نام: ۱۳ Reasons Why
سازندگان: برایان یورکی
نویسندگان: برایان یورکی، جی اَشر، دایانا سان
بازیگران: دیلان مینت، کاترین لنگفورد، کریستین ناوارو، آلیشا بو، برندون فلین، مایلز هیزر، کیت والش
شبکه: نتفلیکس
میانگین مدت زمان هر قسمت: ۵۰ دقیقه
وضعیت پخش: اتمام فصل اول
به عنوان مخاطب سینما و تلویزیون همواره این سوال را از خود می‌پرسیم که چرا باید وقت خود را صرف مشاهده این فیلم یا سریال کنیم. در اکثر موارد پاسخ مورد نظر توسط سازنده بدین صورت ارائه می‌شود: دنیایی در این فیلم یا سریال معرفی و ارائه می‌شود که آن را تجربه نکرده‌اید و کاراکترهای خلق شده در آن جذاب هستند و در موقعیتی قرار دارند که داستان شکل گرفته پیرامون آنها شما را به خود جذب خواهد کرد. ۱۳ Reasons Why این سنت رایج را در هم شکسته و جوابی کاملا متفاوت را به شمار ارائه می‌دهد. دنیای به نمایش در آمده در این سریال را تجربه کرده‌اید و متاسفانه با شخصیت‌های حاضر در آن به صورت کامل ارتباط برقرار کرده و شرایط انها را درک می‌کنید و گاها خود را در جای آنها قرار می‌دهید، حتی شخصیت‌های منفی. در معرفی این سریال با ما همراه باشید.
۱۳ Reasons Why عنوان رمانی برای بزرگسالان نوشته جِی اَشر است که موضوع خودکشی دختر نوجوانی به نام هنا را مورد بررسی قرار می‌دهد. سریال اقتباس شده از این رمان به تازگی توسط شبکه نتفلیکس منتشر شده و توجهات بسیاری را به سمت خود جلب کرده‌است. برایان یورکی سازنده سریال است و به همراه نویسنده رمان، جی اشر فیلم‌نامه قسمت‌های آن را نوشته‌است. یکی از کارگردانان سریال و تهیه‌کنندگان اجرایی آن تام مک‌کارتی است! بله، همان کارگردانی که در سال گذشته برای نویسندگی و کارگردانی فیلم Spotlight نامزد جایزه اسکار شد و در بخش نویسندگی جایزه مذکور را به دست آورد. در ابتدا قرار بود این رمان در قالب یک پروژه سینمایی توسط استودیوی یونیورسال و بازی سلینا گومز در نقش اصلی ساخته‌شود که در ادامه نتفلیکس در سال ۲۰۱۵ امتیاز ساخت سریالی پیرامون آن را خریداری کرد و گومز یکی از تهیه‌کنندگان اجرایی آن شد.
داستان سریال همانند کتاب پیامون شخصیت هنا بیکر (Hannah Baker) دانش‌آموز نوجوان با بازی کاترین لنگفورد جریان دارد. در واقع داستان مرکزی سریال در همان دقایق آغازین آن توسط راوی، هنا شرح داده می‌شود. او به تازگی دست به خودکشی زده‌است و آثار این عمل در دبیرستان محل تحصیل او به وضوح نمایان است. دانش‌آموزان غمگین هستند، معلم‌ها در کلاس‌های درسی خود از عواقب این عمل وحشتناک می‌گویند و دیوارهای راهروها پر شده است از پوسترهای زد خودکشی. او قبل از مرگ خود ۱۳ دلیل این کار را در قالب کاست‌های صوتی ضبط کرده و در اختیار شخصی قابل اعتماد قرار داده‌است. در واقع در این ۱۳ کاست، نام کسانی ذکر شده‌است که به نوعی بستر را برای خودکشی او هموار کرده‌اند. پس از مرگش، این کاست‌ها به صورت چرخشی در اختیار کسانی قرار می‌گیرد که هنا آنها را مسبب مرگ خود می‌داند. حال این کاست‌ها در اختیار شخصیت کلی جنسن (Clay Jensen) همکلاسی مهربان و سر به زیر او قرار گرفته‌است. او که قبل از مرگش شدیدا به هنا علاقه داشت این موضوع را باور ندارد که به نحوی در مرگ او دست داشته‌است.
از همان قسمت آغازین سریال، به این موضوع پی خواهید برد که با یک داستان پیش پا افتاده‌ی دبیرستانی روبرو نیستید. لحن سریال و فضای آن به شدت واقع گرایانه و جدی است و شما را در جای خودتان میخکوب خواهد کرد. شما در طول ۱۳ قسمت با شخصیت کلِی در یک سفر احساسی و دراماتیک برای جستجو و یافتن حقیقت همراه خواهید شد. مکانیزم پیش روی داستان ساده است. کلِی در هر قسمت از سریال به یک کاست صوتی گوش داده و برای یافتن پاسخ به سراغ شخص ذکر شده در آن کاست می‌رود. اکثر بازیگران نوجوان حاضر در سریال تازه کار هستند و چهره آنها برایتان آشنایی ندارد. اما این موضوع به هیچ وجه ذهن شما را منحرف نخواهد کرد. در واقع یکی از علل موفقیت سریال و بازخوردهای مثبت آن بازی عالی همین بازیگران تازه کار و در راس آنها کاترین لنگفورد بازیگر شخصیت هنا است.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سریال، پیام آن برای جامعه هدف است، پیامی که به صورت هنرمندانه و به وضوح هر چه تمام‌تر توسط تیم سازنده سریال در قلب آن گنجانده شده‌است. اینکه چگونه می‌توان با انجام دادن یک کار کوچک یا مقابله با یک رفتار غلط، زندگی فردی در لبه پرتگاه را نجات داد. اینکه چگونه یک رفتار غلط، هر چند کوچک می‌تواند آثار تخریبی وحشتناک بر روی زندگی یک فرد بگذارد؛ همان مقوله اثر پروانه‌ای که در قسمت سوم مطرح می‌شود. در واقع این سریال را باید جزو معدود سریال‌هایی دانست که هدف آن در ورای قسمت آخر پنهان نشده‌است. قرار نیست عدالتی برقرار شود یا اتفاقی خاص بیفتد. پایان اهمیتی ندارد. مهم پیامی است که به صورت پیوسته در طول قسمت‌های مختلف آن ارائه می‌شود. پیامی که به صورت قطع به یقین تاثیری مثبت بر روی مخاطبان خود خواهد داشت. اینجا است که باید بگوییم «۱۳ دلیل برای اینکه» سریالی بسیار موفق است.
ویژگی دیگر سریال این است که می‌توان آن را به تمام اقشار جامعه تعمیم داد. مقوله خودکشی تنها مختص نوجوانان دبیرستانی نیست. شما می‌توانید این پدیده و معضل اجتماعی را در تمام اقشار زیر فشار جامعه مشاهده کنید. سریال قصد دارد این موضوع را به ما یادآور شود که چگونه به راحتی می‌توان از این اتفاق پیشگیری کرد؛ گاها حتی با یک گفتگوی ساده، با یک برقراری ارتباط پیش پا افتاده یا حتی یک سلام. گاها قبل از مشاهده سریال در مورد آن پیش داوری کرده و بدون دانستند هدفش، آن را کنار می‌گذاریم. ۱۳ Reasons Why به دلیل محتوای به ظاهر نوجوانانه‌اش بیش از هر سریال دیگری در معرض این پیش داوری قرار دارد اما این اطمینان را به شما می‌دهیم که صرف نظر از سنتان، از مشاهده این سریال و درام به نمایش در آن لذت خواهید برد.
حتما این عبارت شنیده‌اید که یک سریال یا فیلم خوب، آنی است که پس از اتمام تماشایش، از دنیای آن خارج نشوید و ذهنتان مدت‌ها درگیر آن باشد. این سریال دقیقا همین کار را با شما خواهد کرد و باعث خواهد شد مدت‌ها به معضلات مطرح شده در آن فکر کنید. گاها کلِی را به خاطر سر به زیر بودن بیش از حد و محافظه کار بودن سرزنش خواهید کرد، گاها هنا را به خاطر بلایی که بر سر خانواده‌اش آورده‌است نکوهش می‌کنید و گاها در برخی از موارد شخصیت‌های منفی را درک کرده و از آنها دفاع خواهید کرد. این موضوع یکی دیگر از علل خوب بودن این سریال است. شخصیت‌ها کاملا سفید یا سیاه نیستند. با شخصیتی بدون نقص در این سریال روبرو نیستید. همانطور که ذکر شد گاها حتی در برخی از موارد قربانی سریال را نیز سرزنش خواهید کرد و رفتار او رل غیرمنطقی خواهید یافت. اصطلاحا با سریال تعامل خواهید داشت.
کلام آخر:
سریال ۱۳ Reasons Why مستقل از داستان خود، تمام ویژگی‌های تکنیکی لازم برای قرار گرفتن در بین سریال‌های درجه یک را داراست. شاید آن را بهترین سریال نتفلیکس ندانیم اما به طور قطع این سریال به صدر لیست بسیار نزدیک است. یک مشخصه مهم برای سریالی خوب این است که مخاطبان آن نتوانند ایراد ابتدایی از آن بگیرند و باید بگوییم که سریال از این نظر نیز عالی عمل کرده‌است. اگر تصمیم به مشاهده ۱۳ Reasons Why گرفتید مطمئن باشید که این درامِ بزرگسالان شما را نا امید نخواهد کرد.
توسط حمیدرضا قهرمانی
گیمفا
