از دوران کودکی تا اواخر دوران نوجوانی رشد استخوان های فرزندانمان صورت میگیرد این روند رشد با درد همراه است و باعث بروز خستگی و احساس کوفتگی در فرزندتان خواهد شد. برای تسکین یا کاهش این درد می توانید از روش هایی همچون ماساژ، ورزش و تحرک و تغذیه مناسب کمک بگیرید.
کودکان و نوجوانان اغلب دردهای رشدی را در ساق پاها، پشت زانو و در عضلات خود احساس می کنند. معمولاً این دردها در اواخر بعد از ظهریا درساعات اول خواب شبانه ظاهر می‌شود و تا نزدیکیهای صبح هم ادامه دارد.
ممکن است درد خفیف باشد یا فرد از شدت درد از خواب بیدار شود.
دکتر امیررضا کچویی متخصص جراح استخوان و مفاصل (ارتوپد) با بیان این که برای تشخیص دردهای رشدی حتماباید معاینه کامل پزشکی و حتی رادیولوژی(عکس برداری) کامل انجام شود، می‌گوید: اگر بعد از این مراحل علت خاصی برای بیماری پیدا نکردیم، می‌توانیم از دردهای رشد صحبت کنیم.
وی ادامه میدهد: برخی دردها مربوط به فعالیت و تحرک زیاد کودکان و نوجوانان است که موجب خستگی های فراوان می‌شود یا در بعضی موارد تحرک زیاد به آسیب‌های جسمی منجر می‌شود که فرد در همان لحظه متوجه آن نمیشود.
از دردهای رشد چه می دانید؟
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به دوره رشد سریع جسمی نوجوانان، اضافه می‌کند: دوره رشد سریع استخوان معمولا دو سال آخر قبل از بلوغ اتفاق می‌افتد که در دختران بین ۱۱ تا ۱۳ سالگی و در میان پسرها بین ۱۴ تا ۱۶ سالگی دیده می‌شود. دراین دوران، استخوان خیلی سریع رشد می‌کند، اشتهای نوجوان زیاد می‌شود و چون تنظیم طول عضله و استخوان کار سختی است، دردها بیشتر نمود پیدا می کند و کم و بیش به صورت مبهم احساس می شود.
عضو شورای عالی مرکز تحقیقات ارتوپدی و ترومای دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این که بیشتردردها به دلیل رشد عضلات است تا استخوان ها، می‌گوید: بیشترین درد، در اندامها، دستها، پاها، زیرزانو، پشت پاشنه پا، عضلات ران و ساق پا مشاهده می‌شود چون بیشترین میزان فعالیت هم در این نقاط انجام میگیرد.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تاکید بر تاثیر مثبت ورزش در کاهش دردهای رشدی میافزاید: دردهای رشد معمولا به صورت خستگی های مزمن یا احساس کوفتگی در کل بدن است و اگر دردی به صورت منطقهای در نقطه‌های خاصی از بدن احساس شود، حتما باید معاینه کامل و عکس برداری انجام شود تا در آینده تبعاتی به همراه نداشته باشد.
وی با اشاره به این که در سن رشد، سوخت و ساز بدن زیاد است، ادامه داد: در این دوران تغذیه غنی و مناسب اهمیت زیادی دارد؛ رژیم غذایی کودک و نوجوان باید سرشار از کلسیم و فسفر باشد که به راحتی روی استخوان بنشیند و جذب شود به طور مثال، لبنیات منبع کامل کلسیم است ولی تنها با تحرک و فعالیت روی استخوان می‌نشیند.
چطور پاها ضربدری یا پرانتزی می شود؟
وی درباره زاویه دار شدن پاها در نوجوانان هم می‌گوید: داشتن پاهای پرانتزی و ضربدری تا سن خاصی در افراد طبیعی است و جزو مراحل رشد جسمی به حساب می‌آید، پاهای پرانتزی در یک یا دو سالگی طبیعی است و نیاز به هیچ اقدامی ندارد، به همین ترتیب، داشتن پاهای ضربدری در ۳ تا ۴ سالگی طبیعی است و نیاز به درمان ندارد.
متخصص جراح استخوان و مفاصل در این‌باره ادامه میدهد: البته باید دقت کرد که هر دو پا کاملا قرینه باشد و به‌صورت غیرطبیعی یا یکطرفه کج نباشد. این مسئله معمولا تا ۱۲ سالگی ادامه خواهد داشت و بعد از آن پاها باید شکل و حالت عادی داشته باشد. هرچند این عارضه در هر سنی به صورت خفیف و شدید دیده می‌شود که در حالت شدید آن گاهی نیاز به جراحی احساس می‌شود.
اگر نابه‌هنجاری در پاها شدید باشد، امکان عمل جراحی حتی در سنین رشد هم وجود دارد، به این صورت که برای مدت کوتاهی رشد را متوقف می‌کنیم و با جراحی به حالت مناسب برمی‌گردانیم.
درمان دردهای رشدی چیست؟
والدین نمی‌توانند از دردهای رشدی جلوگیری کنند، ولی میتوانند با قرار دادن حوله گرم یا بطری آب گرم روی ناحیه دردناک، ماساژ و استفاده ازمسکن با تجویز پزشک، به تسکین ناراحتی فرزندشان کمک کنند.( به هیچ وجه از آسپرین برای کاهش درد کودکان استفاده نکنید، زیرا می‌تواند به بیماری نادر ولی بالقوه مهلکی به نام سندروم ری منجر شود.)
به گزارش بی بی سنتر، انجام روزانه برخی از تمرین های کششی ملایم ممکن است برای کودکان مفید باشد.
همچنین در زمان بروز درد نیز، کودکان را به انجام حرکات کششی تشویق کنید و در صورتی که درد شدید باشد، برای اطمینان یافتن از وجود نداشتن بیماری جدی دیگری، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
