انواع سرطان خون و روش های درمان

خون بافتی مایع است که در سر تا سر بدن جریان دارد و باعث تبادل مواد بین سلول ها می شود. یکی از انواع خطرناک ترین سرطان ها ابتلا به سرطان خون است. سرطان خون انواع مختلفی دارد که قصد داریم تا به بررسی کامل و روش های درمان آنها بپردازیم. 

انواع مختلف سرطان خون (Blood Cancers) بر توليد و عملکرد سلول هاي خوني تاثير مي گذارد. بيشتر اين سرطان هاي خوني در مغز استخوان شروع به رشد مي کنند.

به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری میزان، سلول هاي بنيادي درون مغز استخوان مي توانند به سه نوع سلول خوني شامل سلول هاي قرمز خون، سلول هاي سفيد خون و يا پلاکت ها تبديل مي شوند. در اکثر موارد سرطان خون فرآيند توليد سلول هاي خون توسط سرطان خون بهم ريخته و باعث مي شود، مغز استخوان شروع به توليد کنترل نشده و غيرطبيعي بعضي از انواع سلول هاي خوني کند. اين سلول هاي غيرطبيعي (سلول هاي سرطاني) باعث اختلال در عملکرد و توانايي خون شامل مبارزه با عفونت ها و يا خونريزي هاي شديد مي گردد.

انواع سرطان خون

سرطان هاي خوني به سه دسته کلي تقسيم مي شوند. اين دسته ها شامل:

∞ سرطان خون لوکمي يا لوسمي (Leukemia)، اين سرطان يکي از انواع سرطان هاي درون مغز استخوان بوده، واژه لوسمي به معني خون سفيد است و شامل توليد غيرطبيعي سلول هاي خوني سفيد مي شود. لوسمي يکي از چهار سرطان شايع در ميان کودکان است. تعداد بالاي سلول هاي سفيد باعث اختلال توانايي اين سلول ها در مبارزه با عفونت ها شده و همچنين باعث نقص توانايي مغز استخوان براي ساختن سلول هاي قرمز و پلاکت خون مي شود.

∞ سرطان خون لنفومي (Lymphoma)، اين نوع سرطان خون سيستم لنفاوي را که وظيفه آن دفع مايعات زيادي از بدن و همچنين توليد گلبول سفيد خون است، تحت تاثير قرار مي دهد. لنفوسيت ها (Lymphocytes)، نوعي گلبول سفيد هستند که وظيفه مبارزه با عفونت ها را برعهده دارند. افزايش تعداد سلول هاي لنفاوي باعث اختلال در سيستم ايمني بدن مي شود.

∞ سرطان خون ميلوما (Myeloma)، اين نوع سرطان خون سلول هاي پلاسما را هدف قرار داده و مانع توليد آنتي بادي در بدن مي شود و سيستم ايمني بدن را در برابر عفونت ها ضعيف و حساس مي کند.

نشانه های سرطان خون را بشناسید

سرطان خون لوسمي (Leukemia)

اين سرطان يکي از انواع سرطان هاي درون مغز استخوان بوده، واژه لوسمي به معني خون سفيد است و شامل توليد غيرطبيعي سلول هاي خوني سفيد مي شود. لوسمي يکي از چهار سرطان شايع در ميان کودکان است. تعدا بالاي سلول هاي سفيد باعث اختلال توانايي اين سلول ها در مبارزه با عفونت ها شده و همچنين باعث نقص توانايي مغز استخوان براي ساختن سلول هاي قرمز و پلاکت خون مي شود.

اين نوع سرطان مي تواند به دو شکل حاد و يا مزمن خود را نشان دهد. سرطان لوسمي مزمن آرام تر از نوع حاد آن پيشرفت مي کند و نوع حاد آن نياز به درمان سريعتري دارد. همچنين لوسمي به دو دسته ديگر به نام هاي لوسمي لنفوسيتي (lymphocytic) و لوسمي ميلوئيدي (myelogenous) نيز تقسيم مي گردد. منظور از لوسمي لنفوسيتي رشد غيرطبيعي در سلول هاي مغز استخوان که به لنفوسيت تبديل مي شوند بوده و نوع ميلوئيدي نوعي از سلول هاي مغز استخوان را که تبديل به سلول هاي خوني از جمله سلول هاي قرمز، سفيد و پلاکت مي شود، تحت تاثير قرار مي دهد. چهار دسته بندي اصلي سرطان خون لوسمي شامل:

∞ لوسمي لنفوسيتي حاد (ALL)

∞ لوسمي ميلوئيدي حاد (AML)

∞ لوسمي لنفوسيتي مزمن (CLL)

∞ لوسمي ميلوئيدي مزمن (CML)

سرطان خون لوسمي در هردو بزرگسالان و کودکان رخ مي دهد، با اينحال نوع ۱ و ۲ آن بيشتر در بين کودکان معمول بوده و نوع ۱ و ۴ آن بيشتر در ميان بزرگسالان شايع است.

علايم سرطان لوسمي

سرطان خون لوسمي معمولا در مراحل اوليه نشانه و علامتي ندارد، در مراحل پيشرفته تر اين علايم مي تواند شامل:

∞ خونريزي و کبودي، بخصوص خونريزي شديد

∞ عدم توانايي بدن در مبارزه با عفونت ها و بيماري هاي عفونتي متعدد و سخت

∞ کم خوني ناشي از سرطان خون لوسمي

∞ ورم کردن غدد لنفاوي

∞ ورم و ناراحتي در شکم

∞ کاهش وزن بدون هيچ دليل خاص

∞ درد در استخوان ها و مفاصل

∞ تب، سرماخوردگي، تعريق شبانه و ساير علايم مشابه سرماخوردگي

∞ خستگي و ضعف

∞ لثه هاي ورم کرده و يا خونريزي لثه

∞ بزرگ شدن طحال و کبد

عواملي که خطر ابتلا به سرطان لوسمي را افزايش مي دهند

دليل خاص و شناخته شده اي براي انواع سرطان خون لوسمي وجود ندارد، با اينحال بنظر مي رسد عواملي خطر ابتلا به اين سرطان را افزايش مي دهند، اين عوامل شامل:

∞ قرار گرفتن در برابر سطوح بالاي تشعشع

∞ قرار گرفتن پي در پي در برابر بعضي از انواع مواد شيميايي (همچون بنزن)

∞ شيمي درماني

∞ سندرم دون (DOWN)

∞ سابقه خانوادگي ابتلا به سرطان

∞ سيگار کشيدن

تشخيص و درمان سرطان خون لوسمي

ممکن است پزشکتان براي مشخص شدن اينکه سرطان داريد يا نه براي شما آزمايش کامل خون (CBC) تجويز نمايد. اين آزمايش مي تواند مشخص نمايد که تعداد سلول هاي خون را مشخص کرده و درصورت ميزان زياد سلول اين موضوع را نشان دهد. تعداد زياد سلول سفيد، يا تعدا بسيار کم سلول قرمز يا پلاکت مي تواند نشانه ابتلا به سرطان خون باشد.اگر نتيجه ابتلاي شما به لوسمي مثبت بود پزشکتان از يک آزمايش برداشتن بافت استخوا (بافت برداري يا biopsy) براي مشخص کردن نوع سرطان استفاده مي کند.

درمان سرطان خون لوسمي بسته به سن، سلامت عمومي و نوع لوسمي متفاوت مي باشد. پزشکتان ممکن است براي درمان شما از ترکيبي از درمان هاي مختلف شامل شيمي درماني، درمان بيولوژيکي، راديوتراپي و يا پيوند سلول هاي بنيادي استفاده نمايد. براي افراد مبتلا به لوسمي حاد اغلب بدليل سرعت رشد سرطان از شيمي درماني استفاده مي شود. اکثر افراد مبتلا به سرطان خون لوسمي حاد به درمان سريعا واکنش نشان مي دهد.

پيشگيري از سرطان لوسمي

از آنجا که دليل اصلي سرطان خون مشخص نيست پس نمي توان راه قطعي براي پيشگيري از ابتلا به اين سرطان پيشنهاد نمود. با اينحال مي شود از بعضي از انواع سرطان خون لوسمي با اجتناب از قرار گرفتن تشعشع، اجتناب از قرار گرفتن در برابر مواد شيميايي و ترک سيگار و تنباکو پيشگيري نمود.

سرطان خون لنفومي (Lymphoma)

تقريبا نصف انواع سرطان خون سرطان خون لنفومي و يا ساير سرطان هاي وابسته به سيستم لنفاوي مي باشند. اين سيستم که مرکب از غدد لنفاوي در گردن، زير بقل، ران، قفسه سينه و شکم است وظيفه دفع مايعات اضافي در بدن و توليد سلول هاي ايمني بدن را بر عهده دارند. لنفوسيت ها (Lymphocytes)، نوعي گلبول سفيد هستند که وظيفه مبارزه با عفونت ها را برعهده دارند. افزايش تعداد سلول هاي لنفاوي باعث اختلال در سيستم ايمني بدن مي شود.

اين نوع سرطان لنفوم هوچکين و لنفوم غير هوچکين تقسيم مي شود. حدود ۱۲ درصد افراد مبتلا به سرطان خون لنفومي مبتلا به نوع هوچکيني آن مي باشند.

علايم سرطان لنفومي

نشانه ها و علايم سرطان خون لنفومي شامل:

∞ ورم کردن غدد لنفاوي در گردن، زير بقل و ران

∞ تب

∞ خستگي و ضعف

∞ کاهش وزن غيرقابل توجيه

∞ عرق کردن

∞ مشکل در نفس کشيدن و يا درد قفسه سينه

∞ خارش پوست و کهير

عواملي که خطر ابتلا به سرطان لنفوم را افزايش مي دهند

دليل خاص و شناخته شده اي براي انواع سرطان خون لنفوم وجود ندارد، با اين حال بنظر مي رسد عواملي خطر ابتلا به اين سرطان را افزايش مي دهند، اين عوامل شامل:

∞ افزايش سن

∞ مرد بودن و سفيد پوست بودن

∞ ابتلا به بيناري هاي خود ايمني

∞ ابتلا به اچ اي وي/ ايدز

∞ رژيم غذايي پر از گوشت و چربي

∞ قرار گرفتن در برابر سموم خاص و آفت کش ها

تشخيص و درمان سرطان خون لنفوم

پزشک براي تشخيص ابتلاي شما به اين نوع سرطان نياز به آزمايش برداشتن بافت غدد لنفاوي ( lymph node biopsy) دارد. آزمايش هاي بيشتر براي مشخص کردن مراحل بيماري شامل آزمايش خون، نمونه برداري از بافت استخوان و … انجام مي شوند. همچنين براي مشخص کردن ميزان پخش شدن اين سرطان نيز آزمايش هايي انجام مي شود. تصميم گيري براي درمان اين بيماري بعد از انجام اين آزمايش ها و با نظر پزشک انجام مي گيرد.

سرطان لنفوم هوچکين يکي از درمان پذيرترين انواع سرطان ها مي باشد. درمان سرطان لنفوم مي تواند شامل شيمي درماني، شيمي درماني بهمراه راديوتراپي، درمان بيولوژيکي و پيوند سلول هاي بنيادي مي شود.

سرطان خون ميلوما (Myeloma)

ميلوما سرطان سلول هاي پلاسماي خون مي باشد. سلول هاي پلاسما، سلول هاي سفيدي هستند که آنتي بادي هاي ضد بيماري و عفونت ترشح مي کنند. سلول هاي ميلوما جلوي توليد آنتي بادي توسط سلول هاي سالم را مي گيرند. بالا رفتن ميزان آنتي بادي هاي غيرطبيعي در بدن مي تواند باعث آسيب ديدن کليه ها شود. همچنين افزايش سلول هاي ميلوما باعث مشکل در توليد سلول هاي سفيد و قرمز نيز مي شود. بعلاوه سلول هاي ميلوما باعث آسيب ديدن استخوان ها و ضعف آنها مي شوند.

علايم سرطان ميلوما

علايم و نشانه هاي ابتلا به سرطان ميلوما شامل:

∞ هيپرکلسمي (کلسيم زياد در خون)

∞ کم خوني (کمبود سلول قرمز و يا کاهش عملکردشان)

∞ نارسايي کليه

∞ آسيب پذيري در برابر عفونت

∞ پوکي استخوان، درد استخوان، ورم و يا شکستگي استخوان

∞ پروتئين زياد در خون و يا ادرار

∞ کاهش وزن

عواملي که خطر ابتلا به سرطان خون ميلوما را افزايش مي دهند

دليل خاص و شناخته شده اي براي انواع سرطان خون لنفوم وجود ندارد، با اينحال بنظر مي رسد عواملي خطر ابتلا به اين سرطان را افزايش مي دهند، اين عوامل شامل:

∞ آفريقايي – آمريکايي بودن

∞ سن بالاي ۵۰ سال

∞ مرد بودن

∞ چاقي

∞ قرار گرفتن در برابر راديو اکتيو

∞ کار در صنايع مرتبط با پتروشيمي

درمان سرطان خون ميلوما

اگر مبتلا به ميلوما هستيد، درمان هاي بسياري براي شما وجود دارد که سرعت رشد سلول ها را کاهش داده و درد استخوان ها، خستگي و ساير علايم بيماري را کاهش مي دهد. نوع درمان بسته به سلامت عمومي شما، نوع و مرحله بيماري متفاوت مي باشد. روش هاي درماني در دسترس براي درمان ميلوما شامل:

∞ شيمي درماني

∞ تنظيم کننده هاي سيستم ايمني (Immunomodulators)

∞ داروهاي کم خوني

∞ راديوتراپي

∞ پيوند سلول هاي بنيادي

تانی کال

میزان