نقد و بررسی بازی FIFA 18

چندی پیش با یکی از دوستان در این مورد صحبت می‌کردیم که چرا بازی‌های ورزشی که سالیانه منتشر می‌شوند، با وجود اینکه تغییرات چندانی نسبت به نسخه سال گذشته خود نمی‌کنند، اما کماکان فروش خوبی دارند و افراد زیادی بدون اینکه از تغییرات کم آن‌ها شاکی باشند، یک سال بازی را تجربه کرده و از آن لذت می‌برند. کاری به ورزش‌های دیگر ندارم، اما در مورد فوتبال، یکی از اصلی‌ترین دلایل این موضوع، جذابیت بالای خود این ورزش است. در واقع خود ذات فوتبال همواره یکسان است اما این ورزش، توانسته به محبوب‌ترین ورزش در بین مردم تبدیل شود و هر ساله افراد زیادی در سراسر جهان منتظر آغاز لیگ‌ها یا رویداد‌های مهم دیگر مثل جام جهانی می‌مانند تا تیم‌هایشان را تشویق کرده و از بازی بازیکنان محبوب‌شان در مستطیل سبز لذت ببرند. این مساله در مورد بازی‌های ویدیویی شبیه‌ساز فوتبال هم صدق می‌کند و به همین دلیل هم خیلی از ما هر ساله با اشتیاق منتظر انتشار نسخه جدید فیفا یا PES می‌مانیم تا بتوانیم دوباره غرق در لذت بازی کردن فوتبال با رقبای هوش مصنوعی و واقعی شویم و در قالب بازی هم که شده یک تیم را مربیگری کرده یا مدیریت کنیم.

پس آن‌چه که بیش‌تر از تغییرات در یک بازی شبیه‌ساز فوتبال اهمیت دارد، این است که بازی بتواند فوتبال را به شکل جذابی ارائه کرده و کاری کند که از تجربه بازی و حالت‌های مختلف آن خسته نشویم. این دقیقا هدفی است که الکترونیک آرتز در جدید‌ترین نسخه سری فیفا یعنی بازی FIFA 18 در پی آن بوده و تا حدود زیادی هم به آن دست پیدا کرده است. در حالی که فیفا در نسخه سال گذشته به سبب تغییر موتور کاملا دگرگون شده بود، امسال تغییرات خیلی زیادی نکرده و عمده تغییرات بازی در راستای رساندن آن به تکامل بودند؛ البته که در این بین مشکلاتی هم وجود دارد، اما در مجموع فیفا بازی سرگرم‌کننده‌ای است و مخصوصا برای آن‌هایی که هر سال با اشتیاق منتظر نسخه جدید این مجموعه هستند، بهترین گزینه موجود است.

سال گذشته، در کنار تغییراتی که در بازی فیفا 17 اعمال شده بود، اضافه شدن یک حالت بازی جدید مورد ویژه‌ای بود. منظورم حالت داستانی یا همان The Journey است که در آن با شخصیت الکس هانتر همراه می‌شدیم. سال گذشته هم استقبال خوبی از این بخش شد و خب همین کافی بود تا EA امسال هم سراغ فصل جدیدی از بخش The Journey برود و حال می‌توان گفت که در کنار تمام ویژگی‌های مثبت فیفا 18، بخش داستانی یک ویژگی کاملا ممتاز و یکی از بهترین قسمت‌های بازی است. در این قسمت دوباره با الکس هانتر همراه می‌شویم که در ابتدای فصل می‌توانید تیم وی را به دلخواه انتخاب کنید اما در ادامه، اتفاقات مختلفی برای این بازیکن جوان می‌افتند که سرنوشت فوتبالی و غیرفوتبالی وی را دگرگون می‌کنند. راستش را بخواهید، دلیل اصلی جذابیت بالای بخش The Journey این است که سازندگان موفق شده‌اند داستان بسیار خوبی در آن روایت کنند. درست است که کسی از یک بازی فوتبال انتظار داشتن داستانی خوب را ندارد، اما بودن چنین ویژگی قطعا یک امتیاز مثبت برای بازی خواهد بود که فیفا 18 توانست به آن دست پیدا کرده و داستان خوبی در این بخش روایت کند.

همچنین مورد مثبت دیگر بخش The Journey، این است که در این قسمت نه داستان فدای گیم‌پلی شده و نه برعکس و همه‌چیز آن‌طوری است که باید باشد. برای مثال شما به موقع میان‌پرده‌های سینمایی را تماشا می‌کنید و در آن‌ها از اتفاقاتی که برای الکس هانتر در خارج و داخل زمین فوتبال رخ می‌دهند، مطلع می‌شوید و به موقع هم در بازی‌های تمرینی یا واقعی شرکت می‌کنید و آیتم‌های مختلف تمرینی را پشت سر می‌گذارید. همچنین یک سری انتخاب‌ها هم در طول بازی پیش‌رویتان هستند که تاثیر زیادی در پیشبرد بازی دارند و همین باعث شده تا همه‌چیز در بخش The Journey، حالت از پیش تعیین‌شده نداشته باشد. به بیان بهتر، آنچه که بخش داستانی فیفا 18 را به تجربه‌ای عالی تبدیل کرده، این است که الکترونیک آرتز موفق شده زندگی یک فوتبالیست جوان را به شکلی واقعی و باورپذیر با تمام مشکلات، حاشیه‌ها و لحظات موفقیت و شکست به تصویر بکشد و همین هم باعث می‌شود که بتوانیم با الکس هانتر ارتباط برقرار کنیم و با اشتیاق با داستان زندگی وی همراه شویم. پس در مجموع یکی از بهترین بخش‌های جدیدترین نسخه فیفا، همین قسمت داستانی است که در مقایسه با سال پیش پیشرفت خوبی داشته و ثابت می‌کند که در یک بازی ورزشی هم می‌توان داستان خوبی روایت کرد.

اما بخشی که می‌توان در فیفا 18 بیش‌ترین بحث را در مورد آن داشت، گیم‌پلی بازی است. به قول یکی از دوستان، سری بازی‌های فیفا معمولا در نسخه‌های فرد دچار تغییر اساسی می‌شوند اما در نسخه‌های زوج صرفا شاهد تکمیل شدن نسخه قبلی هستیم. این مساله در مورد فیفا 18 هم صدق می‌کند و گیم‌پلی بازی، صرفا با یک سری تغییرات جزئی رو‌به‌رو شده است. تغییراتی که البته همه هم مثبت نیستند. برای مثال یکی از مواردی که از همان اولین بازی به چشم می‌آید، ضعف در نحوه دفاع کردن در بازی است. سیستم تکل‌زدن به کل در بازی تغییر پیدا کرده و نیازمند زمان‌بندی خیلی دقیق است و گاهی هم حتی با زمان‌بندی دقیق هم تکل‌ها به درستی اجرا نمی‌شوند و به همین دلیل هم می‌توان دفاع کردن در بازی را بدقلق دانست. درست است که به مرور زمان کمی به این نوع دفاع کردن عادت خواهید کرد، اما در مجموع تمرکز اصلی بازی روی حمله کردن است و دفاع کردن به مراتب نسبت به نسخه‌های قبلی سخت‌تر و غیرطبیعی‌تر شده است و همین باعث می‌شود که هم بتوانید در بازی راحت‌تر به گل برسید و هم اینکه در عوض، راحت‌تر گل بخورید. شاید این مساله به مرور با آپدیت‌هایی که برای بازی منتشر می‌شوند، بهتر شود اما در وضعیت فعلی دفاع کردن در بازی بیش‌تر مبتنی بر شانس است تا مهارت و این موردی است که در گیم‌پلی فیفا 18 جالب به نظر نمی‌رسد.

یادم می‌آید زمانی که تریلر فیفا 18 با محوریت تغییر سیستم سانتر‌ها منتشر شد، به نادر امرایی گفتم که حس می‌کنم در این نسخه گل زدن با سانتر راحت‌تر خواهد شد و خب این اتفاق هم در بازی به شکل نامتعادلی رخ داده است. برای مثال کافی است تیمی مثل رئال مادرید را انتخاب کنید تا خیلی راحت بتوانید توسط گرت بیل توپ را سانتر کرده و با ضربات سر کریستیانو رونالدو به گل برسید. یا مثلا در ضربات کرنر، اگر بازیکن قد بلندی داشته باشید شانس زیادی برای رسیدن به گل خواهید داشت و همین مساله تا حدودی تعادل بازی را به هم زده است. چرا که اگر همین الان هم حالت‌های چندنفره بازی را تجربه کنید، مشاهده خواهید کرد که سیستم خیلی از بازیکنان صرفا به سانتر از جناحین تبدیل شده و رسیدن به گل توسط این روش به مراتب ساده‌تر از نسخه‌های قبل شده است که اگر نظر من را بخواهید، اتفاق خوبی نیست و باعث می‌شود تا گیم‌پلی بازی از آن حالت تاکتیکی و واقع‌گرایانه سری فیفا فاصله بگیرد. این قضیه نه به این شدت اما در مورد شوت‌ها هم صدق می‌کند و مخصوصا بازیکنان خوب که دقت شوت بالایی دارند، شانس زیادی برای رسیدن به گل با شوت‌های از راه دور دارند.

البته با اینکه گیم‌پلی فیفا 18 مشکلات مذکور را دارد، اما به هیچ‌وجه کاملا ضعیف و بد هم نیست. بلکه برعکس با بازی‌ای رو‌به‌رو هستیم که حمله کردن در آن لذت زیادی دارد و بهتر از قبل می‌توانید حرکات ترکیبی مختلفی را با هم‌تیمی‌هایتان انجام دهید. برای مثال سیستم جای‌گیری بازیکنان نسبت به قبل بهتر شده و دیگر شاهد مهاجمینی نیستید که با وجود داشتن فضا، ثابت مانده و حرکت نمی‌کنند. بلکه برعکس مهاجمین به خوبی خود را در موقعیت‌های گل قرار می‌دهند. مورد بعدی به نحوه دریبل‌زدن در بازی مربوط می‌شود که بهبود خوبی نسبت به قبل داشته و می‌توانید با تکیه بر تکنیک و سرعت بازیکنان‌تان، به خوبی برای خودتان موقعیت ایجاد کنید و بازی از این حیث بیش‌تر شبیه به فوتبال واقعی شده است. در مجموع، گیم‌پلی فیفا 18 به هیچ‌وجه بی‌نقص نیست و شاهد مشکلاتی در آن هستیم؛ مشکلاتی که امیدواریم برخی از آن‌ها در آپدیت‌های بعدی بازی رفع شوند تا بازی‌ها حالت متعادل‌تری داشته باشند. اما حتی با وجود این مشکلات هم بازی کردن فیفا 18 لذت‌بخش است و هیجان بالایی دارد و حداقل افرادی که هرساله فیفا را بازی می‌کنند، امسال هم از بازی کردن آن راضی خواهند بود.

یکی دیگر از انتقاداتی که به بازی فیفا 18 دارم، نداشتن تغییرات در زمینه حالت‌های بازی است. سال گذشته، الکترونیک آرتز تمرکز زیادی روی تغییر موتور بازی و گیم‌پلی آن داشت و به همین دلیل هم نمی‌شد انتظار داشت که آن‌ها بتوانند حالت‌های مختلف بازی مثل Career Mode یا آلتیمیت تیم را بهبود ببخشند. با این حال امسال قضیه فرق می‌کند و با بازی‌ای طرف هستیم که برخلاف نسخه سال گذشته تغییرات خیلی بزرگی نداشته و این بدین معنی است که EA این فرصت را داشته تا روی دیگر جنبه‌های بازی کار کرده و آن‌ها را بهتر کند. اما هنوز هم پیشرفت و تغییر چندانی را در حالت‌های بازی شاهد نیستیم که این مساله تا حدی تو ذوق می‌زند. برای مثال یکی از سوال‌هایی که برای خود من پیش آمد، این بود که EA چرا با وجود گنجاندن فوتبال خیابانی در بخش The Journey، آن را به عنوان یک حالت بازی مستقل در دسترس قرار نداده است. زمانی که در بخش The Journey فوتبال خیابانی را در خیابان‌های برزیل تجربه می‌کنید، دوست دارید تا بتوانید این کار را باز هم انجام بدهید اما EA با اینکه قدرت خلق فوتبال خیابانی را در بازی داشته، آن را به صورت مستقل در دسترس قرار نداده تا حداقل به این شکل به حالت‌های بازی تنوع ببخشد. یا مساله دیگر، در مورد بخش Career بازی است که شخصا هر ساله زمان زیادی را صرف آن می‌کنم اما این بخش چند سالی است که کاملا بدون تغییر اساسی مانده است. درست است که امسال شاهد سیستم نقل و انتقالات جدیدی در این بخش هستیم، اما در واقع این سیستم بیش‌تر حالت ظاهری داشته و EA با آن، بیش‌تر سعی کرده قدرت موتور فراست‌بایت را به رخ بکشد و نباید انتظار داشته باشید که این موضوع تحولی اساسی در بخش Career Mode به وجود بیاورد.

البته بخش آلتیمیت تیم بازی، به نسبت دیگر حالت‌های آن تغییرات بهتری داشته است و کماکان با فاصله جذاب‌ترین بخش بازی، مخصوصا برای افرادی است که به تجربه فیفا به شکل آنلاین علاقه دارند. یکی از ویژگی‌های خیلی خوب این بخش، در دسترس قرار گرفتن بازیکنان افسانه‌ای به شکل عمومی است که پیش‌تر در انحصار کاربران کنسول‌های ایکس‌باکس بودند اما اکنون همه کاربران بازی می‌توانند از حضور بازیکنانی چون رونالدینیو، رونالدو، ریو فردیناند، تیری هانری و خیلی بازیکنان دیگر در ترکیب تیم‌شان لذت ببرند و برای به دست آوردن آن‌ها، بازی را تجربه کنند. در مجموع بخش آلتیمیت با اینکه صرفا یک سری تغییرات ریز داشته، اما ماهیت کلی این حالت هنوز هم شدیدا اعتیادآور و سرگرم‌کننده است و قطعا از بازی کردن آن خسته نخواهید شد.

اما یکی از اصلی‌ترین و بهترین پیشرفت‌های فیفا 18، مربوط به نحوه ارائه بازی‌ها است. الکترونیک آرتز همواره روی این موضوع در بازی تاکید داشته و مثلا همیشه سعی کرده لیگ برتر انگلیس را به واقعی‌ترین شکل ممکن در بازی به تصویر بکشد یا مثلا سال گذشته تصمیم گرفت تا چهره واقعی مربیان این لیگ را در بازی قرار دهد تا همه‌چیز حس و حالی نزدیک به واقعیت داشته باشد. خب فیفا 18 در این زمینه‌ها پیشرفت زیادی کرده و بیش از پیش نزدیک به واقعیت شده است. برای مثال نحوه شروع بازی‌ها در هریک از لیگ‌ها، با دیگری متفاوت است و مثلا در لیگ انگلیس و لالیگا بازیکنان ترکیب دو تیم به شکل سه‌بعدی معرفی می‌شوند. یا مورد دیگر، بهبود اتمسفر ورزشگاه‌ها است و این مساله هم با توجه به لیگ‌های مختلف، متفاوت و متمایز است. مثلا در لیگ‌های آمریکای جنوبی شاهد جو سنگینی در ورزشگاه‌ها هستیم یا تماشاگران در لیگ برتر انگلیس، تیم‌ها را به شکل متفاوتی تشویق می‌کند و بسته به اینکه با کدام تیم بازی کنید، جو خاصی را در بازی تجربه خواهید کرد. در کل با اینکه فیفا 18 در یک سری زمینه‌ها پیشرفت زیادی نسبت به سال گذشته نداشته، اما سازندگان تلاش زیادی برای بهبود اتمسفر بازی کرده‌اند و نتیجه آن هم کاملا در بازی به چشم می‌آید.

زمانی که گفته شد EA قصد دارد از موتور فراست‌بایت برای فیفا 17 استفاده کند، این سوال پیش آمده بود که آیا این موتور که معمولا بازی‌های شوتر و ریسینگ با آن ساخته شده‌اند، قادر خواهد بود در یک بازی ورزشی هم خودش را نشان دهد یا خیر. با این حال فیفا 17 از نظر گرافیکی آنقدر خوب بود که حتی از پرسیدن این سوال هم پشیمان شدیم و جلوه‌های بصری به قدری زیبا بودند که حتی اگر امسال تغییر هم نمی‌کردند، مشکلی پیش نمی‌آمد. اما فیفا 18 در این زمینه کاملا هم بدون تغییر نبوده و این موضوع به وضوح در چهره بازیکنان مطرح یا طراحی بهتر تماشاگران دیده می‌شود. البته هنوز هم چهره بازیکنان معمولی کیفیت خیلی خوبی ندارد و بازی می‌توانست در این زمینه هم بهتر شود. همچنین یکی دیگر از بخش‌هایی که قدرت موتور فراست‌بایت را به بهترین شکل به رخ می‌کشد، بخش داستانی The Journey است و در قسمت‌های سینمایی این بخش، طراحی چهره شخصیت‌ها یا انیمیشن‌های صورت آن‌ها به شکل کاملا طبیعی و عالی‌ای خلق شده است. یک سری جزییات دیگر مثل خراب شدن چمن ورزشگاه‌ها در طول بازی یا نمونه‌های مشابه هم دیگر پیشرفت‌های بازی در زمینه بصری هستند.

سری فیفا در زمینه گزارشگر، مشکلی نداشته و مارتین تایلر و الن اسمیت هنوز به بهترین شکل بازی را گزارش و تحلیل می‌کنند و حتی یک سری توضیحات جدید هم نسبت به نسخه قبلی در بازی ارائه می‌دهند. در مجموع، به شخصه انتظار داشتم که فیفا 18 پیشرفت بیش‌تری در مقایسه با نسخه قبلی داشته باشد و حداقل از حیث گیم‌پلی، شاهد تجربه کاملا بی‌نقصی داشته باشیم. اما حتی با وجود مشکلاتی که به آن‌ها اشاره کردیم، فیفا 18 هنوز هم فوتبال را به شکلی عالی و سرگرم‌کننده ارائه می‌دهد و بازی کردن آن به شکل آنلاین و آفلاین، لذت خاص خودش را دارد. پس باز هم با بازی‌ای طرف هستیم که می‌تواند به مدت یک سال طرفدارانش را سرگرم نگه دارد. اما در عین حال، باید به این موضوع هم اشاره کنیم که الکترونیک آرتز، باید برای نسخه سال بعد سراغ تغییرات بیش‌تری برود و اگر بازی سال بعد هم با پیشرفت کم منتشر شود، شانس کمی برای موفقیت خواهد داشت.