وارد شدن به هفته شانزدهم بارداری به شما این نوید را می دهد که کم کم می توانید حرکات جنین خود را در داخل رحم احساس کنید. برای بسیاری از مادران این احساس بی نظیرترین و هیجان انگیزترین لحظه در عمرشان است. فرزند شما در داخل رحم شروع به حرکت کردن می کند و حتی گاهی به رحم شما ضربه می زند. در این مقاله با مراقبت ها و توصیه های هفته شانزدهم بارداری آشنا خواهیم شد.
کودک شما در هفته شانزدهم بارداری چگونه تغییر می کند؟
با طولی به اندازه ۱۱ سانتی متر و وزنی حدود ۱۱۰ گرم کودک شما به اندازه یک گلابی بزرگ شده است. با این حال در سه هفته آینده او به سرعت رشد خواهد کرد. وزن او دو برابر شده و چند سانتی متر به طول او اضافه خواهد شد. اکنون اعضای قسمت پایینی بدن او بیشتر رشد کرده اند. سر او صافتر قرار گرفته است و چشمهای او در جلوی صورتش جای دارند. گوشهای او هم در نزدیکی محل نهایی شان قرار دارند.
برخی از اندامهای بدن او که کامل تر هستند (از جمله سیستم گردش خون و مجاری ادراری) مشغول فعالیت می باشند. قلب او روزانه در حدود ۲۵ لیتر خون را پمپ می کند و کل خون او چندین بار در تمام بدن او می چرخد. در اواخر دوران حاملگی این مقدار به حدود ۱۹۰ لیتر افزایش می یابد. پوست سر او نیز در حال شکل گیری است. هر چند موهای او هنوز هم قابل تشخیص نیستند. چشم های او با اینکه بسته هستند به آرامی حرکت می کنند و حتی رشد ناخنهای انگشتان پای او آغاز شده است.
هفته شانزدهم بارداری و تغییرات در بدن مادر
در این هفته حرکات اولیه کودک ممکن است توسط شما حس شود. این حرکات تحت عنوان کوئیکینگ خوانده می شود. به دنبال این حرکات، حالاتی را مانند قلقلک، لرزش و حساسیت در منطقه شکمی خود حس می کنید. به علت فعالیت غده سازنده شیر در سینه ها و افزایش جریان خون، ورید های پستان قابل رویت می شوند. شکم شما به نظر می رسد بیش از حد گرد شده و بیرون زده است. دلیل این حالت آن است که زهدان یا رحم شما هزار برابر حالت معمولی خود رشد کرده است و این رشد تا تولد کودک تان ادامه خواهد داشت. باید انتظار داشته باشید تا هنگام زایمان، روزی حدود ۴۵۰ گرم به وزن شما اضافه شود.
با آغاز هفته شانزدهم بارداری، هنگامی که شما به عنوان یک مادر حامله در مقابل آینه می ایستید، نمی توانید در ظاهر بدن خودتان برآمدگی شکم را انکار نمایید. هم چنین، در این دوران بزرگ شدن اندازه سینه های مادر باردار نیز از دید چشم ها مخفی نمی ماند. لازم است بدانید که در حال حاضر غدد شیری سینه های شما شروع به کار نموده و ترشحات شیری در حال تولید است که علاوه بر افزایش جریان خون، وجود آن ها هم باعث می شود تا رگ های سینه برجسته تر به نظر آیند.
علائم هفته شانزدهم بارداری:
۱- افزایش وزن مادر و جنین
در طول دوران بارداری تقریبا همه مادران ممکن است از دیدن شکل بدن خود در مقابل آینه احساس ناراحتی کنند، چون بدنشان روز به روز به جمع آوری گرم به گرم وزن اضافی مشغول است. اگر شما به عنوان یک مادر باردار تغذیه درستی داشته باشید و مصرف مواد غذایی ناسالم را به حداقل برسانید و تا آنجا که می توانید از مواد غذایی غنی شده و مواد مغذی استفاده کنید، می-تواند باعث حفظ سلامت خود شما و رشد مناسب فرزندتان شده و همچنین، می تواند تا پایان این دوره جلوی افزایش وزنتان را بگیرد.
۲- ضعیف شدن سیستم ایمنی
شما به عنوان یک مادر باردار با داشتن سیستم ایمنی ضعیف تر، ممکن است به راحتی به بیماری هایی مانند سرفه، سرماخوردگی و یا حتی تب مبتلا شوید. می توان ادعا کرد که به وجود آمدن این شرایط در هر مادر بارداری، کاملا طبیعی است. فراموش نکنید که مبتلا شدن مادر باردار به برخی از عفونت ها مثل تبخال تناسلی، سرخجه یا آبله مرغان می تواند برای جنین در حال رشد او بسیار خطرناک باشد. پس، باید به عنوان یک مادر باردار با دقت مراقب سلامتی خود و فرزندتان باشید.
۳- سردرد:
سردرد در دوران بارداری کاملا مرسوم است. در حالیکه هنوز دلایل واقعی سردرد در بارداری مشخص نیست ولی به احتمال بالا با نوسانات در هورمون ها و تغییرات در گردش خون در ارتباط می باشد. یکی از مرسوم ترین انواع سردرد در دوران بارداری سردرد تنشی است.سردرد تنشی شبیه دردی مبهم و ثابت در هر دو طرف سر یا پشت گردن احساس می شود.
ورزش مناسب در هفته شانزدهم بارداری
سعی کنید صاف بایستید. زیرا بزرگ شدن رحم و سینه‌ها و جلو افتادن مرکر ثقل بدن، باعث فشار آمدن به قوس کمر شما می شود. نگه داشتن حالت مناسب بدن بسیار مهم است، خصوصاً زمانی که در حال ورزش هستید.
تشخیص ناهنجاری های جنین در سه ماهه دوم بارداری:
معمولا آزمون MMS و MSAFP برای زنان باردار در سه ماهه دوم دوران بارداری، به منظور اندازه گیری میزان تولید آلفا فتوپروتئین توسط جنین توصیه می شود. اگر سطح ترشح آلفا فتوپروتئین غیر طبیعی باشد، امکان مبتلا شدن جنین به سندرم داون و یا نقص لوله های عصبی مانند اسپینابیفیدا وجود دارد.
توجه: مادران باردار باید به یاد داشته باشند که بروز این علائم به تنهایی، نشانه ای برای تایید بیماری در جنینشان نیست. در چنین مواردی، برای اطمینان بیشتر، انجام آزمایشاتی مانند اولتراسوند و آمنیوسنتز توسط دکتر معالج پیش بینی می شود.
آزمایش بسیار مهم آمنیوسنتز :
آزمایش آمنیوسنتز یکی از آزمون های بسیار مهم دوران بارداری به شمار می رود، که معمولا برای اثبات اختلالات نشان داده شده در جنین در هر دو آزمایش MMS یا MSAFP انجام می شود. آمنیوسنتز یا نمونه برداری از پرزهای جفتی (CVS)، می تواند تعیین کننده وجود اختلالات ژنتیکی و یا اختلال کروموزومی، مانند سندرم داون در جنین داخل رحم مادر باشد. به عنوان یک مادر باردار، لازم است بدانید که این آزمون معمولا بین هفته های ۱۶ الی ۲۰ دوران بارداری انجام می شود.
هر چند انجام آزمون آمنیوسنتز برای هر مادر بارداری اختیاری است، اما انجام آن در مواردی که شما و فرزندتان در معرض خطر ابتلا به مشکلات کروموزومی و ژنتیکی هستید، بسیار مهم خواهد بود، زیرا با بروز کوچک ترین خطری در این گونه مادران، احتمال سقط جنین وجود دارد.
زمان نیاز مادر باردار به آزمون آمنیوسنتز
انجام آزمون آمنیوسنتز در طول هفته شانزدهم بارداری، به دلایل زیر به مادران باردار توصیه می شود:
• برای اندازه گیری رشد کامل ریه های جنین: تا تعیین شود که آیا جنین به دلایل وجود مشکلات ریوی، باید از اوایل دوران بارداری تحت نظر پزشک باشد.
• تشخیص دادن و یا رد کردن وجود هر نوع عفونت داخل رحمی در مادر باردار.
• بررسی حساسیت خونی (این را می توان با سونوگرافی داپلر هم انجام داد).
• تقریبا برای تشخیص تمام اختلالات کروموزومی، از جمله سندرم داون، تریزومی ۱۳، تریزومی ۱۸ و ناهنجاری های کروموزومی و جنسیتی مانند سندرم ترنر و سندرم کلاین فلتر (به یاد داشته باشید که انجام آزمون آمنیوسنتز با بیش از ۹۹ درصد دقت، تمام این ناهنجاری ها را در جنین شما تشخیص خواهد داد.)
• همچنین، انجام آزمون آمنیوسنتز وجود یکصد اختلال احتمالی در جنین مانند فیبروز کیستیک، بیماری سلول های داسی شکل و بیماری تای ساکس را با دقت شناسایی خواهد کرد.
• به منظور تعیین وجود نقص در لوله های عصبی مانند اسپینا بیفیدا و آنانسفالی هم این آزمون انجام می شود.
متاسفانه، آزمون آمنیوسنتز نمی تواند نقائص ساختاری در جنین مانند ناهنجاری های قلب و یا وجود شکاف لب یا کام را با دقت تشخیص دهد. نقص ساختاری در بدن جنین را می توان با انجام سونوگرافی که به طور معمول برای هر زن بارداری قبل از قرار گرفتن تحت آزمایش آمینوسنتز انجام می شود، تشخیص داد.
هفته شانزدهم بارداری و تغذیه مناسب برای مادر و جنین
۱. آیا نگران افزایش وزن خود هستید؟ باید بدانید که تمام مادران با این مشکل دست به گریبان هستند. باید به این موضوع توجه کنید که به خود و فرزندتان تغذیه مناسب برسانید. پس خیلی هم به فکر اضافه وزن خود نباشید.
۲. در این هفته از بارداری، آهن نقش بسیار مهمی در تولید سلول‌های قرمز خونی بدن شما دارد. به علاوه، آهن یکی از اصلی ترین مواد مغذی مورد نیاز است که به جلوگیری از عوارض هم برای مادر و هم برای کودک کمک می‌کند. بدون آهن کافی، شما دچار کمبود خون می‌شوید که می‌تواند خستگی و بیماری‌های دیگر را برای شما به همراه داشته باشد
هشدارها در هفته شانزدهم بارداری
۱. برای تسکین سردردهایتان از خوردن آسپیرین و بروفن جداً خودداری کنید. زیرا باعث اختلال در رشد و پرورش کودک می شود. بهترین مسکن استامینوفن است.
۲. علائم فشار خون ناشی از حاملگی را بشناسید:
- تورم ناگهانی به ویژه در صورت و دست ها
- تورم ساق ها که پس از۱۲ساعت از بین نمیرود
- افزایش فشار خون
- پروتئین در ادرار
- افزایش وزن بیشتر از ۲. ۵ کیلوگرم درهفته بدون دلیل
- اختلالات بینایی مثل دوبینی، تاری دید
- سردرد های شدید و ناگهانی و مداوم
هفته شانزدهم بارداری و نکاتی برای پدرها
هنگامی که همسرتان خبر می دهد می تواند حرکت جنین در رحم را متوجه شود، احساس خوشحالی خواهید کرد. متاسفانه شما باید مدتی طولانی صبر کنید تا بتوانید این حس را درک کنید. در این زمان باید با صحبت کردن با جنین، او را با صدای خود آشنا کنید.
