی میسازند که باعث ترس همه میشود. ترکیب ما ترکیبی بود که باعث شد مجوز بگیرد.» رضوی همچنین تاکید کرد که اگر کسی بخواهد درباره غیرت ایرانی فیلمی بسازد، او می تواند به آن کمک کند.
مهدویان در پاسخ به این پرسش که آیا در این فیلم بی غیرتی پدر خانواده باغیرت یک جوان پرشور جواب داده نشد؟ مهدویان گفت: «بیزارم از تفسیر نمادی فیلمها. این آفت سینماست. هرچیزی را نمادسازی میکنند و وضع آنقدر افراطی شده که هر کس هرنظری دارد، می خواهد و به دیگران القا میکند.»
مهدویان همچنین در مورد تغییرات فیلمنامه اولیه «لاتاری» با فیلمی که امروز ساخته شد، گفت: «واقعا یادم نیست که چقدر را کجا در آوردند؟ سیستم ممیزی در ایران سخت و پیچیده است. جاهای دیگر نمیدانم چگونه است… نسخه اولیه فیلمنامه، پایان خشنتری داشت و فاشیستیتر بود. به نظر می آید فیلم جذابتری هم میشد، ولی ما آن را مدام نرمتر کردیم و همین نتیجه «گوگولی» را که حاصل شد میبینید. فیلم خرده تغییرات دیگری هم داشت.»
رضوی همچنین فیلمبرداری «لاتاری» در چند کشور گفت: «ما ممکن است پنج انتخاب هم داشته باشیم… ما در ابتدا چهار کشور در نظر ما بود، اما وقتی برای فیلمبرداری وارد یکی از این کشورها شدیم، مجوزهای لازم برای فیلمبرداری این فیلم صادر نشد، اما بعد از چند وقت، مجوزهای لازم در همان کشور دوباره صادر شد! در ایران هم حمایت نشدیم و در کشور غریبه، خودمان کارمان را جلو بردیم.»
در ادامه یکی از خبرنگاران از محمود رضوی پرسید که اگر امروز محمدباقر قالیباف رییس جمهور می شد، باز هم چنین فیلم سیاه نمایی را از ایران می ساختید؟ که هادی حجازی فر در پاسخ به این پرسش گفت: «اگر «لاتاری» ساخته شد، نتیجه زحمات و سماجت آقای رضوی است. همه خط مشی سیاسی من را میدانند. رضوی به خاطر ما و تیم ما پشت فیلم ایستاد. به نظرم بی انصافی است و فکر میکنم تنها ایراد آقای رضوی این است که اصلاحطلب نیست! در قطر با پاسپورت ایرانی پول ما را تبدیل نمیکردند!»
روضوی هم در پاسخ این ادعا گفت: «من غیرت را سیاهنمایی نمیدانم. جوشش غیرتی، سیاهنمایی نیست. البته این را بگویم که اگر قالیباف رئیس جمهور بود من ده روزه پروانه ساخت این فیلم را دریافت می کردم و بیش از 45 روز برای مجوز دوندگی نمی کردم.»
محمد حسین مهدویان در پاسخ به پرسش خبرنگار آی سینما در مورد حذف دیالوگ «سوسنگرد» که در آن به جنایت های رژیم بعث اشاره می شد، گفت: « من به احترام مردم سوسنگرد این دیالوگ را حذف کردم و به نظرم این سانسور نیست. وقتی من فهمیدم مردم یک جامعه کوچک خوزستان از این دیالوگ ناراحت شدند، تصمیم گرفتم که آن را حذف کنم. این دیالوگ را نه کسی به ما تحمیل کرد و نه کسی از ما خواست که آن را حذف کنیم. ما برای مردم فیلم می سازیم و فیلم نمی سازیم که آنها را اذیت کنیم و ما به احترام آنها تصمیم گرفتیم که این دیالوگ را حدف کنیم و این به معنای سانسور نیست و به خاطر احترام به مردم سوسنگرد بود.»
حمسد فرخ نژاد در پایان این نشست با اشاره به اینکه بعد از فیلم «ایستاده در غبار»، آرزویش بازی در یکی از فیلم مهدویان بود گفت: «تجربه همکاری با این گروه فوق العاده بود و همه گروه چیزی فراتر از وظیفه انجام میدادند. شعار نمیدهم ولی همه لحظه ها در این فبلم برایم درس بود.»