«استن لی» خالق اصلی دنیای مارول در 95 سالگی درگذشت
«استن لی»، نویسنده، ادیتور و ناشر افسانهای دنیای کامیک مارول که با خلق بسیاری از ابرقهرمانان محبوب، در گوشه و کنار دنیا طرفداران بسیاری داشت در سن 95 سالگی درگذشت. «لی» خلق ابرقهرمانان را از سال 1939 آغاز کرد و ابرقهرمانانی چون «پلنگ سیاه»، «مرد عنکبوتی»، «ثور قدرتمند»، «مرد آهنی»، «چهار شگفت انگیز»، «هالک شگفت انگیز»، «در دویل»، «مرد مورچهای»، «ایکس من» و بسیاری دیگر از ابرقهرمانان محبوب را خلق کرد، صبح روز دوشنبه در بیمارستانی در لس آنجلس در گذشت. «کیرک شنک»، وکیل دختر «لی»، خبر مرگ او را در مصاحبه با خبرگزاری آسوشیتد پرس تائید کرد.
زندگی «لی» در سالهای اخیر و به خصوص پس از مرگ همسرش «جوآن» در جولای 2017 پر از بالا و پایین بوده است. او در سال اخیر دو شکایت از همکاران قدیمی خود به ثبت رساند و پس از مدتی آنها را پس گرفت و گفته میشود که اداره پلیس لس آنجلس هم در حال تحقیق علیه او بوده است. او با همکاری موفق با افرادی مثل «جک کیرکبی»، «استیو دیتکو» و …، «لی» موفق شد تا دنیای مارول را از یک کسب و کار کوچک به اولین ناشر کامیک در دنیا و سپس به یکی از غولهای مولتی میلیاردر تبدیل کند. در سال 2009، کمپانی والت دیزنی، استودیو مارول انترتینمنت را به ارزش 4 میلیارد دلار خریداری کرد و امروزه ابرقهرمانان این استودیو در فیلمهای موفقی چون «انتقام جویان: جنگ ابدیت» حضور پیدا میکنند و فروشهای جهانی آنها نیز به طور قابل توجهی بالا است. «لی» در مصاحبهای با شیکاگو تریبیون در سال 2014 اذعان داشت:
من در گذشته فکر میکردم کارم از اهمیت پایینی برخوردار است. در حالی که مردم مشغول ساختن پل و انجام تحقیقات خارقالعاده پزشکی بودند، من درباره افرادی که قدرتهای ماورای انسانی داشتند و کارهای عجیب و خارقالعاده میکردند داستان مینوشتم. اما حالا میدانم که دنیای سرگرمی را نمیتوان به راحتی نادیده گرفت.
شهرت و تأثیر «لی» به عنوان صورت اصلی دنیای مارول حتی در سالهای اخیر نیز قابل توجه بود. مدیر عامل و عضو هیئت مدیره کمپانی دیزنی، «باب ایگر» در بیانیهای اعلام کرد.
«استن لی» به اندازه شخصیتهایی که خلق میکرد خارقالعاده بود. او که برای طرفداران دنیای مارول جایگاه یک ابرقهرمان را داشت، قدرت الهام بخشیدن، سرگرم کردن و متصل شدن با مردم را داشت. او قلبی به بزرگی خلاقیتش داشت.
پیش از «استن لی» داستانهای ابرقهرمانی در انحصار کمپانی دی سی بودند. ابرقهرمانان دنیای دی سی افرادی کامل و بی عیب و نقص بودند در حالی که ابرقهرمانان «استن لی» مثل «پیتر پارکر» یا «مرد عنکبوتی» نوجوانانی هستند که با مشکلات روزمره دست و پنجه نرم میکنند و خصلتهای انسانی بیشتری دارند.
«استنلی مارتین لیبر» معروف به «استن لی» در 28 دسامبر 1922 در واشینگتون متولد شد. پدر او که یکی از خیاطان مهاجر رومانی بود و او در فقر بزرگ شد. او که از ابتدا به کتابهای ماجراجویی و فیلمهای «ارول فلین» علاقه داشت از دبیرستان دویت کلینتون فارقالتحصیل شد و به پروژه تئاتر فدرال دبلیو پی ای پیوست و موفق شد تا در آنجا در چندین تئاتر حضور پیدا کند. او در سال 1939 به عنوان پادو در شرکت کامیک مارول استخدام شد و دو صفحه به عنوان جایگزین برای «کاپیتان آمریکا شماره 3» به نام «انتقام خائن» نوشت. او سپس از مارول خارج شد و پس از پشت سر گذاشتن ماجراهای بسیار بار دیگر به این استودیو باز گشت و مشغول نوشتن شد.
سالها پیش از اینکه شخصیتهای ابرقهرمانی او به دنیای سینما وارد شوند به عنوان انیمیشن تلویزیونی در شبکههای مختلف پخش شدند. پس از موفقیت این شخصیتها در سینما، ارزش مالی آنها افزایش چشم گیری پیدا کرد اما «لی» ادعا میکرد که به عنوان خالق این آثار، چیز زیادی از سود آنها دریافت نمیکند.
همسر «لی»، «جوآن لی» که یک مدل کلاه بود همکاری بسیار موفقی با او داشت و حتی در انیمیشنهای «چهار شگفت انگیز» و «مرد عنکبوتی» در نقشهای «خانم فوربز» و «خانم وب» به عنوان صدا پیشه حضور داشت. مرگ «لی» برای طرفداران دنیای مارول یک تراژدی واقعی محسوب میشود.