بزرگترین طوفان منظومه‌شمسی چه شد؟
با دقت بیشتری به لکه سرخ بزرگ مشتری نگاه کنید. طوفان عظیمی که قبلا رصد کرده‌ایم، در حال تضعیف شدن است و شاید تا چند سال آینده تنها خاطره‌ای از آن باقی بماند. کاوشگر ۱ میلیون دلاری ناسا موسوم به جونو توانست عکس‌های فوق‌العاده‌ای را در ماه جولای ۲۰۱۷ از لکه سرخ بزرگ بگیرد. این عکس‌ها نزدیک‌ترین‌نما از طوفان بزرگ را نشان می دهند. سطح جزئیات ارسال شده توسط کاوشگر جونو دانشمندان را متعجب کرده بود.
طوفان عظیم مشتری پهناورتر از زمین بوده و احتمالا از دهه ۱۶۰۰ میلادی فعال بوده است. طولانی ترین طوفان ثبت شده در زمین موسوم به طوفان «جان» در سال ۱۹۹۴ فقط ۳۱ روز ماندگار بود. «گلن اورتون» یکی از اعضای اصلی تیم جونو و یک سیاره‌شناس در سازمان ناسا در مورد دلیل وزش طولانی مدت این طوفان توضیح داد: «همه طوفان‌های مشتری مدت زمان زیادی دوام نمی آورند. لکه سرخ بزرگ را به عنوان چرخی در نظر بگیرید که به چرخش خود ادامه می دهد زیرا میان دو کمربند یا تسمه رسانگر گیر افتاده است که در جهات مختلف به حرکت می پردازند. لکه سرخ بزرگ پایدار بوده و از عمری طولانی بهره می برد زیرا میان دو جت استریم(Jet stream) که در جهات مختلف حرکت می کنند، به دام افتاده است.»
عکسی از طوفان مشتری که کاوشگر ویجر ۲ آن را در سال ۱۹۷۹ گرفته است.
جت استریم‌های مشتری می توانند با سرعتی بیش از ۵۰۰ کیلومتر بر ساعت حرکت کنند. از این رو، آنها نیروی زیادی را در اختیار طوفان‌هایی قرار می دهند که به سمت عقب چرخش می کنند. این عامل نیروی گشتاور لازم را در اختیار طوفان می گذارد. جونو در آوریل ۲۰۱۸ و جولای و سپتامبر ۲۰۱۹ بار دیگر از لکه سرخ بزرگ عکس خواهد گرفت. اما انتظار نمی رود نمایی به نزدیکی آنچه در جولای ۲۰۱۷ تهیه شد، حاصل آید. اورتون افزود: «ما در حال حاضر برنامه‌ای نداریم تا به نمای نزدیکی برسیم؛ زیرا لکه سرخ بزرگ هم سرعت چرخش فعلی‌اش را در اتمسفر مشتری حفظ کرده است.»
لکه سرخ بزرگ چه زمانی ناپدید خواهد شد؟
زمین این اجازه را به یک طوفان نمی دهد تا صدها سال به جولان خود ادامه دهد، زیرا (بر خلاف مشتری) سطح آن با ده‌ها هزار مایل اتمسفر تحت محافظت قرار نگرفته است. در عوض، اتمسفر پویای زمین با خشکی و اقیانوس تماس نزدیکی دارد. همچنین، زمین قدری کوچک است و آهسته‌تر از مشتری گردش می کند.
طوفان مشاهده شده توسط کاوشگر جونو در سال ۲۰۱۷
این عوامل به گونه‌ای بر جت استریم‌های دنیای ما تاثیر می گذارند که می توانند قبل از خارج شدن شرایط از کنترل باعث بروز اختلالاتی در سیستم‌های هوایی و گردبادها شوند. اما اورتون گفت که لکه سرخ بزرگ و سایر طوفان‌های قدیمی در مشتری تا ابد به وزش ادامه نخواهند داد. واقعیت این است که لکه سرخ بزرگ از مدت‌ها پیش روند تضعیفی خود را آغاز کرده است. در اواخر دهه ۱۸۰۰، طوفان به ۵۶۰۰۰ کیلومتر می رسید که چهار برابر قطر زمین است.
زمانی که فضاپیمای ویجر ۲ در سال ۱۹۷۹ بر فراز مشتری به پرواز در آمد، طوفان به قدری بیشتر از دو برابر عرض سیاره ما کاهش پیدا کرده بود. اما حالا تنها ۱٫۳ برابر اندازه زمین شده است. هیچ چیز همیشگی نیست. در دهه‌های آتی دیگر اثری از لکه سرخ بزرگ بر جای نخواهد ماند.
برگرفته از sciencealert
