روند نظارت بر بازی های موبایل
بنیاد ملی بازی های رایانه ای با انتشار اطلاعیه‌ای توضیحاتی را برای تسهیل انتشار بازی‌های موبایل در مارکت‌ها منتشر کرده است. در این اطلاعیه، بنیاد روند نظارت بر بازی های موبایل، پیش و پس از انتشار و همچنین چرایی آن را شرح داده است:
در اوایل سال ۱۳۹۴ و با فراگیر شدن بازی‌های موبایل در بین اقشار مختلف جامعه، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای به‌عنوان متولی صنعت بازی و وظایف ذاتی‌اش در قبال نظارت بر محتوای بازی‌ها، رده‌بندی سنی و نظارت بر محتوای بازی‌های موبایل را دستور کار خود قرار داد. در همین راستا و پس از برگزاری جلسات متعدد با فروشگاه‌های دیجیتالی عرضه‌کننده بازی‌های موبایل (مارکت‌ها)، با در نظر گرفتن لزوم اعلام نظر و تایید محتوایی بازی‌ها از سمت بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، راهکار اعمال «ممیزی پس از نشر» اتخاذ گردید. برای این منظور نیز تمام مارکت‌ها پنلی اختصاصی جهت بررسی بازی‌ها در اختیار نظام رده‌بندی سنی بازی‌ها یا ESRA قرار داده‌اند.
بازی‌سازان محترم می‌بایستی با توجه به ممیزی‌های تعیین‌شده از سمت نظام ESRA، بازی‌های خود را تولید کنند. در صورتی که شبهاتی در این زمینه داشته باشند، می‌توانند پیش از عرضه بازی با مراجعه به واحد ESRA تاییدیه محتوای بازی را کسب کنند. در حالتی که بازی‌سازان بدون رده‌بندی سنی، بازی خود را منتشر کنند، نظام ESRA با استفاده از پنلی که در اختیار دارد بازی را بررسی می‌کند و در صورت مغایرت بازی با محتویات مورد تایید، در تعاملی که با مارکت‌های دیجیتالی وجود دارد بازی از این مارکت‌ها حذف می‌شود و تا زمانی که ممیزی‌ها اعمال نشود اجازه انتشار نخواهد یافت.
بازی‌سازان سراسر کشور می‌توانند با مراجعه حضوری به نظام ESRA در محل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای یا به صورت مشاوره تلفنی و الکترونیکی، پیش از انتشار بازی رده‌بندی سنی و مجوز انتشار را دریافت کنند تا پس از انتشار با مشکلات احتمالی عدم تطابق محتوای بازی با شاخص‌های نظام ESRA روبه‌رو نشوند. بازی‌سازان جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره ESRA و نحوه ارتباط با این نظام می‌توانند به این صفحه مراجعه کنند.
بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای معتقد است با استفاده از این راهکار که از سال ۱۳۹۴ در پیش گرفته شده، روند انتشار بازی در کشور تسهیل می‌شود و بازی‌سازان می‌توانند بازی خود را بر اساس زمان‌بندی مد نظرشان منتشر کنند که این مسئله در سال‌های اخیر منجر به شکوفایی صنعت بازی‌سازی در حوزه موبایل شده است.
بازی‌سازان محترم می‌توانند جهت تسهیل کار خود به معیارهای زیر در زمان تولید بازی توجه و این موارد را رعایت کنند:
معیارهای کلی نظام ارزیابی و رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای در تخصیص رده سنی به یک بازی رایانه‌ای به شرح زیر است:
- معیار سلامت: به بازی‌های رایانه‌ای فاقد هرگونه محتوای آسیب‌رسان از نظر نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای، رده‌بندی سنی بالای سه سال برای انتشار در ایران تعلق می‌گیرد.
- معیار خشونت: بازی‌هایی که فاقد هرگونه خشونت باشند می‌توانند رده سنی بالای ۳ سال را دریافت کنند. با توجه به میزان و چگونگی استفاده از خشونت و نمایش صحنه‌های خونین در بازی‌های رایانه‌ای، رده سنی بیش از ۷ تا ۱۸ سال به بالا به آنها تعلق می‌گیرد. در صورتی که خشونت در بازی بسیار پررنگ و آسیب‌زا باشد بازی مجوز نشر نخواهد گرفت.
- معیار استفاده از دخانیات: در صورت مشاهده مصرف مواد دخانی در بازی‌های رایانه‌ای با در نظر گرفتن موضوعات و شرایط مختلف از قبیل آنکه مصرف مواد دخانی توسط قهرمان داستان بازی رایانه‌ای صورت پذیرد یا آنکه استفاده از مواد دخانی امتیاز به شمار آید، به این‌گونه بازی‌های رایانه‌ای رده سنی ۱۲ تا ۱۸ سال به بالا تعلق می‌گیرد. مصرف دخانیات در بازی نباید به‌گونه‌ای باشد که مخاطب به مصرف آن تشویق شود.
- معیار ترس: در صورتی که بازی از عنصر ترس در مخاطب استفاده کند، بر اساس میزان این ترس و تاثیری که روی مخاطب خواهد گذاشت به بازی رده‌سنی ۱۲ تا ۱۸ سال به بالا تعلق می‌گیرد. اگر میزان ترس در بازی بیش از اندازه باشد، به نحوی که به روحیات مخاطب آسیب بزند، بازی تایید نخواهد شد.
- معیار هنجار اجتماعی: به بازی‌های رایانه‌ای که در آنها از کلمات و رفتارهای ناشایست و ناقض ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی و نقض قانون از قبیل مردم آزاری یا ناسزا استفاده شود، با توجه به نوع گفتار، رفتار و تعداد دفعات استفاده از آن و شرایط و محیط بازی رایانه‌ای، رده‌سنی ۱۲ تا ۱۸ سال به بالا برای انتشار تعلق می‌گیرد.
- معیار ناامیدی: به بازی‌هایی که باعث ایجاد ناامیدی در بازیکنان شود، در صورتی که بیش از اندازه نبوده و آسیب‌زا از نظر روحی و روانی نباشد رده‌سنی از ۱۲ تا ۱۸ سال به بالا به آنها تعلق می‌گیرد.
تخصیص رده سنی به بازی‌های رایانه‌ای دارای محتویات مجرمانه یا آسیب‌رسان شدید فرهنگی و اجتماعی و فردی در موارد مشروح زیر ممنوع است:
- دارا بودن محتویات خلاف عفت و اخلاق حسنه: از قبیل اشاعه فحشاء و انحرافات جنسی و منکرات یا تحریک و تشویق و ترغیب به انجام آنها، موسیقی‌های غیرمجاز و انجام حرکات موزون و تحریک‌آمیز.
- دارا بودن محتویات خلاف مقدسات دینی و اسلامی جامعه ایرانی: از قبیل دارا بودن محتویات مخالف اسلام یا ترویج‌دهنده عقاید گروه‌ها و فرقه‌های انحرافی، توهین و هتک حرمت به انبیاء و ائمه معصومین (ع) و مراجع تقلید.
- دارا بودن محتویات خلاف امنیت و آسایش عمومی: از قبیل تبلیغ علیه نظام، اختلال در وحدت ملی و اختلال در نظم عمومی کشور، انتشار محتویات خلاف قانون اساسی و ارزش‌های بنیادین انقلاب اسلامی.
- دارا بودن محتویات تحریک‌آمیز و ترغیب‌کننده به ارتکاب جرم یا ترویج‌کننده قانون‌شکنی: از قبیل ترویج مصرف مواد مخدر، روانگردان‌ها و مشروبات الکلی و تبلیغ استفاده از سیگار و دخانیات.
- ناهنجاری‌های بسیار شدید اجتماعی و فرهنگی و رذایل اخلاقی که لزوما جرم هم نیستند: از قبیل رفتارهای شدید غیر مودبانه، استفاده مکرر از کلمات رکیک و نامناسب، خشونت‌های بسیار شدید و صحنه‌های قساوت‌آمیز و شکنجه.
جهت تشریح و شفاف‌سازی هر چه بیشتر درباره روند «ممیزی پس از انتشار»، در آینده نزدیک نشستی با حضور مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای با بازی‌سازان محترم برگزار خواهد شد. زمان و نحوه شرکت در این نشست متعاقبا اعلام می‌شود.
