معرفی انیمیشن کوتاه The Necktie
هرچند مدرنیته با ویژگیهای بدیع و تازهاش و سنت با تمام نقاط قوت و ضعش میتوانند در کنار یکدیگر حضور داشته باشند و میتوان با ایجاد تعادل بین آنها از بروز اشکالات احتمالی جلوگیری کرد. اما در غیر اینصورت و سنگین شدن کفه به سمت یکی از این دو سبک زندگی، عملا جریان حیات با مشکل روبهرو میشود. فردی که اساس زندگیاش را براساس پیروی کردن از سنتها قرار داده باشد، در جهان امروز جایی ندارد. جهانی که روزبهروز پیشرفت کرده، المانهایش تغییر میکند و قوانین جدید در آن وضع میشود. در این شرایط حس جدا افتادگی از جمع و متفاوت بودن به سراغ فرد میآیند و در نتیجه به سرخوردگی اجتماعی و افسردگی منجر میشود. به جز موارد روحی و روانی، فعل و انفعالات نیز تحت تاثیر این رویکرد قرار میگیرند. برای مثال فردی را تصور کنید که از فناوریهای روز چیزی نمیداند و با اینترنت و کارکردهای آن آشنا نیست. این شخص در دنیای امروز حتی برای انجام کوچکترین کارهایش از ارسال نامه تا فعالیتهای شغلیاش دچار مشکل بوده و از پس آنها برنمیآید. خلاف این موضوع نیز صادق است. اگر غرق در دنیای مدرن شوید و تمام قوانین و محدودیتهایش را بپذیرید، کاملا خود را فراموش خواهید کرد. سیستمهای موجود در دنیای مدرن تفاوتها، تغییرات و عدم تبعیت را نمیپذیرند. نتیجه این عوامل از بین رفتن ویژگیهای خاص فردی و شخصیتی و تبدیل شدن به چیزی غیر از خود است. انسان در این وضعیت به روباتی تبدیل میشود که تمام هم و غمش به وظایف محول شده از سوی سیستم محدود میشود و خارج از آن به بحران هویتی دچار میشود. در واقع آنچه که این شخص را تعریف میکند، برچسبها و صفتهایی است که سیستم برای او در نظر گرفته و خارج از آن، فرد هیچ ندارد. ترک شغل به معنای محو شدن شخصیت است و همواره بخشی از وجودش را در سیستم به جا میگذارد. درست است که تمام این موارد از طبعات فدا کردن خود در راستای اهداف سیستم هستند، اما هیچگاه برای توقف این روند دیر نیست. کافی است انگیزهای را در زندگی پیدا کنید یا به جای مخفی کردن و از بین بردن تفاوتها و علایق به آنها پر و بال بدهید. انیمیشن کوتاه The Necktie داستان یکی از همین افراد را روایت میکند. فردی که به سیستمی وارد میشود که هیچکس در آن واقعی نیست و همگی نقاب بر چهره دارند.
انیمیشن کوتاه کراوات داستان فردی را روایت میکند که در ساختمانی بلند مشغول به کار است. او شدیدا درگیر روتینهای زندگیاش است و روزهایش را به صورت یکنواخت پشت سر میگذارد. با این حال اتفاقی که اندکی زندگی او را متحول میکند و جریان عادیاش را بر هم میزند، هدیه تولدش است که از سوی مادرش ارسال میشود. معمولا مادر برای او کراوات میفرستد که در کنار دیگر کراواتهای پرتعدادش قرار میگیرد. اما برخلاف همیشه مادر یک بار برای او آکاردئون میفرستد. همین اتفاق به ظاهر ساده و حقیقتی که خیلی زود برملا میشود، روند داستان را دچار تغییر و تحول میکنند.
انیمیشن کوتاه The Necktie که در کشور کانادا با نام Le noeud cravate شناخته میشود، اثری از ژان فرانسوا لیوک است. وی علاوه بر کارگردانی این انیمیشن، نویسندگی آن را نیز بر عهده داشته است. کارنامه کاری او در حوزه انیمیشن به جز انیمیشن کوتاه کراوات، به حضور در تیم تولید انیمیشن کوتاه Pumpkins and Old Lace به عنوان انیماتور خلاصه میشود. با این حال او از سال ۲۰۰۹ به صورت افتخاری به عنوان یکی از روسای فستیوال فیلم کودک Carrousel international du film de Rimouski انتخاب شده است. انیمیشن کوتاه The Necktie در جشنوارههای مختلفی حضور داشته که در فستیوالهای Jutra و Montréal World موفق به دریافت جایزههای بهترین انیمیشن، بهترین اثر کوتاه کانادایی و بهترین اثر کوتاه شده است. همچنین این انیمیشن در فستیوال بین المللی انیمیشن آنسی نامزد دریافت جایزه بوده است.
انیمیشن کوتاه کراوات قصد ندارد با جلوههای بصریاش بیینده را مجذوب کند یا به رقابت با کمپانیهای بزرگ و باسابقه بپردازد. بلکه تلاش میکند با ایجاد یک هماهنگی بینظیر بین مفهوم داستان و آنچه که به نمایش در میآید، اثری تاملبرانگیز خلق کند. به جرات میتوان گفت که سازندگان به این هدف خود رسیدهاند و همچون انیمیشن کوتاه El Emple که با استفاده از استعارهها و نمادها دنیای ترسناکش را ترسیم میکرد، توانستهاند با سادهترین جلوههای بصری و گرافیک هنری و فنی تلنگری به مخاطب بزنند. تکنیکهای استاپ موشن انیمیشن که در طراحی شخصیت اصلی و محیطها استفاده شدهاند، شاید در حد و اندازههای آثار کمپانی Aardman Animations ظاهر نشوند، اما متحرکسازی شخصیت اصلی بدون اشکال بوده و محیطهای چندگانه انیمیشن، هرچند المانهای محیطی کم تعدادی دارند اما از حیث طراحی نمیتوان به آنها ایراد گرفت. در کنار استاپ موشن برای طراحی همکاران شخصیت اصلی از تکنیک متفاوتی استفاده شده است. این شخصیتها که به صورت سنتی و با دست طراحی شدهاند، ظاهری کارتنی دارند. به این صورت که انگار ابتدا روی کارتن کشیده شده و سپس دور آنها برش داده شده است. این ویژگی در راستای اهداف استعارهای انیمیشن قرار میگیرد. از رئیس که دائما قاب عکسی را روی صورتش میگیرد تا کارمندی که با لبخند اسناد را از بین میبرد و کارمندان طبقه آخر همگی افراد یکسانی هستند که هویت فردیشان را فراموش کردهاند و در شخصیتی که سیستم برای آنها در نظر گرفته فرو رفتهاند. همچنین ارتباط سن با طبقه ساختمان طعنهای حائز اهمیت به کارکردهای سیستم است که افراد جوان باید در طبقات پایین کار کنند تا نهایتا در سنین بالا به طبقات بالاتر ارتقا پیدا کنند.
انیمیشن کوتاه The Necktie نه تنها از لحاظ داستان و معنای پنهان پشت آن زیبا بوده، بلکه از لحاظ بصری نیز اثری جالب توجه است. با این وجود که تمامی روشهای متفاوت فیلمبرداری استفاده شده بارها در آثار لایو اکشن یا انیمیشن مورد استفاده قرار گرفته و عملا نمیتوان ابداع را در این بخش مشاهده کرد، اما استفاده درست از آنها باعث شده است که مخاطب از تماشای این اثر حدودا ۱۲ دقیقهای خسته نشود. برای مثال در یکی از زیباترین نماهای انیمیشن با استفاده از تکنیک Zoom Out خانه شخصیت اصلی را در کنار محل کارش میبینیم. دیگر نکته شاخص در این انیمیشن استفاده از زبان بدن برای انتقال احساس در شخصیت اصلی و بهرهگیری از حالتهای مختلف چهره در دیگر شخصیتها است. شخصیت اصلی که بهواسطه طراحی منحصربهفرد فاقد دهان و ابرو است، با استفاده تغییر در حالت چشمانش و شکل قرارگیری دستها و بدنش حس و حالش را بروز میدهد. اما در مقابل همکاران او که از تمامی المانهای اصلی یک انسان بهره میبرند، میتوانند در کنار چشمها، از دهان و ابرو نیز برای نمود بیرونی احساسشان استفاده کنند. آکاردئون اصلیترین ساز برای خلق موسیقی انیمیشن بوده و هوگو فلوری به عنوان آهنگساز این اثر به بهترین شکل از آن بهره برده است. ریتمهای متفاوتی که به خوبی از اتفاقات پیروی میکنند و همزمان با تحولات، تغییر میکنند، دستاوردهای انیمیشن در بخش موسیقی هستند. در این بین جلوههای صوتی اثر را نباید از یاد برد که شامل مواردی مثل صدای نوشتن روی کاغذ، مچاله شدن و حرکت چرخ روی زمین میشوند.
انیمیشن کوتاه کراوات استعارهای و نمادین صحبت میکند و حتی طعنه میزند، اما اصلیترین هدفش را که همان نکوهش زندگی مدرن و ویژگیهای آن است، هیچگاه فراموش نمیکند و هر لحظه در راه آن قدم بر میدارد. این هدف در بطن اثر وجود دارد و تمامی جنبهها در جهت آن حرکت میکنند. نماهای متفاوت، موسیقی، طراحی شخصیتها و رخدادهای داستانی، همه و همه قصد دارند انسان امروزی را از اشتباهاتش آگاه کنند. اشتباهاتی که ممکن است که خود شما هم خواسته یا ناخواسته آن را انجام داده باشید. اگر شما هم منتظر یک انگیزه برای جهش یا یک تلنگر برای تغییر در سبک زندگی هستید، انیمیشن کوتاه The Necktie میتواند هر دو کارکرد را داشته باشد.