چه الگویی بر این فرهنگ حاکم است؟
فروش حجم بسیار بالایی از اجناس اساس شکلگیری جمعه سیاه و همچنن دوشنبه سایبری است. در واقع فروشگاههای بزرگ تلاش دارند که با عرضه و فروش حجم بالایی از اجناس در یک زمان کوتاه، با کاستن از درصد سود خود، به نقدینگی بسیار بالایی دست یابند. به عنوان مثال فروشگاه چینی علیبابا سال گذشته در روز مجردهاتوانست قریب به 18 میلیارد دلار کالا را در یک روز به فروش برساند که در نوع خود یک رکورد بسیار قابل توجه است؛ این رکورد در حالی به دست آمده است که تجارت بسیاری از کشورها در طول یک سال به چنین رقمی نمیرسد! نکته مهم اما، بخش آنلاین و به ویژه خرید از طریق موبایل این تجارت بزرگ است که میتواند مورد توجه ما قرار گیرد. علیبابا در این ارتباط در مورد فروش سال گذشته خود گفته است: « هشتاد و هفت درصد خریدهای این روز از طریق موبایل انجام شده بود. بهترین فروشها در ارتباط با برندهایی همچون اپل، Nike، New Balance و Skechers بودند. در دو ساعت اول مشتریان 410 هزار عدد گوشی همراه و 1.84 میلیون عدد کامپیوتر و تجهیزات اداری خریداری کردند.»
نکته دیگر، اما مصرفکنندگان هستند. آن ها تلاش میکنند تا نیازهای سالانه خود را در چنین روزهایی با استفاده از تخفیفهای بسیار بالا تامین کنند تا مجبور نباشند در طول سال با قیمتهای بالا خرید کنند. اگر چه این رویدادها فرصت مناسبی برای تهیه اجناس با قیمتهای مناسب است، اما نکاتی وجود دارد که باید به آنها توجه داشته باشند.
به عنوان خریدار، خوب فکر کنید که به دنبال خرید چه هستید و آیا کالایی که در حال خرید آن هستید ارزش واقعی خود را دارد یا خیر؟ اکثر فروشگاههای معتبر محصولات کوچکی که قیمت پایینی دارند و قیمت تمام شده آنها در زمان حراج خیلی کم میشود را عرضه نمیکنند. در زمان خرید تجهیزات الکترونیکی نیز باید دقیقا بدانید محصولی که در حال خرید آن هستید چه ویژگیهایی دارد. بهطور مثال لپتاپی که با قیمتی نازل ارائه میشود هنوز هم کارایی مطلوب خود را دارد؟
وضعیت خردهفروشیهای آنلاین در ایران
همانگونه که گفته شد فروشگاههای اینترنتی داخلی نیز از اول صبح جمعه سیاه حراج خود را آغاز میکنند که از یک هفته قبل با ایمیلها و پیامهای کوتاهی به مردم اعلام میدارند که فروش هیجانبرانگیز در این روز آغاز خواهد شد. اما با شروع زمان فروش همه چیز متحول میشود. تقریبا اکثر سایتها با مشکل عدم دسترسی روبرو میشوند و کاربر را کلافه میکنند. اولین مشکلی که خریداران ایرانی در این زمان با آن روبرو میشوند به از دسترس خارج شدن متناوب سایت باز میگردد. شما باید صفحه سایت را باز کنید و به انتظار بنشینید تا در دسترس قرار گیرد.
در حالی که سامانه امنیتی CloudFlare اعلام میدارد از جانب ما مشکلی وجود نداشته و حمله DDoS رخ نداده است اما سرور شرکت از دسترس خارج میشود و پیغامهایی همچون Error 520 را مشاهده میکنید. البته در اکثر موارد این مشکل مقطعی بوده و همه چیز به حالت اولیه خود باز میگردد. دومین مشکلی که وجود دارد این است که اجناس قرار گرفته در غالب حراج در یک چشم بر هم زدن فروخته میشوند و تقریبا تناسبی میان عرضه و تقاضا وجود ندارد.
مشگل سومی که به چشم میخورد به عدم تنوع و ارائه اجناس چشمگیر باز میگردد. تقریبا تنوع محصولات به شکل گسترده نیست و در محدوده مشخصی وجود دارد. بهطور مثال چه لزومی دارد یک کاربر در نظر داشته باشد یک پایه نگهدارنده موبایل 30 هزار تومانی یا یک جفت باتری را به قیمت 80 هزار تومان در این روز خریداری کند؟ یا 2 میلیون تومان خرید کند و در مقابل یک کارت تخفیف 15 هزار تومانی دریافت کند؟
در نهایت به این موضوع توجه داشته باشید که پیش از خرید شتاب زده ابتدا قیمت برچسب زده شده را با قیمت محصول بررسی کنید تا متحمل ضرر نشوید.