زمان یک کلمهی ساده است که روزانه همهی ما با آن سر و کار داریم. زمان با زندگی ما گره خورده و اگر گذر آن را از دست بدهید، قطعا از زندگی نیز عقب میافتید. در این میان من معتقدم زمان خطرناکترین عاملی است که در زندگی وجود دارد. اگر محدودیتها و خط قرمزهای آن شکسته شود، زندگی آدمها از هم متلاشی خواهد شد. تا به حال فیلمها، سریالها و مواردی دیگر در این زمینه ساخته شده است. آثاری که در جریان آن یا شخصیت اصلی میتوانست به گذشته سفر کرده یا به آینده برود. در معرفی انیمه این هفته به سراغ انیمهای خواهم رفت که زمان را هدف گرفته اما این بار با شکل و شمایلی کاملا متفاوت و جذاب.
انیمیشن ژاپنی دروازه اشتاینز (Steins; Gate) ساخته شده از روی یک مانگا به همین نام است که در سال ۲۰۱۱ در ژاپن به نمایش درآمد. دروازه اشتاینز روایتگر زندگی دانشآموزانی است که قصد دارند در زمان سفر کرده و گذشته را تغییر دهند. با شروع انیمه بدون هیچ مقدمهای کارگردان و نویسنده شما را در دل وقایع قرار میدهند. در سکانس اول شخصیت اصلی را میبینیم که قصد دارد به یک کنفرانس برود. این کنفرانس در مورد زمان و ساخت ماشین زمان است. از همان دقایق ابتدایی روند انیمه جوری پیش میرود که دو حس مختلف به شما دست میدهد. اول اینکه با خود میگویید که خب همه چیز طبیعی پیش میرود و اتفاق خاصی نخواهد افتاد اما رفته رفته، در ته دل خود به مورد دوم فکر میکنید؛ اینکه یک جای کار میلنگد و قطعا اتفاقی رخ خواهد داد. اشتاینز گیت شما را با همین دید پیش میبرد تا به یکی از اصلیترین سکانسهای اصلی و ابتدایی میرسید. در اینجا با خود میگویید که این همان چیزی است که در موردش صحبت میکردم اما، سازنده به خوبی میداند چگونه شما را شگفتزده کند. این شگفتزده شدن زمانی به اوج خود میرسد که اوکابه متوجه میشود به صورت ناخواسته چند روز عقبتر برگشته و خط زمانی که در آن قرار داشته، تغییر کرده است.
موردی که سبب شده این قضیه متفاوتتر از همیشه در بیاید، شخصیتهای انیمه هستند. اوکابه رینتارو، یک دانشجوی ۱۸ ساله و سال اول دانشگاه است که خود را یک دانشمند دیوانه قلمداد میکند و مدام شاهد دیوانه بازیهای مختلفی از سوی او هستیم. اوکابه مدام در حال آزمایش کردن روی وسایل مختلف است تا بتواند به آن چیزی که میخواهد برسد. دو عامل سبب شده تا اوکابه به نقطهی فعلی که در آن قرار دارد برسد. اولین مورد شخصی به نام جان تایتر است که گفته میشود توانسته در بازههای زمانی مختلف سفر کند و هیچ شخصی وی را نمیشناسد بلکه، از طریق دنیای اینترنت معروف شده است و حال اوکابه میداند که این کار نشدنی نیست. دومین مورد اتفاقهایی است که در اولین قسمت شاهد آن بودیم. اوکابه تغییر در زمان و رفتن به گذشته را به چشم خود دیده است اما، اطرافیاناش چیزی به یاد نمیآورند گویی، این اتفاقات هیچوقت رخ نداده است. از اینرو اوکابه تصمیم میگیرد تمام تلاش خود را انجام بدهد تا به همگان ثابت کند که دیوانه نیست. بلکه دیوانه جلوه دادن خود، صرفا یک سپر برای انجام کارهایی است که انجام میدهد.
بحث شخصیت پردازی شد بگذارید نگاهی هم به سایر شخصیتها و دوستان اوکابه رینتارو یا هوئوئین کویوما، دانشمند دیوانه، داشته باشیم. اولین شخصی که با آن برخورد میکنید، دخترکی ساده و دوست داشتنی به نام مایورین است که از بچگی با اوکابه بزرگ شده است. وی بیانگر خصوصیات و اخلاقیات یک کودک بوده و حال و هوایی متفاوت را به انیمه بخشیده است. مایورین با تمام سادگیاش دیالوگهایی را در طول انیمه به زبان میآورد که بعضا از حساسیت بالایی برخوردار هستند. در این میان به عنوان شخصیت مکمل، ماکیسه کوریسو را شاهد هستیم که در زمینهی ماشین زمان اطلاعات بسیار زیادی دارد و بعضا یکی از مهرههای کلیدی انیمه دروازه اشتاینز نیز به حساب میآید. دنیای اشتاینز گیت به همین شخصیتها ختم نمیشود و شخصیتهای دیگری نیز پا به دنیای انیمه میگذارند. شخصیتهایی که کارگردان در ابتدا آنها را به عنوان یک شخص ساده همانند سایر شخصیتها به مخاطب معرفی میکند و رفته رفته، آنها را از سایرین جدا کرده و به خوبی روی واقعی آنها را نشان میدهد. در حالت کلی انیمه Steins; Gate روایتگر داستان شخصی است که دوست دارد گذشته را تغییر داده و آینده را ببیند اما، زمانی که به این قابلیت دست پیدا میکند، خود را در وضعیت خطرناکی پیدا میکند. وضعیتی که آینده مردم را تغییر داده و حال اوکابه وظیفهی خود میداند که آن را راست و ریس کند.
انیمه دروازه اشتاینز جز آن دسته از انیمههایی است که با حفظ کردن روی جدی خود، درون مایهای طنزآلود را نیز در اختیار دارد. شوخیها و حرکاتی که شخصیتهای انیمه انجام میدهند، روند تکراری و یکنواخت داستان را از بین میبرد. برای مثال کل کلهای اوکابه و ماکیسه یکی از بهترین مواردی است که در اشتاینز گیت شاهد آن خواهید بود و هیچوقت از آن خسته نخواهید شد. جدای از بحث انیمه، اشتاینز گیت دارای یک انیمه مووی است که نگاهی به وقایع پس از داستان انیمه خواهید داشت. همچنین، اگر اهل خواندن رمان هستید، حتما بازی Steins Gate 0 را تجربه کنید و دو OVA این انیمه را ببینید. تماشای فیلم Steins;Gate: The Movie − Load Region of Déjà Vu را هم به شما پیشنهاد میکنیم.