با وارد شدن به ماه سوم بارداری، کم کم تغییرات فیزیکی در ظاهر شما نمایان می شود و لازم است شما خودتان را با این تغییرات سازگار کنید. یکی از جذاب ترین و شگفت انگیزترین اتفاقات این ماه این است که شما می توانید صدای قلب جنینتان را بشنوید و از این لذت بهره مند شوید. در این مطلب قصد داریم شما را با مراقبت ها و توصیه های لازم برای مادر و جنین در ماه سوم بارداری آشنا نماییم.
کودک شما در ماه سوم بارداری چگونه تغییر می کند؟
در این ماه نوزاد شروع به رشد می کند. در این جا تغییراتی که در نوزاد شما در این ماه اتفاق می افتد ذکر شده است:
۱- استخوان های نوزاد شروع به سخت شدن کرده اند و ساختاری محکم در حالت تشکیل است.
۲- نوزاد هنوز نمی تواند در شکم حرکت کند.
۳- چشم های نوزاد بزرگ و باز است. پلک ها نیز بعد تشکیل می شود.
۴- گوش خارجی در این زمان تشکیل شده است.
۵- هنوز برای تشکیل اندام های تناسلی زمان وجود دارد، اما اندام های خارجی شروع به تمایز می کنند.
۶- فرزند شما دیگر جنین نیست.
۷- سر نوزاد بزرگترین قسمت بدن است. حدود ½ سایز کل بدن.
۸- سلول های مغز نوزاد به سرعت در حال رشد هستند.
۹- وزن فرزند شما در ماه سوم بارداری ۱۴ گرم است و قد آن ۵۴/۳ اینچ می باشد.
۱۰- در آخر ماه سوم بارداری ضربان قلب فرزند شما به وسیله داپلر قابل شنیدن است.
علائم و تغییرات بدن مادر در ماه سوم بارداری
در ماه سوم بارداری بدن شروع به تطابق با رشد نوزاد می کند.
تغییرات اصلی که در بدن شما رخ می دهند شامل:
– حالت تهوع در ماه سوم بارداری خفیف تر می شود. در این ماه بیشتر احساس سرگیجه دارید و بیشتر از قبل استفراغ می کنید.
– اگر شاغل هستید، باید در ماه سوم بارداری بیشتر مراقب باشید. بنابراین در خصوص استفراغ و ناراحتی های حاصل از آن با پزشک خود صحبت کنید.
– ممکن است هنگام نشستن یا برخاستن احساس سرگیجه داشته باشید.
– ترشحات واژن در اوایل بارداری افزایش می یابد.
راه حل:
- سعی کنید واژینال و اطراف آن را تمیز و خشک نگه دارید.
- رعایت بهداشت شخصی باعث کاهش عفونت های باکتریایی می شود
– تغییرات هورمونی در این ماه اتفاق می افتد. به گونه ای که شما احساساتی تر می شوید. این تغییرات شامل موارد زیر هستند:
- احساس در کنترل نبودن
- گریه های غیرمنتظره
- احساس تنهایی، ناراحتی، عصبانیت
- بی نظمی در الگوی خواب
- میل نداشتن به نزدیکی جنسی
- از دست دادن عزت نفس بخاطر بزرگ شدن شکم
- ترس های ناشناخته
- ایجاد تغییر در رفتار شما با اطرافیان
راه حل:
- با پزشک خود درباره نگرانی هایتان صحبت کنید.
- سعی کنید در محیطهای شاد باشید.
- آهنگ های ملایم گوش کنید.
- در نظر بگیرید این حالت شما موقتی است و به زودی برطرف می شود.
- در تنهایی به فکر فرو نروید.
– یبوست کم کم بیشتر می شود و امکان بواسیر نیز وجود دارد. بنابراین سعی کنید میوه، سبزی و غذاهای غنی از فیبر مصرف کنید.
– ممکن است پشت درد شوید که بیشتر بخاطر به پشت خوابیدن است. این مسئله برای حمایت وزن بچه در جلو می باشد.
– شما بیش از پیش احساس خستگی و خواب آلودگی می کنید.
– شکم شما شروع به بزرگ شدن می کند. در این ماه احتمال هر گونه سقط جنین خیلی کم است.
– در آخر ماه سوم بارداری احساس حالت تهوع شما خیلی کم می شود.
– در این ماه تغییرات شما کاملا محسوس می شود.
– نوک پستان ها نیز تغییر می کنند. در بیشتر خانم ها نوک پستان ها تیره تر و بزرگ تر می شوند.
– به دلیل تغییرات هورمونی خطی تیره از وسط شکم به استخوان شرمگاهی ایجاد می شود. این خط تیره که نیگرا نامیده میشود، در بارداری دختر و پسر متفاوت است.
– در این ماه شروع به افزایش وزن می کنید. سعی کنید غذاهای سالم مصرف کنید و برای از دست دادن وزن رژیم نگیرید.
– در اين ماه بايد از حالت طاق‌باز خوابيدن تغيير وضعيت دهيد و به پهلوي چپ بخوابيد.
– در مراجعه به مطب پزشك وزن، فشار خون، وضعيت رحم و ضربان قلب جنين بايد بررسی شود.
– ميل جنسي شما در سه ماهه اول مي‌تواند كاهش پيدا كند اما اگر بعد از رابطه جنسي كمي خونريزي مشاهده كرديد، طبيعي است و نبايد نگران شوید.
– به دلیل تغییرات هورمونی لثه های شما خونریزی می کنند.
– سرگیجه و خستگی در ماه سوم بارداری ممکن است شما را کلافه کند.
راه حل:
- هر زمانی که می توانید استراحت کنید.
- هنگامی که خسته هستید بخوابید.
- در طول روز چرت بزنید این کار باعث سرحال شدن می شود.
ماه سوم بارداری و ورزش های مناسب برای مادر
- زیر نظر مربی ورزش کنید.
- یوگا و مدیتیشن به کنترل فکر کمک می کند.
اين ماه ورزش لگني انجام دهيد
در اين ماه بايد به حركات لگني خود توجه داشته باشيد. اما بايد بدانيد چه حركاتي را چه زماني و به چه شكل بايد انجام دهيد. عضلات لگني شما ستون مهره ها و لگن را محافظت مي‌كنند و در سلامت شكم‌تان نقش كليدي بازي مي‌كنند. در طول بارداري با اضافه شدن وزن و تغييرات تنفسي كه اتفاق مي‌افتد، اين عضلات ضعيف مي‌شوند و اين ضعف مي‌تواند باعث درد، بي‌اختياري (ترشح ادرار هنگام عطسه، سرفه و. . . ) و افتادگي لگن شود.
ورزش‌هاي لگني در طول بارداري مي‌تواند زايمان راحت‌تر و بي‌عارضه‌تري براي‌تان به همراه داشته باشد. تمرين‌ها را به اين شكل انجام دهيد: – با مثانه خالي بنشينيد و دراز بكشيد. – وقتي عضلات لگني‌تان را رها مي‌كنيد دم انجام دهيد. – بازدم كنيد و اين عضلات را براي ۵ ثانيه جمع كنيد. – ۵ ثانيه استراحت كنيد و بعد چندبار ديگر اين كار را انجام دهيد و سعي كنيد انقباض عضلات را به ۱۰ ثانيه برسانيد و دوباره ۱۰ ثانيه استراحت كنيد.
بهتر است اين ورزش را سه بار در روز و هر بار ۱۰ دفعه انجام دهيد. توجه داشته باشيد كه اگر اين كار را براساس انقباض و انبساط و البته استراحت بين‌شان انجام ندهيد حتي ممكن است عضلات لگني ضعيف‌تر شوند، اما اگر ياد بگيريد چطور اين كار را انجام دهيد اين حركات آسان مي‌شوند.
انجام سونوگرافی در ماه سوم بارداری
اگر در اين ماه سونوگرافي انجام داده اید، از آنجا كه دستگاه تناسلي خارجي جنين تشكيل شده، مي‌توانيد از جنسيت نوزادتان باخبر شويد. در اين ماه شانس اين را داريد كه صداي ضربان قلب فرزندتان را با دستگاهي به نام داپلر بشنويد. معمولا اگر جنين در وضعيت مناسبي باشد، ضربان قلب بين هفته ۱۰ تا ۱۳ شنيده مي‌شود، بنابراين اگر اين بار كه به مطب پزشك رفتيد، نتوانستيد صداي جنين را بشنويد، نگران نشويد. چون در ويزيت بعدي حتما اين صداي قشنگ را خواهيد شنيد. اگر بارداري كم‌خطري داريد يك بار سونوگرافي در سه ماهه اول كفايت مي‌كند و سونوگرافي دوم بايد بين ۱۸ تا ۲۲ هفتگي اتفاق بيفتد، اما اگر خونريزي داشته باشيد يا بالاي ۳۵ سالگي باردار شده باشيد، سونوگرافي كمك مي‌كند پزشك نگاه دقيق‌تري به اتفاقاتي كه درون رحم شما مي‌افتد، داشته باشد. در اين ماه مي‌توان با آزمايش‌هاي غربالگري كه شامل آزمايش خون و سونوگرافي است به مشكلات نقص ژنتيك جنين مانند سندرم داون پي برد. اگر سابقه سقط جنين داشته باشيد شايد لازم باشد علاوه بر موارد موفق طول دهانه رحم هم در اين ماه بررسي شود.
ماه سوم بارداری: تغذیه مناسب برای مادر
۱. غذاهای غنی از ویتامین B۶:
غذاهای غنی از ویتامین B۶ کمک زیادی به کاهش حالت تهوع در مادران کرده و از افزایش این حالات در بدن آن ها جلوگیری می نماید. قرار دادن میوه های خانواده مرکبات، تخم مرغ، سبزیجات برگ سبز و سیب زمینی در رژیم غذایی خود به عنوان یک زن باردار، برای دریافت دوز ثابتی از این ویتامین بسیار موثر خواهد بود.
۲. خوردن میوه:
در دوران بارداری، بهتر است مادران حامله از میوه های تازه استفاده کنند. زیرا آن ها حاوی آب، فیبر، آنتی اکسیدان و نیز قند طبیعی هستند. شما در این دوران می توانید میوه هایی مانند موز و گوارا که منجر به بالا رفتن وزن می شود را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
۳. لزوم استفاده از کربوهیدرات ها:
با اضافه کردن غلات و کربوهیدرات های ساده مانند نان، برنج و سیب زمینی به رژیم غذایی خود در ماه سوم بارداری، شما می توانید گنجینه ای از کربوهیدرات ها را برای افزایش انرژی به فرزند خود هدیه کنید. به یاد داشته باشید که مصرف وعده های غذایی حاوی قندهای پیچیده (مانند شیرینی، شکلات و غیره) می تواند سلامتی و وزن ایده آل شما را بعد از زایمان، مثل افراد چاق به خطر بیاندازد.
۴. گوشت ها، تامین کننده پروتئین:
مرغ، گوشت گوسفند و ماهی (آب شیرین) منابع بسیار خوبی از مواد معدنی و پروتئین برای حفظ سلامتی شما و فرزندتان بوده و کلا طعم خوبی دارند. فقط مطمئن شوید که گوشت مصرفی شما به خوبی پخته شده و با رعایت کامل اصول بهداشتی آماده شود.
۵. آهن و فولات لازم:
این عناصر دوقلو بوده و مصرف هر دوی آن ها به صورت هم زمان برای رشد و سلامتی جنین داخل رحم شما به خصوص در ماه سوم بارداری حیاتی می باشد.لازم است به عنوان یک مادر باردار آگاه باشید که نادیده گرفتن این دو ماده ضروری در رژیم غذایی دوران بارداری می تواند به عقب ماندگی ذهنی و فیزیکی شدید در جنین شما منجر شود. برای انجام مناسب این روند اضافه کردن چغندر، بلغور جو دوسر، سبوس، ماهی ، لوبیا و گوشت (آهن) ، پرتقال، سیب زمینی، کلم بروکلی، تخم مرغ و سبزیجات (برای به دست آوردن فولات مورد نیاز) به رژیم غذایی شما در ماه سوم بارداری، لازم وحیاتی است.
۶. فراورده های لبنی، تامین کننده کلسیم:
اگر شیر و محصولات لبنی پاستوریزه، به درستی جمع آوری شده و با بهترین شرایط بسته بندی شده باشند، مصرف آن ها برای حفظ سلامتی مادر و جنین بسیار مفید خواهد بود. نکته: محصولات كنسروي به دليل داشتن طعم‌دهنده‌هاي مصنوعي و مواد نگهدارنده نبايد مصرف شوند.
ماه سوم بارداری و نکاتی برای پدرها
زن باردار در این دوره به دلیل حالت های تهوع مکرر، احساس خستگی و کسالت مداوم، مشکلات جسمی مثل ورم، یبوست، نفخ و در ماه های بالاتر احساس سنگینی و… دچار احساسات منفی شده و گاه دوره های افسردگی را طی می کند. او در این دوره نیازمند حمایت ها و توجه بیشتر است، خصوصاً در ماه دوم و سوم بارداری که این حالت ها به اوج خود می رسد.
نقش همسر در این ماه آن است که با توجه به احساس کسالت و خستگی همسرش بیشتر به او توجه کرده و از او حمایت عاطفی و روانی بیشتری به عمل آورد. به طور مثال شوهر می بایست در صبحگاه برای رفع حالت تهوع صبحگاهی پیش از همسر از خواب بیدار شده و صبحانه مناسب برای او تهیه کند. یا اگر زن باردار به دلیل ترس از دوران حساس بارداری اش ورزش را کنار گذاشته، با مشورت پزشک دوباره او را تشویق به انجام حرکات ورزشی کند. برای این کار بهتر است یک روز در هفته هر دو با هم ساعتی را به ورزش مشغول شوند.
