چربی خون و کلسترول از جمله بیماری های ارثی هستند که هر فردی ممکن است به آنها مبتلا شود، تنها کافی است یکی از والدینتان به این بیماری مبتلا باشد! کلسترول بر دو نوع خوب و بد تقسیم می شود که LDL و HDL نام می گیرند. اما مطلبی که در این مطلب قصد داریم تا به آن بپردازیم این است که آیا در سنین پائین و کودکی نیز احتمال ابتلا به این بیماری وجود دارد یا خیر؟ با دکتر سلام همراه باشید.
بیماری هایی ژنتیکی وجود دارند که از همان ابتدای زندگی یعنی سنین کودکی باعث زیاد شدن چربی‌های خون بخصوص کلسترول و جزء مهم آن یعنی LDL می‌گردند. پیدا کردن این کودکان چندان سخت نیست زیرا پدر یا مادر یا هر دوی والدین این کودکان مبتلا به زیادی کلسترول هستند. بنابراین توصیه می‌شود وقتی در خانواده‌ای کلسترول خیلی بالاست، دقت کنید که منظور سطح خیلی زیاد کلسترول است و کودکان نیز مورد آزمایش قرار گیرند.
در مورد تری گلیسرید شیوع خیلی بیشتر است. در سال‌های اخیر با زیاد شدن چاقی و بی‌تحرکی بیماری ایکس بشدت در جامعه شایع شده است. این بیماری شامل برهم‌خوردن چربی‌های خون شامل زیادی تری‌گلیسرید و کم‌شدن جزء خوب کلسترول یعنی HDL است. بیماری ایکس اصولا در اثر بی‌تحرکی و پرخوری ایجاد می‌شود و متاسفانه در کودکان خیلی چاق می‌تواند از همان ابتدای زندگی شروع شود و بیماری‌های سکته قلبی و مغزی را در سنین ابتدای جوانی ایجاد کند.
درمان کودکان و نوجوانانی که دچار زیادی چربی‌های خون هستند بسیار مشکل است. از طرفی توصیه به رژیم‌های کم‌کالری و کم چرب می‌تواند باعث کند شدن رشد و نمو آنان شود و از طرف دیگر رعایت چنین رژیم‌هایی اصولا به دلیل شرایط سنی تا حدی ناممکن است. مشکل مهم دیگری نیز وجود دارد: استفاده از دارو برای درمان چربی خون بهتر است در سنین زیر ۱۰ سال شروع نشود و در سنین بالاتر هم فقط در صورتی‌که رژِیم و ورزش نتواند چربی را پایین بیاورد و کلسترول یا تری گلیسرید خیلی بالا باشند، دادن دارو مجاز است.
وجود یک عضو درجه یک که دچار عارضه قلبی عروقی شده باشد، موضوع مهمی است که در درمان این کودکان و نوجوانان اهمیت دارد. یعنی اگر کودک یا نوجوان دچار بیماری چربی خون دارای پدر یا مادر یا خواهر و برادری با سابقه سکته قلبی در جوانی باشد، باید خیلی شدیدتر چربی خونش درمان شود. وجود چاقی نیز دلیلی برای تشدید دارو درمانی در چنین بیمارانی است.
روش‌های درمانی در کودکان مبتلا به بالا بودن کلسترول خون شامل این موارد است:
۱ـ کم کردن چربی غذا
۲ـ کاهش شدید در چربی‌های اشباع و کلسترول شامل اجتناب از مصرف شیر و ماست پرچرب، اجتناب از خامه و بستنی و اجتناب از خوردن چربی گوشت
۳ـ ورزش منظم روزانه حداقل ۳۰ دقیقه شامل دویدن شنا یا ورزش‌های با توپ
۴ـ استفاده از روغن‌های گیاهی به میزان کم به جای چربی‌های حیوانی
۵ ـ اجتناب از مصرف قند و شکر و جایگزین کردن قندهای ترکیبی مثل توت وخرما و کشمش
۶ ـ استفاده بیشتر از غذاهای فیبردار مثل هویج، سبزی تازه، سیب
بعد از چند هفته استفاده از چنین رژیم هایی اگر کماکان میزان کلسترول خطرناک یعنی LDL بالاتر از حد بود یا تری‌گلیسرید بالای ۵۰۰ بود، شروع دارو زیرنظر پزشک باتجربه توصیه می‌شود.
