“سازمان فضایی آمریکا”(ناسا) آخرین عکسهایی را که فضاپیمای “کاسینی” پیش از نابودی در جو زحل گرفته است، منتشر کرد.
به نقل از اسپیس، ماموریت کاسینی به مدت 13 سال در اطراف سیاره زحل و قمرهای آن در حال انجام بود و روز جمعه با برخورد این فضاپیما با جو این سیاره به پایان رسید.
نتایج ماموریتهای چندینساله این کاوشگر در اطراف زحل، دریچههای تازهای را به روی محققان ناسا گشوده است.
شناسایی دقیقتر ساختار حلقههای زحل و همچنین قمرهای متعدد آن از جمله دستاوردهای این ماموریت بوده است.
در 13 سال گذشته که نمودار آن در تصویر زیر قابل مشاهده است کاسینی موفق به تصویربرداری و بررسی حلقهها، قمرها و قطبهای سیاره زحل شده است و توانسته است به دانشمندان در شناخت این سیاره زیبا و قمرهایش کمک فراوانی بکند. این ماموریت از یک زمستان در نیمکره شمالی زحل آغاز شده و حال که به پایان راه رسیده، فصل تابستان در این بخش از زحل آغاز شده است.
کشف نشانههایی از آب و اقیانوسهای زیرسطحی در قمر “انسلادوس”(Enceladus) یکی از دستاوردهای مهم کاسینی محسوب میشود.
انسلادوس ششمین قمر بزرگ زحل محسوب میشود که در طول ماموریت کاسینی بارها مورد بررسی قرار گرفته و پوشیده از یخ است و میتواند کاندید خوبی برای میزبانی از حیات فرازمینی باشد.
محققان در بررسیهای خود متوجه شدند تمام موارد مورد نیاز برای ایجاد حیات در این قمر وجود دارد.
محققان معتقدند اقیانوس زیرسطحی موجود در قمر انسلادوس تمام مواد مورد نیاز برای حیات موجودات زنده را دارد.
تحلیل شیمیایی این اقیانوسها قویا حاکی از این است که بستر دریای انسلادوس حاوی فواره های آب داغ است. همین فوارهها در بستر اقیانوسهای زمین محل رشد و نمو ارگانیسم هاست.
البته وجود این سیستمهای هیدروترمال(گردش آب داغ) به خودی خود تضمین کننده وجود ارگانیسمها در این قمر به قطر ۵۰۰ کیلومتر نیست و احتمال دارد محیط آن استریل باشد.
اما یافتههای تازه دلیل قانع کننده ای برای بازگشت به این کره با ابزارهای پیشرفته فراهم میکند؛ ابزارهایی که بتوانند آب را برای یافتن شواهد زیستی بررسی کنند.
وجود هیدروژن در این قمر میتواند منبع انرژی برای ایجاد حیات میکروبی در این قمر باشد و محققان امیدوارند بتوانند نشانههایی از وجود حیات میکروبی در آن را بیابند.
یکی از جذابیتهای انسلادوس راحت بودن مطالعه زیر سطح یخی آن است چون این مواد با فوارهها به فضا پرتاب میشوند و کافی است فضاپیمایی مثل کاسینی از میان آن رد شود.
برای وجود حیات علاوه بر آب و منبع انرژی نیاز به شش فاکتور دیگر وجود دارد. این فاکتورها عبارتند از کربن، هیدروژن، نیتروژن، اکسیژن، گوگرد و فسفر.
دو مورد آخر هنوز در اقیانوسهای انسلادوس کشف نشدهاند اما محققان معتقدند با توجه به هسته سنگی این قمر احتمالا این دو عنصر نیز در انسلادوس یافت میشوند.
قمر دیگری که کاسینی بارها از آن عکسبرداری کرد “تایتان”(Titan) نام داشت.
تایتان بزرگترین قمر زحل است که در فاصله ۱٫۲ میلیارد کیلومتری از خورشید واقع شده است. تایتان بسیار کندتر از زمین به دور خود میچرخد، به طوریکه یک روز تایتان در حدود ۱۶ روز زمین است.
تایتان توسط چشم غیرمسلح قابل رؤیت نیست ولی میتوان آن را توسط تلسکوپهای آماتوری و یا حتی برخی دوربینهای چشمی قوی مشاهده نمود.
این قمر غالباً قمری با مشخصات سیاره خوانده میشود و دومین قمر بزرگ در سامانه خورشیدی است.
جو تایتان غالباً از نیتروژن و هیدروکربنها تشکیل شده است و دارای متان و اتان نیز هست. وجود باد و باران سطح تایتان را به شکلی مشابه سطح زمین تبدیل کرده است.
ماهوارههای زیادی وجود زیست و یا مراحل ابتدایی پیدایش شرایط پیشا-زیستی در تایتان را مورد کاوش قرار دادهاند.
تایتان دارای جوی نسبتاً فشرده و شبیه به زمین در دوران شکلگیری آن است. اما با توجه به سرمای شدید (منهای ۱۸۰ درجه) در قمر تایتان، وجود زیست از نوع زمینی در آن بعید به نظر میرسد.
یکی از ویژگیهای زحل که در این ماموریت مشخص شد این بود که فضای بین زحل و حلقههایش تقریبا خالی است.
کاسینی آخرین عکس خود را در حدود ساعت 30 دقیقه بامداد 15 سپتامبر(23 شهریور) به وقت تهران گرفت و سپس تمام دادههای خود را به زمین ارسال کرد و پس از آن آنتن خود را به سمت زمین برگرداند تا به صورت همزمان تمام دادههای خود را تا نابودی در جو زحل به زمین ارسال کند و نهایتا ارتباط آن در ساعت 16:24 جمعه به وقت تهران با زمین قطع شد.