معمولا در مواجهه با پدیده‌ای که درک آن برای ما مشکل است، به علم روی می‌آوریم؛ اما اگر علم قادر به ارائه توضیحی برای آن پدیده نباشد چه؟ در همین رابطه لیستی از معماهای حل نشده علم را تهیه کرده‌ایم.
علم مجموعه‌ای از آگاهی‌ها، توضیح‌ها و پیش‌بینی‌های قابل‌آزمایش و قابل‌اثبات در مورد پدیده‌های موجود در جهان است؛ اما این آگاهی‌ها کامل نیستند و کم و کاستی‌های فراوانی دارند. در ادامه بخش اول از فهرست سوالات بی‌پاسخ دانش بشری را که تاکنون توضیح قابل قبولی برای آن‌ها ارائه نشده، بررسی می‌کنیم. با گجت نیوز همراه باشید.
1. باتری‌های بغداد
مورد اول از لیست معماهای حل نشده علم، کشفی عجیب است. بنجامین فرانکلین، از بنیان‌گذاران آمریکا، اولین کسی بود که در سال 1752، متوجه پدیده الکتریسیته شد و در مورد آن تئوری‌هایی ارائه کرد. پس از او هم الساندرو ولتا (Alessandro Volta) در سال 1800 اولین باتری مدرن را ساخت. با این تفاسیر، چگونه می‌توان کشفی که در سال 1936 در عراق انجام شده را توضیح داد؟
در سال 1936 تعدادی کوزه که در نگاه اول فرقی با سفال‌های معمولی نداشتند، در بغداد کشف شد. دانشمندان که استوانه‌هایی مسی و میله‌هایی آهنی در داخل این کوزه‌ها یافته بودند، پس از شبیه سازی مدلی مشابه، متوجه شدند که این کوزه‌ها درواقع باتری‌هایی بدوی هستند.
باتری های بغداد (Baghdad Batteries) که مربوط به تمدن‌های دو هزار سال پیش می‌شوند، ولتاژ کمی را تولید می‌کنند و در کمال ناباروری بعضی از آن‌ها پس از گذشت هزاران سال، همچنان حاوی الکتریسیته هستند.
دو سوال عمده که پس از کشف باتری‌های بغداد مطرح می‌شود در مورد روش ساخت آن‌ها و موارد استفاده آن‌هاست. عده‌ای دخالت فرازمینی ها را مطرح می‌کنند و عده‌ای چنین فناوری پیشرفته‌ای را اختراع خود روستاییان می‌دانند. در مورد کاربرد باتری‌های بغداد هم برخی از دانشمندان معتقدند که از این کوزه‌ها برای تولید روشنایی استفاده می‌شده و یا مصارف آبکاری داشته‌اند. برخی هم باتری بودن این کوزه‌ها را نقض کرده و دلیل ساخت آن‌ها را نگهداری از دست نوشته‌های قدیمی می‌دانند. هنوز جواب‌های منطقی و قانع کننده‌ای در مورد روش دستیابی به این فناوری و موارد استفاده آن ارائه نشده اما نکته قابل توجه این است که با توجه به تئوری‌هایی که در مورد قرارگیری برج بابل (Tower of Babel) و باغ عدن (Garden of Eden) در عراق کنونی وجود دارد، باستان شناسان معتقدند که امکان وجود اشیا ناشناس دیگری مانند کوزه‌های بغداد در این سرزمین پر رمز و راز وجود دارد.
2. خطوط نازکا
یافته شده در صحرای پامپا در پرو، خطوط نازکا (Nazca Lines) مورد دوم در لیست معماهای حل نشده علم است. این خطوط در مقیاس کیلومتر بوده و توسط تمدن‌های دو هزار ساله باستان کشیده شده‌اند. این تمدن‌ها با برداشتن سنگ‌ها و کندن سطح بیابان به عمق 30 سانتی‌متر، خطوط نازکا را به وجود آورده‌اند. این خطوط که به لطف شرایط آب و هوایی صحرای پامپا تا به امروز سالم مانده‌اند، در سال 1926 کشف شدند.
با گذشت بیش از 90 سال از کشف خطوط نازکا، همچنان دلیل قانع کننده‌ای در مورد ایجاد آن‌ها ارائه نشده و طریقه کشیدن چنین خطوطی هنوز یک راز سر به مهر است.
در مورد کاربرد نقش‌هایی با این ابعاد تئوری‌های مختلفی مطرح شده؛ برخی معتقدند که صحرانشینان برای گم نکردن راه در صحرا از این خطوط استفاده می‌کردند، عده‌ای هم استفاده برای مصارف آبیاری و کانال‌کشی، در سرزمینی که سالانه فقط 50 سانتی‌متر بارندگی دارد را به آن‌ها نسبت می‌دهند. تئوری‌های دیگر هم خطوط نازکا را هدایایی از طرف مردم آن زمان به خدایانی که به آن‌ها باور داشتند، می‌دانند. روش و دلیل ساخت هرچه که باشد دانشمندان مدت‌هاست که مشغول‌اند تا توضیح منطقی برای این اشکال عظیم ارائه کنند.
3. ساعت مدرن در مقبره باستانی
در سال 2008 تعدادی باستان‌شناس چینی در حین حفاری مقبره‌ای مربوط به سلسله مینگ، در شهرستان شانگزی، متوجه کشف عجیبی شدند. آنان در این مقبره که قدمت 400 ساله دارد، ساعتی سوئیسی پیدا کردند!
این ساعت که در زمان 10 و 6 دقیقه توقف کرده، به اندازه یک انگشتر کوچک است و حروف Swiss را به خوبی می‌توان در پشت صفحهی آن دید.
نکته‌ای که باعث مرموز بودن چنین کشفی می‌شود این است که مقبره مینگ کاملا دست نخورده بود و تا قبل از سال 2008 کسی به آن وارد نشده بود. کشف این تکه جواهر سوالات زیادی را در ذهن دانشمندان ایجاد کرد؛ آیا سفر در زمان دلیل این اتفاق است؟ آیا ممکن است که باران‌های شدید این انگشتر را شسته و به داخل مقبره وارد کرده باشند؟ آیا این فقط یک حقه است که از علاقه مردم به ناشناخته‌ها سوء استفاده می‌کند؟ شاید هرگز پاسخی برای این سوال‌ها یافت نشود، اما جستجو برای توجیهی منطقی هیچ وقت متوقف نمی‌شود.
4. سنگ‌هایی که راه می‌روند
مورد چهارم از لیست معماهای حل نشده توسط علم، مربوط به سنگ‌های دریاچه خشک رِیسترک پلایا (Racetrack Playa) در دره مرگِ (Death Valley) کالیفرنیا است که خود به خود حرکت می‌کنند!
در رِیسترک پلایا از سنگ‌ریزه‌های کوچک تا تخته سنگ‌های 300 کیلویی در سطح صحرا حرکت کرده و خطوطی را که نشانه حرکتشان است، از خود به‌جا می‌گذارند.
تلاش‌های زیادی برای توضیح این پدیده صورت گرفته و تئوری‌های زیادی از کج بودن زمین تا حرکت سنگ‌ها با کمک میدان‌های مغناطیسی و بادهای بیابان، مطرح شده؛ اما توضیحی که از همه قانع کننده تر به نظر می‌آید، هوای سرد و یخ‌زدگی سنگ‌ها را سبب این پدیده می‌داند. دانشمندان با این توجیه ادعا می‌کنند که سنگ‌های بیابان دره مرگ در شب‌های سرد کویر یخ‌زده و به سطح کویر می‌چسبند. در شروع روز با طلوع خورشید و گرم شدن تدریجی هوا، رطوبتی که بر روی این سنگ‌ها یخ بسته به‌آرامی آب شده و سبب لغزش آن‌ها بر روی سطح صحرا می‌شود. تئوری مطرح شده شاید برای سنگ‌های بزرگ صادق باشد، اما حرکت سنگ ریزه‌ها که وزن ناچیزی دارند را توجیه نمی‌کند.
5. حلقه‌های پریان
رویش قارچ‌ها به‌صورت حلقه‌هایی کاملا گرد و تقریبا بدون نقص معمای بعدیِ لیست معماهای حل نشده است. این حلقه‌ها که به حلقه‌های پریان (Fairy Rings) معروف‌اند، در جنگل‌ها و چمنزارها یافت می‌شوند و بر طبق افسانه‌ها و باورهای عامیانه متعلق به پریان هستند.
تاکنون بررسی تاثیر باران، نور خورشید، ابرها و سایر شرایط جوی در توضیح دلیل به وجود آمدن این حلقه‌های اسرار آمیز بی‌فایده بوده و بهترین توضیح ارائه‌شده، دخالت موجودات افسانه‌ای است.
بر طبق باور عامیانه جهان و بخصوص فولکلور اروپا، پریان از طریق این حلقه‌ها به انسان‌ها هشدار می‌دهند که به قلمرو آن‌ها وارد نشود؛ در افسانه‌های دیگر هم به رقص پریان در این حلقه‌ها اشاره شده. در هرصورت شاید بهتر باشد تا پیدا شدن توجیه علمی برای این حلقه‌ها، از آن‌ها دوری کنیم.
6. تپه‌های مغناطیسی نیوبرانزویک
از زمان کشف بزرگ نیوتون در مورد نیروی جاذبه، قوانین گرانش به مباحث اصلی کلاس‌های فیزیک مبدل شدند. همه ما میدانیم که اگر جسمی را روی سطح زمین رها کنیم، جاذبه آن را به پایین می‌کشد. به همین دلیل است که وقتی خودرو خود را در یک سراشیبی پارک می‌کنیم، برای جلوگیری از حرکت آن، بدون کشیدن ترمز دستی از ماشین خارج نمی‌شویم؛ اما در تپه‌های مغناطیسی نیوبرانزویکِ (New Brunswick) کانادا، نیازی به این کار نیست.
سالانه تعداد زیادی بازدید کننده برای تجربهی این پدیده به نیوبرانزویک سرازیر می‌شوند. آن‌ها با خلاص کردن خودروهای خود در بخش خاصی از سراشیبی، به‌جای حرکت به پایین به سمت بالا می‌روند. عجیب به نظر می‌آید، این‌طور نیست؟
با وجود این که تپه‌های نیوبرانزویک اولین سطوح شیب‌داری نیستند که این پدیده در آن‌ها رخ می‌دهد، دانشمندان در ارائهی توضیحی علمی موفق نیستند. شاید جاذبه زمین در بالای این تپه‌های به‌قدری قدرتمند و غیرعادی است که شیب را بی تاثیر می‌کند، شاید هم فقط یک خطای دید باشد؛ هر جوابی که به ذهن خطور می‌کند به اندازه کافی قانع‌کننده نیست.
7. اهرام مثلث برمودا
شاید مرموزترین پدیده در لیست معماهای حل نشده توسط علم، اهرام مثلث برمودا باشد. همه‌چیز با ناپدید شدن کشتی آمریکایی یو اس اس پیکرینگ (USS Pickeringg) به همراه 90 مسافرش، در سال 1800 شروع شد؛ پس از این اتفاق هم با ناپدید شدن هواپیماها و کشتی‌های دیگر به بدنامی این معمای بزرگ اضافه شد. این مثلث که در اقیانوس اطلس شمالی میان ساحل غربی ایالت فلوریدا، سَن خوان پورتوریکو و جزیره برمودا قرار دارد، برای مدت 200 سال است که همچنان در میان اسرار کشفنشده علم است. در تلاش برای پرده برداری از این معمای پیچیده، جستجوهایی در بستر اقیانوس مثلث برمودا انجام شد که به کشف دو هرم کریستالی انجامید.
این اهرام با ارتفاع حدود دویست متر، از اهرام مصر بزرگ‌تر بوده و در عمق دو هزار متری اقیانوس قرار گرفتهاند.
به گفته دانشمندان، دو حفره بزرگ در نوک این هرم‌ها وجود دارد که به گونه‌ای جریان‌های عظیم آب را به درون خود می‌کشند و باعث به وجود آمدن امواج غول‌آسا در سطح اقیانوس می‌شوند. متاسفانه کشف این هرم‌های کریستالی، نه‌تنها درک علمی اتفاقات رخ‌داده در مثلث برمودا را ساده‌تر نمی‌کند، بلکه معماها مربوط به این مثلث را بیشتر می‌کند.
8. گوی‌های آتشین ناگا
مورد هشتم از معماهای حل نشده ، بخشی از یک مراسم مذهبی است. از زمانی که مسنترین ساکنین اطراف رودخانه میکانگ (Mekong River) در تایلند به یاد می‌آورند، هرسال در اواخر ماه اکتبر گوی‌های آتشینی از سطح این رودخانه به آسمان پرتاب می‌شوند. این گوی‌های آتشین که به رنگ قرمز روشن هستند، در اندازه‌های مختلف تا ارتفاع 100 متری به هوا برخاسته و سپس ناپدید می‌شوند.
گوی‌های آتشین ناگا گاهی به بزرگی یک توپ بسکتبال بوده و گاهی هم به اندازه جرقه‌هایی کوچک هستند. وقوع این پدیده هم‌زمان با جشن بزرگداشت تبدیل شدن بودا به ناگا (اژدهای دریایی) است. بودائیان معتقدند که گوی‌های آتشین ناگا (Naga Fireballs) در انتهای مراسم سالیانه واسا (Vassa) از طرف بودا به آسمان فرستاده می‌شوند.
در بعضی از توضیحات علمی مطرح‌شده، دلیل وقوع این پدیده، مشتعل شدن بیوگازهای ناشی از تجزیه میکروارگانیسم‌های داخل رودخانه مطرح می‌شود و در بعضی دیگر، به وجود آمدن گوی‌های آتشین به پارو ماهی‌های داخل رودخانه نسبت داده می‌شود؛ اما هنوز پاسخی به این سوال که چرا گوی‌های آتشین ناگا فقط یک‌بار در سال و در زمانی مشخص ظاهر می‌شوند، داده نشده است.
9. حفره کیهان
چند سال پیش ستارهشناسان در حین بررسی آسمان شب، متوجه حفره کیهان شدند. به طور معمول، منجمان در بررسی‌های خود نقاطی خالی از ماده را می‌بینند، اما کشف حفره‌ای هزار برابر بزرگ‌تر از آنچه تاکنون دیده شده، غیرعادی است.
مورد نهم از لیست معماهای حل نشده علم، طولی معادل یک میلیارد سال نوری داشته و خالی از هرگونه ستاره، سیاره، سیاه چاله و حتی ماده تاریک است. بررسی‌های حفره کیهان که چیزی حدود 6 تا 10 میلیارد سال نوری از ما فاصله دارد، تاکنون بی‌نتیجه بوده و کمکی به فهمیدن این حفره نکرده است.
احتمال می‌رود که چنین حفره‌ای، به خاطر نزدیک بودن این فضا به جاذبه‌ای فوق تصور که تمامی ماده‌های داخلش را به درون خود کشیده، به وجود آمده باشد. البته این احتمال هم وجود دارد که حفره کیهان حاوی ماده‌ای باشد که ما قادر به دیدن آن نیستیم. در هر صورت این معما جزو اسراری است که دانشمندان با درکش فاصله زیادی دارند.
10. گوی‌های سنگی کاستاریکا
مورد آخر در بخش اول لیست معماهای حل نشده ، گوی های سنگی کاستاریکا است. در امتداد رودخانه ترابا (Terraba River) در کاستاریکا، بیش از 3000 گوی سنگی یافت شده که تاریخ ساختشان به 1400 سال پیش برمی‌گردد. این گوی‌ها، کره‌هایی کاملا گرد هستند که بیشتر از سنگ آذین گابرو ساخته شده‌اند. قطر این گوی‌ها از چند سانتی‌متر تا چند متر متغییر بوده و وزن بزرگ‌ترین آن‌ها به 17 تن می‌رسد.
سوالی که بیش از همه ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده این است که چگونه در بیش از یک هزار سال پیش، بدون وجود وسایل پیشرفتهی امروزی چنین گوی‌هایی ساخته شدند.
باورهای زیادی در مورد ساخت گوی‌های کاستاریکا وجود دارد؛ عده‌ای معتقدند که ساکنین شهر گمشده آتلانتیس سازنده آن‌ها هستند و عده‌ای امواج اقیانوسی را در شکل‌گیری چنین کره‌های بی‌نقصی دخیل می‌دانند. در داستان‌های عامیانه هم به قدرت عجیب مردم کاستاریکا در شکل دادن به سنگ‌ها اشاره می‌شود. از آنجایی که این گوی‌های سنگی وزن زیادی دارند، کاربردهای زیادی را نمی‌توان به آن‌ها نسبت داد؛ برخی بر این باوراند که مردم محلی به دلیل احترامی که برای حاکم منطقه قائل بودند، این کره‌ها را تراشیده و برای مشخص کردن مسیری که به خانه حاکم منتهی می‌شود، آن‌ها را در امتداد خاصی قرار داده‌اند. تئوری‌های دیگری هم مطرح شده‌اند که مانند سایر فرضیات، دارای ابهاماتی هستند.
به پایان بررسی 10 مورد اول از لیست معماهای حل نشده توسط علم رسیدیم. در ادامه لیست، نگاهی به معماهایی که بیشتر مربوط به حیات انسان‌ها و حیوانات هستند می‌اندازیم. در روزهای آینده، منتظر بخش‌های بعدی لیست معماهای علمی باشید.
