پایداری هیجانی یعنی آزادی نسبی از افت و خیزهای شدید هیجانی. افرادی که پایداری هیجانی دارند امروز هیجانی مثبت و فردا هیجانی منفی به موضوعی واحد را نشان نمی دهند. افراد پایدار معمولا به دلایل جزیی به فورانهای شدید هیجانی یا کج خلقی دچار نمی شوند. افراد پایدار معمولا تحمل زیادی در برابر ناکامی دارند و می توانند بدون ناراحتی زیاد کم و بیش در برابر ناکامی تاب بیاورند. ولی در مقابل احساسات افرادی که به ناپایداری هیجانی دچارند مانند یو یو بالا و پایین می رود، به طوری که تکلیف دیگران با آنها روشن نیست. آنها چنان ناپایدارند که هر لحظه ممکن است منفجر شوند. افراد دچار ناپایداری هیجانی وقتی با مخالفت روبرو می شوند به شدت آشفته شده و کار کنار آمدن دیگران با خود را دشوار می کنند. در واقع ناپایداری هیجانی یا عاطفی اختلالی است که منجر به خشم نامناسب، احساسات مزمن پوچی و سرعت بالای نوسانات خلقی می شود. تغییرپذیری عاطفی بالا و شدت عاطفه بالاتری نسبت به سایر افراد از علائم بارز این نوع بی ثباتی است. بیماران مبتلا به بی ثباتی هیجانی نسبت به محرکهای هیجانی حساسیت افراطی دارند. افراد نا پایدار در روابط خود با دیگران دچار مشکل می شوند چون رفتار آنها سبب بروز احساسات سخت و تعارضات جدی می شود. در موارد بسیار شدید ناپایداری هیجانی، اختلال دو قطبی نامیده می شود که در آن فرد از دوره شور به افسردگی و بلعکس میرود و تغییرات بسیار شدید در خلق، هیجان و احساسات او رخ می دهد.

موقعیت های بسیاری را می توان شرح داد که بیانگر ناپایداری هیجانی در روابط اند.

افراد ناپایدار در هنگام رانندگی وقتی رانندهٔ جلویی پس از سبز شدن چراغ به سرعت حرکت نمی کند روی بوق می کوبند و دشنام می دهند. این افراد وقتی طرف مقابلشان بر سر قرار دیر می آید یا اوضاع  آن طور که می خواهند پیش نمیرود آشفته می شوند. انها در برابر کودکان تحمل کمی دارند و در صورت مواجه با صرو صدا یا شلوغی آنها عصبانی می شوند.

با ورود به دورهٔ سالمندی چه بر سر پایداری هیجانی می آید؟

به طورکلی، مطالعات نشان میدهند که شدت تجربه هیجان با افزایش سن کاهش می یابد. با گذشت زمان، هیجان ها، از یک سو روز به روز مهمتر می شوند و از سوی دیگر، بهتر تحت کنترل در می آیند. سالمندان در مقایسه با جوانترها معمولا هیجان های خود را پایدارتر و پاسخ عاطفی شان را معتدل تر توصیف می کنند.

در واقع هیجان پذیری افراد با افزایش سن کاهش می یابد. شور و حرارت ناشی ازانرژی هیجانی فراوان دورهٔ جوانی با خویشتن داری خردمندانهٔ دورهٔ میانسالی و سالمندی جایگزین می شود.

پژوهشگران دربارهٔ زوج های سالمند دریافتند که، در صورت بروز تعارض در روابطشان، کمتر از زوجهای میانسال علاقه، شوخ طبعی، خشم، نفرت، یا خصومت نشان می دهند و گله گذاری می کنند ولی از سوی دیگر، زوج های سالمند بیشتر از زوج های میانسال محبت خود را نشان می دهند. این یافته بیانگراین است که برخی از هیجان های مثبت ممکن است از افت عمومی مرتبط با سن در بیان هیجانات و احساسات مستثنی باشد.  افت مرتبط با سن در تجربه و بیان هیجانی به معنی افزایش کنترل هیجانی بر اثر افزایش سن است. افراد سالمندتر با عبارات زیر بیشتر از جوان ترها موافق هستند. ” تمام تلاشم را می کنم تا در وضعیت خنثی باقی بمانم و از موقعیت های هیجانی پرهیز کنم”، من تلاش می کنم از واکنش های هیجانی، خواه مثبت یا منفی، پرهیز کنم”. در واقع سالمندان بر هیجان های خود تسلط بیشتری دارند.

wikiravan