مایکروسافت و E3 2017: بایدها و نبایدها
“به قلم سینا ربیعی”
چهار روز دیگر شهر لس آنجلس و نمایشگاه E3 باید شاهد آخرین و شاید مهمترین قدمهای مایکروسافت برای جبران اشتباهات نابخشودنیاش در ابتدای نسل هشتم باشیم، جایی که دیگر هیچ فرصت و زمانی برای آزمون و خطا وجود ندارد و برخلاف سالهای گذشته آنها باید با برنامهریزی دقیق و دستی پر به E3 بیایند. این مقاله در مورد رویکرد است، رویکردی که مایکروسافت با آن باید پای به E3 بگذارد تا بتواند فضای رسانهای حاکم بر پلتفرم Xbox را ترمیم کند. با ما همراه باشید.
از فرمول PS2 استفاده کن
در سال 2000 سونی کنسول افسانهای خود را با قیمت 300 دلار روانه بازار کرد، در اواسط نسل این قیمت به 200 دلار کاهش یافت و در آخر با عرضه کنسول PS3، قیمت PS2 را به رقم اعجابآور 130 دلار تقلیل داد. خب هنوز شاید معنای فرمول PS2 را درک نکرده باشید. بگذارید در همین بازه زمانی میزان فروش کنسول را هم بررسی کنیم. در سال 2002 که قیمت PS2 به 200 دلار کاهش پیدا کرد، فروش کنسول 30 میلیون واحد بود. در سال 2006 و در زمان عرضه PS3 این فروش به 100 میلیون واحد رسید. اما نکته این است که در سال 2006 گیمرهای حرفهای و کهنهکار سه انتخاب داشتند، با قیمت 500 دلار به سراغ PS3 بروند و تعداد کمی بازی جدید را تجربه کنند، با قیمت 400 دلار به سمت خرید Xbox 360 بروند و باز هم با آرشیو ناچیزی از بازی مواجه شوند و یا با یک سوم این قیمت یعنی 130 دلار به سمت خرید PS2 بروند! بیش از 50 میلیون نفر گزینه سوم را انتخاب کردند و این فروش افسانهای PS2 بخاطر عملکرد این کنسول در طول عمر مفید خود نبود، بلکه بخاطر سیاست اقتصادی سونی بود که فروش آنرا حتی در تقابل با کنسولهای نسل هفتمی بالاتر قرار داد.
مایکروسافت میتواند در اقدامی غافلگیرکننده قیمت کنسول خود را به 200 دلار کاهش دهد و این یعنی کنسول نسل هشتمی مایکروسافت با تخفیفات ویژه خردهفروشیها عملا با قیمت 150 تا 170 دلار قابل خرید خواهد بود، قبل از اینکه بگویید غیرممکن است توصیه میکنم این را در نظر بگیرید که حتی اگر مایکروسافت کنسولش را با ضرر هم بفروشد، از طریق سرویسهای بازی محور و سهم فروش بازی میتواند این موضوع را جبران کند و باز هم فراموش نکنید که بازگرداندن اعتبار گذشته ارزش ضرر کردن را دارد. اکنون دیگر مایکروسافت برای بازیابی اعتبار گذشته حتی باید فداکاری اوایل نسل هفتم سونی را تکرار کند و با ضرر فروختن کنسولش را هم به جان بخرد.
ایدههای سرویس محور را جدیتر بگیر
مایکروسافت با قبول شرایط EA برای ارائه EA Access و امسال نیز با ارائه سرویس مقرون به صرفه Game Pass نشان داده است که با سرعت هر چه تمامتر به دنبال دستیابی به قالب Netflixمانند برای ارائه محتوای گیمینگ به مخاطبانش است. اما نباید فراموش کنیم که برای خیزش مخاطبین به سمت این سرویسها فقط قیمت و ارزان بودن کفایت نمیکند و آنها باید با محتوایِ قوی و البته جدید شوق لازم را در گیمرها ایجاد کنند. یکی از بخشهایی که میتواند زمینهساز دستیابی به چنین بستری شود همین کنفرانس E3 است، مثلا تصور کنید که اعلام شود که بازی نظیر Call of Duty: Black Ops 3 و یا Gears of War 4 در بین عناوین سرویس Game Pass برای ماه آینده قرار خواهند داشت و این دقیقا همان کاتالیزوری است که برای استقبال از ایده Game Pass نیاز به آن حس میشود.
Xbox One فراموش نشود
روز گذشته خبری جالب را در قلرو آبی صنعت شنیدیم که از هر 5 کنسول PS4 که فروخته میشود تنها یکی از آنها نسخه Pro است. این را قبول دارم که مانور سونی روی Pro بسیار کمتر از مانور مایکروسافت روی اسکورپیو بوده است اما این را هم قبول کنید که قیمت Pro احتمالا 100 دلار از قیمت اسکورپیو پایینتر است اما با این وجود بازار نشان داده که سختافزار زده نیست و به قیمت و محتوا کماکان بیشتر از اعداد و ارقام اهمیت میدهد. تمام این را گفتیم تا به اینجا برسیم که هنوز بعد از گذشت 4 سال راهحل مایکروسافت برای خروج از این برزخ، اسکورپیو با قدرت وصفناشدنیاش نیست و این کنسول نمیتواند به تنهایی ورق را برگرداند بلکه مایکروسافت کماکان باید به اکوسیستم خود احترام گذاشته و به سمت ارائه محتوای مشترکی رود که بر روی Xbox One نیز در دسترس خواهند بود.
کمی رویکرد پوپولیستی بد نیست
تجارت درست بر مبنا استفاده از آموختههاست حتی اگر این آموختهها زمانی بر علیه ما بوده باشد. سال 2013 که مایکروسافت بر روی آنلاین بودن همیشگی کنسول و البته غیرقابل فروش بودن بازیهای خریداری شده مانور داد، طبیعتا این رویکرد بیش از آنکه باعث مخالفت گیمرهای کشورهای توسعه یافته شود، صدای گیمرهای کشورهای درحال توسعه و کشورهای درجه دو اروپایی را در آورد که بخش بزرگی از بازار جهان را هم در اختیار دارند. سونی بدرستی با دست گذاشتن روی این تقابل اکثریت در مقابل اقلیت، فضای رسانهای پیش از عرضه کنسولها را به نفع خود تغییر داد و با آن کنفرانس تاریخی E3 2013 که عملا به صحنهای برای تمسخر سیاستهای مایکروسافت تبدیل شده بود، گام مهمی را برای پیروی در نسل هشتم برداشت.
این رویکرد را مایکروسافت اکنون میتواند دنبال کند و به جای مانور دادن روی امکاناتی که خودش هم میداند خواهان زیادی ندارد، تمرکز خود را روی بحث در مورد بازی قرار دهد، مثلا تجربه بازیها بصورت ارزانقیمت و احترام به مخاطبان با قیمتگذاری منصفانه کنسولها و سرویسهای آنلاین. در این بین باید رویکرد مایکروسافت بر مبنا قیاس با سونی و نینتندو باشد، شاید این رویکردی اخلاقی نباشد اما باز هم فراموش نکنیم برای موفقیت گاهی لازم است خلاف جریان اخلاقی عمل کرد.
در آخر مایکروسافت باید گفتمان جدیدی را وارد صنعت کند، گفتمانی که تمرکز و بحث داغ روز را از بازار انحصاریها به سمت ارزان تجربه کردن بازیهای موجود میبرد و این گفتمان در گام اول باید در همین کنفرانس E3 شکل گیرد.
هرآنچه که داری را نمایش بده
دیگر فرصت حسابگری و آیندهنگری وجود ندارد، مایکروسافت وضع موجود را ادامه دهد بزودی عملا نینتندو را نیز بالای خود خواهد دید و به انتخاب چهارم توسعهدهندگان بازی تبدیل میشود و اصولا چنددرصد از سازندگان و بازیسازان توان عرضه بازی روی چهار پلتفرم را دارند؟ پس مایکروسافت باید به طور کامل سیاست معرفی انحصاریهایی که در همان سال منتشر میشوند را کنار بگذارد و با دست پر به E3 بیاید. لازم هم نیست گیمپلی نشان دهد، کوانتوم بریک با یک نمایش سینمایی و لایواکشن سه سال خدمت بزرگی را به فضای رسانهای Xbox One کرد و Halo 5 نیز با یک نمایش از پیش رندر شده همین نقش را ایفا کرد. بدیهیست که مایکروسافت یک نسخه جدید از Forza را نمایش میدهد اما قطع به یقین آنها باید حداقل 3 پروژه بزرگ و انحصاری دیگر را هم معرفی کنند، حتی اگر این معرفی در حد یک نمایش کوتاه و CG باشد و زمان انتشار هم زودتر از 2019 نباشد. اکنون وقت امیدوار کردن مردم است نه حسابگری.
Xbox Live Arcade را احیا کن
دو بازوی اصلی برای موفقیت و پیشروی یک کنسولِ برنده ارتباط درست با مصرفکننده و تولیدکننده بازیها است. مایکروسافت این دو بازوی قدرتمند را نسل گذشته داشت اما این نسل با برخی تصمیمات عجیب و غریب در آن خلل وارد کرد. یکی از این تصمیمات کنار گذاشتن Xbox Live Arcade بود. هرچند در سال 2014 مایکروسافت با جریانی شبیه به آن خلاء این سرویس را پر کرد و عملا کارکرد XLA اکنون نیز در Xbox One وجود دارد اما کماکان نام برند Xbox Live Arcade برای دستیابی به آرشیوی ارزشمند از بازیهای مستقل گزینهای عالی برای بازگشت محسوب میشود. احیای این بخش و زیرمجموعه کردن آن با سرویس Game Pass میتواند بار دیگر Xbox را به اولویت اصلی بازیسازان مستقل تبدیل کند. مایکروسافت نمیتواند یک جامعه 60 میلیونی را مانند سونی در اختیار این بازیسازان قرار دهد اما میتواند با نشر بازیهای مستقل کوچک در سرویس Game Passs فروش و درآمدزایی آنها را تضمین کند. این موارد دقیقا نقاطی است که باید مایکروسافت برای سرپوش گذاشتن روی اختلاف فاحش فروش Xbox One با PS4 روی آنها مانور دهد.
نمایش بازی، نمایش بازی، نمایش بازی، دیگر بس است!
شاید این مورد کمی برایتان عجیب باشد، شاید بگویید حوصله ما زمانی که یکی با کت و شلوار روی سن میآید و صحبت میکند سر میرود اما حقیقت این است که اگر این آدم شیکپوش حرفهایش را هوشمندانه بیان کند تاثیرش از نمایش بازیهای مختلف نیز بیشتر است. نظیر کنفرانس سونی در E3 2013 که مدیرانش با هوشیاری هر چه تمامتر سیاستهای مایکروسافت را به سخره گرفته و PS4 را کنسولی برای “همه گیمرها” معرفی کردند. مایکروسافت نیز بهتر است به جای اینکه کلا چند دقیقه مدیرانش را نمایش دهد، آنها را با اعتماد به نفس بیشتری به صحنه بیاورد و محورهایی کاربردی را در سخنرانی خود بیان کنند، محورهایی که خانواده کنونی Xbox را به آینده امیدوارتر میکند و گیمرهای خارج از این قلمرو را نیز در فکر ورود به این خانواده قرار میدهد. سیاست و گفتمانِ درست، چیزی است که برخلاف نسل هفتم جایش در کنفرانسهای سالهای اخیر مایکروسافت خالی است.
نتیجهگیری:
بزرگترین خطر برای مایکروسافت این است که به انتخاب سوم و یا حتی چهارم بازیسازان تبدیل شود، قرارگیری در چنین موقعیتی موجب میشود که دیگر سونی نیازی به خرج کردن دلارهایش نداشته باشد و خود بازیسازان با اشتیاقِ خود عملا انحصاریهای PS4 را تامین کنند و این وسط از روند روبهرشد سوئیچ نیز نباید به سادگی گذشت. با تمامی این اوصاف مایکروسافت باید با هوشمندی پای به E3 بگذارد، دیگر زمانی برای اشتباه کردن وجود ندارد و طی کنفرانس خود باید این حقیقت را ثابت کند که کماکان پلتفرم Xbox میتواند یک انتخاب قانعکننده برای گیمرها باشد.