این مونولوگ به یادماندنی ترومن (جیم کری) هنگام ترک دنیایی است که در واقع یک نمایش تلویزیونی است. در خلاصه داستان فیلم The Truman Show میخوانیم: «یک کارگزار خدمات بیمه، متوجه میشود که تمام زندگی او یک نمایش تلویزیونی است.» خلاصه داستان فیلم به تنهایی برای ترغیب شما به دیدن فیلم کافی است. تصور این که دنیای پیرامون ما به تمامی یک نمایش ساختگی باشد، در نگاه اول حتما ترسناک و غمانگیز و در ادامه شاید حتی خندهدار باشد. همین تصور ما از چگونگی ادغام ترس و خنده در چنین موقعیت استثنایی است که میتواند منجر به خلق یک کمدی/درام در فیلم نمایش ترومن شود. نمایش ترومن محصول ۱۹۹۸ آمریکا و به کارگردانی پیتر ویر و نویسندگی اندرو نیکول است. فیلم نامزد سه جایزه اسکار در بخشهای بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر مکمل مرد و همچنین برنده جایزه بهترین بازیگر مرد و مکمل مرد در جوایز گلدن گلوب بوده است. از جوایز اروپایی فیلم نیز میتوان به جوایز بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه در جشنواره بفتا اشاره کرد.
عوامل مختلفی میتوانند انگیزه انتخاب یک فیلم برای تماشا در هریک از ما باشند. مثلا ممکن است برای برخی صرفا دیدن نام یک بازیگر مشهور نقش محرک آنان را در انتخاب فیلم داشته باشد. همچنان که برای برخی دیگر نام کارگردانان یا حتی نویسندگان فیلم چنین نقشی ایفا میکند. اما بسیاری از ما نیز بدون توجه روی هر یک از این عوامل، صرفا با خواندن خلاصه داستان یک فیلم یا شنیدن داستان آن از زبان دیگران به دیدن فیلم ترغیب میشویم. توجه ما به خلاصه داستان یک فیلم میتواند در تصمیمگیری ما برای دیدن فیلم بسیار تاثیرگذار باشد. اما داستان یک فیلم و به عبارت سادهتر که ما در محاوره معمولا آن را به عنوان موضوع فیلم میشناسیم (البته که داستان (Story) و موضوع (Theme) دو مفهوم کاملا جداگانه در بررسی یک فیلم هستند)، چگونه میتواند در ترغیب ما (مخاطب) برای تماشای یک فیلم نقش ایفا کند؟ در واژگان سینمایی به عبارتی به عنوان نکته فروش (Selling Point) برمیخوریم که در واقع یک اصطلاح تجاری است. نکته فروش به معنای جنبهای از یک محصول است که کسی را وادار به خریدن آن محصول کند. همین مفهوم در سینما میتواند نقشی اساسی در جذب مخاطب برای یک فیلم داشته باشد. همه عوامل بالا در خصوص تصمیمگیری ما برای انتخاب تماشای یک فیلم در واقع در محدوده تعریف همین نکته فروش قرار میگیرد. در نمایش ترومن نکته فروش شاید همین داستان غریب آن باشد. در واقع داستان فیلم به گونهای است که با شنیدن آن احساسی مشترک (جهانی) در در شنوندگان ایجاد میکند. جهانیبودن یک داستان در عین وقوع آن در یک محل خاص یا یک فرهنگ خاص نکتهای مهم برای انتخاب موضوع فیلم توسط فیلمساز یا فیلمنامهنویس است. ترس ما از مواجه با دروغین بودن تمام اتفاقات اطراف ما یک احساس مشترک جهانی است که میتواند محرک ما در تصمیمگیری برای تماشای یک فیلم باشد.
در نقد آثار سینمایی پیش از این به نقش کشمکش در پیشبرد داستان اشاره کردیم. در آنجا اشاره شد که کشمکش معمولا در سه سطح درونی، فردی و فرافردی (جامعه) اتفاق میافتد. در آثار کلاسیک سینمایی معمولا کشمکشها بیشتر در حوزه فردی و فرافردی اتفاق می افتند. قهرمانها شخصیت پیچیده ای ندارند و به دنبال اهدافی عینی و ملموس هستند. در حوزه کشمکش درونی شخصیت دچار درگیریهای شخصی میشود که نمود عینی مییابد یا نویسنده سعی بر آن دارد تا با ارایه تصاویر و نشانه هایی مخاطب را به دنیای ذهنی (دورنی) شخصیت بکشاند. در ترومن شو موقعیت داستانی به گونهای است که کشمکشهای فردی (ذهنی) ترومن برای کشف حقیقت به سرعت با بیننده ارتباط برقرار میکند، در عین حال که او در مقام کشمکشهای فرافردی نیز به بالاترین سطح کشمکش در داستان خواهد رسید و…
برای یکی از آخرهفتههای خود جایی هم برای تماشای The Truman Show در نظر بگیرید.
zoomg