اخیرا به 9 مورد از بیماری‌‌ های عجیب‌ و ترسناک دنیا، اشاره کردیم که در صورت مبتلا شدن به آنها احتمالا با خطر مرگ رو‌به‌رو خواهید شد؛ مطلب زیر به‌نوعی مکمل مطلب قبلی است. خوابیدن یکی از کارهایی است که هر روز به‌طور معمول انجام می‌دهیم. خواب مثل عملکرد مغز رازهای ناشناخته‌ای دارد؛ با اینکه علم پزشکی به بسیاری از این اختلالات خوابی پاسخ داده است ولی بعضی از آنها تحت تاثیر وراثت یا ژنتیک هستند که با پیشرفت علم ژنتیک پزشکی به پاسخ دقیق آنها رسیدیم. خواب هم مانند هر یک از عملکرد اعضای بدن، می‌تواند تحت تاثیر بیماری‌ها قرار گیرد. با گجت نیوز همراه باشید.

سندرم بی قراری پا

سندرم بی قراری پا، یکی از اختلالات خوابی است که به‌هنگام دراز کشیدن و مدت طولانی روی صندلی ماشین، دفتر کار و یا هواپیما نشستن، روی می‌دهد. علایم سندرم پای بی‌ قرار با تکان دادن پا و یا ایستادن بهتر شده و کم‌تر آزار می‌دهد. این علایم می‌تواند باعث مشکل در خوابیدن، خواب آلودگی روزانه و کاهش کیفیت زندگی شود. در اکثر موارد، پزشکان دلیلی برای بیماری سندرم پای بی‌قرار نمی‌یابند. هرچند آنها اعتقاد به تاثیر نقش ژن‌ها و عامل وراثتی در این بیماری دارند.

تقریبا 50 درصد افراد مبتلا به بیماری سابقه خانوادگی دارند. در بسیاری موارد، هیچ عامل مشخصی برای بروز سندرم بی قراری پا وجود ندارد. محققان معتقدند که این مشکل ممکن است به‌علت عدم توازن ماده شیمیایی دوپامین در مغز باشد. این ماده شیمیایی مسئول فرستان پیام برای کنترل حرکات عضلانی است. سندرم بی قراری پا معمولا به صورت ارثی در خانواده منتقل می‌شود به ویژه اگر فرد از کودکی به این مشکل مبتلا بوده باشد.

محققان محل‌هایی روی کروموزوم‌ها پیدا کرده‌اند که ژن سندرم بی قراری پا می‌تواند در آن وجود داشته باشد. استرس علائم این سندرم را بدتر می‌کند، بارداری و تغییرات هورمونی نیز ممکن است به طور موقتی این مشکل را حادتر کنند. خیلی از خانم‌ها برای اولین بار حین بارداری با این مشکل مواجه می‌شوند، به ویژه در سه‌ماهه آخر بارداری. اما در اکثر این خانم‌ها، علائم و نشانه‌های بیماری حدودا یک ماه پس از وضع حمل برطرف می‌شود.

هراس شبانه 

هراس شبانه عبارت است از هراس شدید و ناتوانی موقت در به دست‌ آوردن هوشیاری. در این مورد از اختلالات خوابی، فرد به صورت ناگهانی از مرحله خواب امواج آهسته، بیدار می‌شود، این بیدار شدن معمولا همراه نفس نفس زدن، ناله و فریاد زدن است. معمولا وقتی فردی دچار این حالت می‌شود، بیدار کردنش غیرممکن است و غالیا شخص بدون اینکه بیدار شود، مجددا به خواب می‌رود. به‌علاوه هراس‌های شبانه به ندرت توسط شخص به یاد آورده می‌شوند.

هراس شبانه زمانی اتفاق می‌افتد که کودک در خواب جیغ می‌کشد و ممکن است حرکت کند و حتی در اتاق راه برود. در این حالت با اینکه چشم‌هایش کاملا باز است اما به‌طور کامل بیدار نیست و احساس نگرانی و ناراحتی می‌کند و ممکن است در هنگامی که شما قصد آرام کردنش را دارید شما را نشناسد. هراس شبانه معمولا زمانی رخ می‌دهد که شخص در مراحل عمیق خواب قرار دارد و خوشبختانه او از اتفاق‌هایی که در آن هنگام می‌افتد چیزی را به یاد نخواهد آورد.

هراس‌های شبانه با کابوس‌ تفاوت دارند. اولین تفاوت این دو این است که شخص دچار هراس شبانه کاملا بیدار نمی‌شود و تلاش برای بیدار کردنش هم به جایی نمی‌رسد. به علاوه هراس شبانه می‌تواند برای بیمار، خطرناک هم باشد، چرا که ممکن در طی آن به خود یا اطرافیانش صدمه بزند. هراس شبانه یکی از ترسناک‌ترین اختلالات خوابی محسوب می‌شود.

حمله خواب

یکی از عجیب‌ترین اختلالات خوابی مربوط به حمله خواب است. بروز این بیماری اغلب در دهه دوم عمر بوده و با یک کاهش بروز در دهه سوم و چهارم زندگی همراه است. این بیماری معمولا مزمن است ولی با افزایش سن تخفیف می‌یابد. علت این بیماری کمبود ماده‌ای به نام هیپوکراتین در سیستم عصبی مرکزی است که در تنظیم خواب و بیداری انسان نقش دارد و کمبود آن منجر به این بیماری می‌گردد. نارکولپسی چهار علامت مهم دارد که شامل خواب‌آلودگی بیش از حد روزانه، فلج خواب، توهم در شروع و پایان خواب و از دست دادن ناگهانی توان عضلانی یا شل شدن ناگهانی عضلات می‌شود.

خواب آلودگی بیش از حد روزانه و میل شدید به خواب در روز علامتی است که بیماری با آن بروز می‌کند و طی ماه‌ها تا سال‌ها بعد علایم دیگر آن ظاهر می‌شود. تمایل به خواب تنها در موقعیت‌هایی که مناسب برای خوابیدن است محدود نمی‌شود و ممکن است تحت شرایطی مثل فعالیت‌های نشسته و یکنواخت، پس از خوردن غذای سنگین و حتی در شرایطی که فرد مشغول انجام وظایف پرتحرک است نیز رخ دهد.

در نوجوانان خواب آلودگی روزانه اغلب با تنبلی و افسردگی اشتباه گرفته می‌شود. بررسی‌ها نشان داده‌اند که داشتن برنامه چرت‌های کوتاه مدت 15 الی 20 دقیقه‌ای هر چند ساعت طی روز یا چند چرت روزانه 10 الی 15 دقیقه‌ای به خصوص در مواقعی که بیمار احساس خواب آلودگی شدید دارد و رعایت بهداشت خواب شبانه می‌تواند حملات خواب آلودگی و نیز شدت خواب آلودگی طی روز را کاهش دهد.

قطع تنفس در طی خواب

در طی این مورد از اختلالات خوابی تنفس شخص مبتلا در طی خواب دچار وقفه می‌شود، در طی هر وقفه یک یا دو تنفس، انجام نمی‌شود، چنین وقفه‌هایی می‌توانند به صورت مکرر در طی خواب شخص مبتلا رخ دهند. این اختلال وقتی از لحاظ پزشکی اهمیت پیدا می‌کند که تعداد این وقفه‌های تنفسی به 5 بار در ساعت برسد. اشخاصی که دچار وقفه تنفسی در طی خواب می‌شوند، از بیماری خود‌آگاه نیستند، حتی اگر به خاطر همین وقفه‌ها مرتب از خواب بیدار شده باشند.

بیشتر اطرافیان بیمار متوجه این اختلال می‌شوند. ممکن است سال‌ها حتی یا دهه‌ها، شخصی به این اختلال مبتلا باشد و متوجه نشود. مبتلایان به این اختلال غالبا در طی روز خواب‌آلوده و خسته هستند و مراحل خواب طبیعی‌شان به هم می‌خورد. معمول‌ترین درمان وقفه تنفسی در طی خواب استفاده از وسیله‌ای به نام PAP است که مجاری تنفسی را با به جریان انداختن هوای با فشار مثبت باز نگاه می‌دارد. از درمان دارویی و جراحی هم برای درمان این اختلال استفاده می‌شود.

اختلال رفتاری در مرحله REM

یکی از مراحل خواب موسوم به مرحله حرکات سریع چشم (Rapid eye movement) یا خواب REM است. خواب REM، حدود 20تا 25 درصد کل خواب را شامل می‌شود، به عبارت دیگر هر فرد در طی شبانه‌روز 90 تا 120 دقیقه در خواب REM است. با این همهT بسته به سن هر شخص طول مدت خواب REM متغیر است؛ برای مثال شیرخواران، 80 درصد طول خوابشان را در مرحله REM سپری می‌کنند. در طی خواب REM فعالیت سلول‌های مغزی یا «نورون‌ها» مشابه بیداری است.

دندان قروچه

دندان قروچه، یکی از چندش‌آورترین اختلالات خوابی است. دندان قروچه (Bruxism) سه علت اصلی دارد. بعضی‌ها فقط هنگام تنش‌های روانی دندان قروچه می‌کنند. بعضی‌ها مفصل غیرطبیعی آرواره‌‌شان باعث گرفتگی دردناک ماهیچه‌هایشان می شود و بعضی دیگر که معمولا زنان بین 17 تا 35 ساله‌اند، به علت اختلال خفیف دستگاه عصبی مرکزیشان دندان قروچه می‌‌کنند. آنهایی که کارشان نیازمند دقت زیاد است (مثلا ساعت سازان، جراحان مغز و…) نیز مستعد دندان قروچه‌اند.

دندان قروچه یکی از اختلالات خوابی شایع است که تقریبا 40 میلیون آمریکایی این اختلال را دارند. در طی دندان قروچه شخص دندان‌هایش روی هم می‌فشارد. در این مورد از اختلالات خوابی، می‌تواند موجب آسیب شدید به دندان‌ها شود و بنابراین باید درمان شود. علاوه بر این دندان قروچه می‌تواند موجب سردرد و التهاب مفصل گیجگاهی-فک فوقانی شود. بیشتر کسانی که دندان قروچه دارند، از بیماری خود آگاه نیستند و در 5 تا 10 درصد موارد، تنها با علایمی مثل سردرد و درد آرواره به پزشک مراجعه می‌کنند. معمولا پزشکان برای این بیماران «محافظ‌های دهانی» تجویز می‌کنند، در موارد شدید بیماری، حتی از تزریق بوتوکس در عضلات فک استفاده می‌شود.

فعالیت جنسی در حین خواب

خواب جنسی، که با نام SBS (رفتار جنسی در هنگام خواب) هم رایج است، هنوز به‌طور رسمی در طبقه پاراسومنیا قرار نگرفته است. رایج‌ترین نوع پاراسومنیا خواب‌گردی است که تصور می‌شود 18 درصد از افراد دچار آن باشند. همان طور که از نامش پیداست فرد خواب‌گرد در اطراف خانه پرسه می‌زند و حتی ممکن است از پنجره شیشه‌ای رد شود و به خود آسیب برساند. در بسیاری مواقع، افرادی که درگیر خواب جنسی هستند سابقه دیگر اختلالات خواب دارند. اختلالات رفتاری REM خواب، آپنه، شب‌ادراری و خواب‌گردی تنها چند تا از این موارد است. برخی اختلالات حمله دارند. همه اینها ناشی از اختلالات شیمی اعصاب در مغز است.

محققان می‌دانند که در اختلالات رفتاری REM خواب، بیماران در حالتی از ناخودآگاهی هستند. به گفته محققان، آنها گیج هستند و واقعیت را نمی‌بینند. همه این رفتارها می‌تواند ناشی از فعالیت غیرطبیعی مغز باشد. اگر چه در برخی افراد ممکن است شل شدن عضلات که در REM خواب به وجود می‌آید ایجاد نشود و منجر به رفتارهای قوی شود زیرا در غیر این صورت آنقدر ضعیف هستند که نمی توانند چنین رفتارهایی را آغاز کنند.

این مورد از اختلالات خوابی شکلی از «خواب‌گردی» محسوب می‌شود و در طی آن شخص مبتلا در هنگام خواب درگیر فعالیت جنسی با پارتنر خود می‌شود. به خاطر هراس از قضاوت دیگران و ناآگاهی از اینکه این حالت، یک مشکل پزشکی است، افراد مبتلا تا مدت‌ها برای درمان اختلال خود، اقدامی نمی‌کنند.

سندرم خواب 24 ساعته

در این اختلال عجیب و نادر، بدن قادر به چرخه طبیعی خواب 24 ساعته نیست. بنابراین فرد مبتلا مثل یک فرد عادی، یک چرخه خواب طبیعی شبانه‌روزی ندارد و چرخه خواب و بیداری بیمار، در هر 24ساعت تغییر می‌کند. این مورد از اختلالات خوابی بیشتر در افراد نابینا رخ می‌دهد.

سندرم زیبای خفته 

نشانگان کلاین-لوین که با نام سندروم زیبای خفته شناخته می‌شود یکی از اختلالات خوابی نادر است که در آن شخص احساس خستگی بسیار زیادی کرده و به خواب زیادی احتیاج دارد. در بیشتر موارد بیمار بین 15 تا 21 ساعت در روز را می‌خوابد. این بیماری بسیار نادر است و نرخ ابتلای آن یک در میلیون است. سندرم کلاین–لوین، بیماری نادری است که شخص مبتلا احتیاج به خواب زیادی دارد که گاهی به بیست ساعت در شبانه‌روز می‌رسد.

معمولا شخص مبتلا تمایل زیادی به غذا خوردن (پرخوری جبری) و تمایل جنسی زیاد دارد. بعضی از محققان عقیده دارند که این بیماری زمینه‌ی ارثی دارد و بعضی دیگر اعتقاد دارند که این اختلال یک بیماری خودایمنی است. این اختلال درمان قطعی ندارد، اما غالبا داروهای محرکی مثل آمفتامین‌ها، متیل فنیدیت (ریتالین) و همچنین ایمی پرامین و مودافینیل برای این دسته از بیماران تجویز می‌شود. به خاطر شباهتی که بین این بیماری و بعضی از اختلالات خلقی وجود دارد، از لیتیوم و کاربامازپین هم استفاده می‌شود. اما غالبا پاسخ به درمان، محدود است.

حرف زدن در هنگام خواب

شخص مبتلا ممکن است تنها صداهای ساده در هنگام خواب ادا کند، اما ممکن است به صورت طولانی هم حرف بزند. ممکن است کسانی که صدای فرد مبتلا را می‌شنوند، بفهمند که او چه می‌گوید و ممکن است قادر به فهم حرف‌های او نباشند. حرف زدن هنگام خواب می‌تواند در مرحله خواب REM رخ دهد، در این حالت شخص حرف‌هایی را که در طی رؤیاهایش می‌زند، بر زبانن می‌آورد، حرف در هنگام خواب می‌تواند در خواب غیرREM هم واقع شود. درمانی برای این اختلال وجود ندارد.

گجت نیوز