ساختار پوست بدن چگونه است؟
پوست و ساختار پوست از جمله مهم ترین بخش های سلامت بدن هستند. عضوی که بدون آن هیچ موجودی قادر به ادامه حیات نمی باشد. پوست به عنوان وسیع ترین عضو زنده بدن، درحقیقت یکی از پیچیده ترین و پرکارترین اعضا نیز به شمار می آید. پوست بدن سطحی به اندازه 1.8 متر مربع دارد و 16 درصد از وزن بدن را نیز به خود اختصاص می دهد.
بخش اول در ساختار پوست با نام اپیدرم:
سطحی ترین لایه پوست، اپیدرم می باشد؛ اپیدرم شامل کراتینوسیت ها، ملانوسیت ها و سلول های لانگرهانس است. این لایه معمولا 0.1 میلی متر ضخامت دارد ولی در کف دست ها و پاها ضخیم تر است و به 1.4 میلی متر نیز می رسد.
این لایه به طور اعجاب انگیزی نازک ولی محکم است و در حدود 1 میلی متر روی تمام سطح پوست قرار گرفته است، اما در نواحی مانند پلک ها، ضخامت آن نازک تر و در حدود 0.05 میلی متر می باشد. این لایه شامل رگ های خونی نبوده و از مویرگ هایی در سطح بالای لایه دوم تغذیه می شود.
تغذیه مورد نیاز برای رشد و حفظ اپیدرم توسط درم تامین می گردد. اپیدرم شامل چهار نوع سلول با نام های سلول های مرکل، کراتینوسیت ها، سلول های لانگرهانس و ملانوسیت ها می باشد. که در این بین کراتینوسیت ها بیشترین بخش از اپیدرم یعنی حدود 85 درصد از آن را تشکیل می دهد.
اپیدرم همچنین از 4 تا 5 لایه تشکیل می شود که تعداد این لایه ها به بخش های مختلف یدن بستگی دارد:
- قشر طبقه شاخی
- قشر میانی
- لایه دانه ای
- قشر زیرین
- قشر انتهایی
بخش دوم در ساختار پوست با نام درم:
درم دومین لایه پوست است. شخامت این لایه نیز مانند اپیدرم در بخش های مختلف بدن، متفاوت است، چرا که عملکرد و ویژگی های هر قسمت از بدن، شرایط خاص خود را دارد. به طور مثال در پلک، درم دارای کمترین ضخامت و در کمر، دارای بیشترین ضخامت می باشد.
در درم برخلاف اپیدرم، هیچ زیر لایه مستقلی وجود ندارد، بلکه سه نوع بافت وجود دارد، با نام های:
- کلاژن
- بافت الاستیک
- فیبر مشبک
مهم ترین ویژگی درم، شامل شدن سلول های تخصصی است. این سلول ها با عملکردهای مختلفی مانند لامسه، فشار و حس های دیگر در درم وجود دارند.
بخش سوم در ساختار پوست با نام هیپودرم:
هیپودرم پایین ترین لایه پوست می باشد که ترکیبات و ساختار آن نیز با دو لایه دیگر بسیار متفاوت می باشد.
هیپودرم عمدتا متشکل از چربی و بافت های پیوندی بوده و هدف اصلی آن متصل کردن پوست به بافت های زیرین می باشد. این لایه رگ های خونی و عصب های بزرگ و پیچیده را در خود جای داده و جایگاهی برای فیبروبلاست ها که مسئول تولید کلاژنند، می باشد. لازم به ذکر است که در این لایه وقتی کلاژن ساخته می شود، به لایه بالایی راه پیدا می کند.
هیپودرم انرژی را ذخیره می کند، به علاوه می تواند چربی ذخیره شده برای فرآیند تولید انرژی را در زمانی که بدن به آن نیاز دارد ارائه می کند.