مدل کسب و کار علی بابا
غول تجارت الکترونیک چین علی بابا آمارهای خیره کننده ای خلق نموده است. 80% از خرده فروشی آنلاین چین توسط این شرکت صورت می پذیرد. در سال 2015 این شرکت 350 میلیون کاربر فعال داشته که بیشتر از کل جمعیت ایالات متحده می باشد و رکورد 9.3 میلیارد دلاری سفارشات تنها در یک روز، در نوامبر سال 2014 در روز معروف به روز مجردها، را ثبت نموده است.
در حالی که بسیاری علی بابا را به عنوان یک فروشنده آنلاین می شناسند، مدل کسب و کار این شرکت به خوبی شناخته شده نیست و به طرز شگفت انگیزی نسبت به مدل کسب و کار رقیب آمریکایی خود آمازون متفاوت است. 3 پورتال اینترنتی، هسته اصلی کسب و کار علی بابا را شکل داده اند: علی بابا (Alibaba)، تائوبائو (Taobao) و تی مال(Tmall). همه این سه وب سایت تجارت الکترونیک برای اتصال انواع مختلفی از خریداران و فروشندگان به هم خدمت ارائه می دهند که این شرکت در این بین نقش واسط را بازی می کند.
علی بابا (Alibaba)
Alibaba.com در سال 1999 میلادی در شهر هانگژو توسط جک ما، معلم انگلیسی سابق، و به همراه یک گروه 17 نفره از دوستان تاسیس شد. این سایت یک پلتفرم تجارت کسب و کار به کسب و کار (B2B) می باشد که تولیدکنندگان را از کشورهایی مانند چین، هند، پاکستان، آمریکا، و تایلند را به خریداران جهانی متصل می نماید. فروشندگان می توانند محصولات خود را به صورت رایگان در این سایت ثبت نمایند اما گزینه های پولی برای برخی از مزیت ها شامل احتمال بیشتر دیده شدن در سایت و ثبت تعداد نا محدود کالاها در سایت نیز وجود دارند.
تائوبائو (Taobao)
در چینی تائوبائو به معنای “جستو برای گنج” می باشد. Taobao.com رشد نموده و به بزرگترین وبسایت فروشگاهی در چین مبدل گشته است و بر اساس رتبه بندی الکسا دوازدهمین وبسایت محبوب دنیا می باشد. این سایت در سال 2003 شروع به کار نموده و در حال حاضر صدها میلیون محصول و خدمت از میلیون ها فروشنده را در خود جای داده است. تائوبائو هزینه ای برای معامله نمی گیرد و عضویت در این سایت برای فروشندگان رایگان می باشد؛ سیاستی که سبب شد این سایت حجم عظیمی از کاربران را در چین به خود جذب نماید.
در حالی که Alibaba.com بر اساس مدل B2B می باشد، تائوبائو بر اساس مدل کسب وکار به مشتری (B2C) یا مشتری به مشتری (C2C) کار می کند و به کسب و کارهای خرد و افراد قابلیت بازکردن فروشگاه های آنلاین را می دهد.
جهت کمک به خریداران که از بین فروشندگان بیشمار انتخاب داشته باشند، این سایت سیستم امتیازدهی منحصر بفردی دارد که بیانگر تعداد معاملات موفق هر فروشنده می باشد. خریداران می توانند از طریق پیام رسان برخط گروه علی بابا سوالات خود از فروشندگان را مطرح نمایند. فروشندگان گزینه هایی برای خرید خدمات تبلیغاتی و سایر خدمات افزایش دهنده فروش در اختیار دارند. تبلیغ کنندگان می توانند بین گزینه های بازاریابی “پرداخت بر اساس عملکرد” (pay for performance) و بازاریابی نمایشی (display marketing) انتخاب نمایند. این تبلیغات راههای اصلی علی بابا برای درآمدزایی از تائوبائو می باشد.
تی مال (Tmal)
Tmail.com در سال 2008 تاسیس شد و طیف وسیعی از محصولات برندها برای جمعیت رو به رشد طبقه متوسط چین را ارائه می دهد. در حالی که تائوبائو بیشتر با فروشندگان خرد سر و کار دارد، تی مال بر روی شرکت های بزرگتر از جمله برندهای چند ملیتی همچون نایک و اپل تمرکز نموده است. تی مال میزبان 50 هزار فروشنده و 180 میلیون کاربر فعال می باشد.
در تی مال فروشندگان می بایست ودیعه، هزینه سالیانه و پورسانت معاملات بپردازند. از این نظر تی مال به ای بِی(eBay) و آمازون (Amazon) که از فروشندگان پورسانت معامله می گیرند شباهت دارد. فروشندگان در تی مال به ابزارهای تحلیلی دسترسی دارند که به آن ها تعداد بازدید کنندگان، تعداد صفحات بازدید شده و رتبه بندی مشتریان را نشان می دهد که به آنها برای تصمیمات کاری یاری می رساند.
11 مِین (11Main)
در سال 2014 علی بابا وبسایت فروشگاهی خود در آمریکا را با نام 11Main.com افتتاح نمود. این سایت میزبان بیش از 1000 فروشنده می باشد که کالاهای متنوعی را عرضه می نمایند. این سایت درصدی از فروش را از فروشندگان دریافت می نماید و در برابر رقبای آمریکایی ای بِی، آمازون و اِتسی در منطقه خودشان قد علم کرده است.
نرم افزار در برابر انبار
برخلاف آمازون، گروه علی بابا هیچگونه موجودی و انباری ندارند. بجای آن علی بابا یک پلتفرم نرم افزاری ایجاد کرده که معامله محصولات و خدمات را تسهیل نموده است. در حالیکه عایدی علی بابا کسری از عایدی آمازون می باشد، حاشیه عملیاتی و حاشیه سود بیشتری دارد. دلیل آن هزینه بالای آمازون در انبارداری، لجستیک و ارسال کالا به مشتریان می باشد. به طور خلاصه سرو کار داشتن با نرم افزار راحت تر از انبارها می باشد.
علی بابا و بایدو (Baidu)
یکی از جذاب ترین جنبه های استراتژی کسب و کار علی بابا بر پایه رابطه اش با بایدو می باشد که موتور جستجوی پیشتاز چینی می باشد. در حقیقت علی بابا قابلیت ایندکس کنندگی صفحات تائوبائو و تی مال را توسط موتور جستجوی بایدو مسدود کرده است به عبارت دیگر صفحات این سایت ها در جستجوی بایدو پدیدار نمی شوند. در نتیجه خریداران می بایست مستقیما به تائوبائو یا تی مال برای بازدید کالاهای آن ها مراجعه نمایند. این امر ارزش جستجو در این دو سایت را افزایش می دهد. زمانی که مشتری در تائوبائو یا تی مال سرچ می کند پیام های تبلیغاتی فروشندگان در کنار نتایج جستجو پدیدار می گردند. از این لحاظ مدل کسب و کار علی بابا به گوگل شباهت دارد که بخش عظیمی از درآمد آن حاصل تبلیغات آنلاین می باشد.
اکوسیستم گروه علی بابا
علاوه بر وب سایت های تجارت الکترونیک پیشرو، علی بابا اکوسیستمی از شرکت ها بنا نهاده تا آنها را کامل کنند:
علی پِی (Alipay)
علی پِی یک پلتفرم پرداخت پول آنلاین می باشد که در سال 2004 توسط گروه علی بابا تاسیس شد. این پلتفرم خدمات پرداخت برای وبسایت های گروه علی بابا را فراهم می نماید. در مقایسه با پِی پال (PayPal) در آمریکا، علی پِی در بازار پرداخت آنلاین چین با 300 میلیون کاربر پیشتاز می باشد. در سال 2010 گروه علی بابا علی پِی را مستقل نمود.
علی ماما (Alimama)
علی ماما در سال 2007 به عنوان یک پلتفرم بازاریابی آنلاین آغاز به کار نمود که به فروشندگان بازارهای علی بابا طیف گسترده ای از خدمات بازاریابی و تبلیغات را ارائه می دهد.
لجستیک هوشمند چین (China Smart Logistics)
لجستیک هوشمند چین یک پلتفرم اختصاصی می باشد که دسترسی آنی به اطلاعات تحویل را به فروشنده ها و مشتریان، با هدف بهبود کارایی تحویل اجناس در تجارت الکترونیک ارائه می دهد.
علی یان (Aliyun)
علی یان بسترهایی برای محاسبات ابری و مدیریت داده توسعه داده که به پورتال های تجارت الکترونیک علی بابا در مواجه با حجم عظیم ترافیک و اطلاعات معاملات کمک می کند.
سرمایه گذاری ها
گروه علی بابا سرمایه گذاری عظیمی در سینا ویبو (Sina Weibo) وبسایت مشابه تویتر، و یوکو تودو (Youku Tudou) وبسایت مشابه یوتیوب انجام داده است. علی بابا همچنین بر روی برخی از استارتاپ های آمریکایی همچون اسنپ چت و لیفت سرمایه گذاری کرده است. در سال 2014 علی بابا 50% از سهام باشگاه فوتبال گوانگژو(Guangzhou Evergrande) را به ارزش 192 میلیون دلار خریداری نمود.
سخن پایانی
علیرغم سرمایه گذاری گسترده ، کسب و کار اصلی علی بابا بر محور تجارت الکترونیک قرار گرفته است. مدل کسب و کار آن به جای کپی برداری محض، اجزای مختلفی از شرکت های فناوری پیشرو در آمریکا را با هم ترکیب نموده است. در نهایت آرمان علی بابا آسان نمودن کسب وکار در هر مکانی می باشد.
برگرفته از investopedia
