داستان برند: شیائومی

شرکت شیائومی به عنوان یکی از شناخته ‌شده‌ترین تولیدکنندگان محصولات الکترونیک در چین و دنیا مطرح است. این برند موفق شد که در سال ۲۰۱۷ جایگاه پنجمین تولید کننده‌ی گوشی‌های هوشمند را در جهان به خود اختصاص دهد. این برند چینی در عرصه‌ی طراحی، ساخت و فروش گوشی‌های هوشمند، اپلیکیشن‌های موبایل، لپ‌تاپ و دیگر تجهیزات الکترونیک فعالیت می‌کند.

محصولات شیائومی شامل گوشی‌های هوشمند می مکس 2، می 5، می نوت 2، می میکس، ردمی 4A، تلویزیون می تی وی، مچ بند هوشمند می بند 2، لوازم خانگی هوشمند می اسمارت هوم، و دیگر دستگاه‌های جانبی است. در سال ۲۰۱۶، این تولید کننده‌ی چینی توانست حدود ۱۰۰ میلیون گوشی هوشمند خود را به فروش برساند و محصولات خود را در کشورهایی همچون تایوان، هنگ کنگ، سنگاپور، مالزی، فیلیپین، هند، اندونزی و برزیل هم عرضه کند. هدف شیائومی گسترش جایگاهش در دنیا و تبدیل برندش به یک برند جهانی است.

 آغاز به کار شیائومی

شیائومی در آوریل سال ۲۰۱۰ با ۸ شریک تجاری با تمركز بر ساخت گوشی‌های هوشمند ارزان‌قیمت و باکیفیت، اپلیکیشن‌های تلفن همراه و دیگر تجهیزات الکترونیکی در پكن تأسيس شد. یکی از شرکا، لین بین از مدیران سابق گوگل بود. لی جون ۴۱ ساله در آن زمان موسس و مدیرعامل این شرکت بود و پیش از آن ریاست شرکت کینگ‌سافت را بر عهده داشت. تامین سرمایه‌ی شیائومی توسط یک شرکت سرمایه‌گذاری سنگاپوری، دو شرکت چینی و شرکت آمریکایی کوالکامصورت گرفت.

چند ماه پس از تاسیس شرکت، لی جون از رابط کاربری مبتنی بر اندروید خود به نام MIUI رونمایی کرد. به طوری که در سال ۲۰۱۴، MIUI بر روی بیش از ۲۰۰ دستگاه نصب شد. از طرفی این رابط کاربری به دو زبان چینی و انگلیسی برای غیر توسعه دهندگان هم قابل دسترس بود. به طوری که در پایان سال ۲۰۱۳ بیش از ۳۰ میلیون کاربر از MIUI استفاده می‌کردند. آماری که برای یک شرکت نوپا بسیار چشم‌گیر است.

شباهت‌هایی بین رام MIUI و iOS در خصوص استفاده‌ی بسیار آسان دیده می‌شود. ضمن این که خدمات پیشرفته‌ای همچون پشتیبان‌گیری ابری، استفاده‌ی آسان پخش کننده موسیقی و اپلیکیشن‌های فروشگاه خود را ارایه می‌دهد.

ورود شیائومی به بازار سخت‌افزار

در سال ۲۰۱۱، شیائومی گوشی هوشمند می وان (Mi One) را به بازار معرفی کرد. بنابراین، این برند موفق شد علاوه بر نرم‌افزار، در زمینه‌ی سخت‌افزار هم وارد عمل شود. گوشی Mi One در آن زمان با مشخصات و قیمتی عالی به بازار عرضه شد. محصولی که بیان‌گر فلسفه‌ی برند شیائومی بود: ارزان اما باکیفیت!

هر چند که از نظر تحلیل‌گران، شیائومی به سرعت لقب اپل چینی را به خود اختصاص داد، اما خود این برند ترجیح می‌داد با آمازون مقایسه شود و بیشترین بخش درآمدش از طریق محتوا و خدماتی که ارایه می‌دهد، باشد.

در اوت ۲۰۱۲، شیائومی گوشی هوشمند شیائومی می 2 (Mi2) را معرفی کرد. این گوشی به پردازنده‌ی کوالکام اسنپدراگونS4 پرو، پردازنده‌ی چهار هسته‌ای ۱.۵ گیگاهرتز، رم ۲ گیگابایت و تراشه‌ی گرافیگی آدرنو ۳۲۰ مجهز بود. شیائومی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۳ اعلام کرد که توانسته است ۱۰ میلیون گوشی هوشمند Mi2 را در عرض ۱۱ ماه به فروش برساند.

گوشی‌های Mi2 در کشورهایی چون ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، استرالیا و نیوزیلند فروخته شده‌اند. در ۵ سپتامبر ۲۰۱۳، لی جون، مدیر عامل شیائومی تصمیم خود را در خصوص ارایه‌ی تلویزیون هوشمند ۴۷ اینچی سه بعدی مبتنی بر اندروید، اعلام کرد. در سپتامبر ۲۰۱۳، شیائومی گوشی هوشمند خود Mi3 را در دو سری عرضه کرد.

اولین نسخه مجهز به پردازنده‌ی قوی اسنپدراگون ۸۰۰ کوالکام با فرکانس ۲.۳ گیگاهرتز و نسخه‌ی دوم مجهز به پردازنده‌یتگرا ۴ انویدیا بود. در همان ماه شیائومی تصمیم گرفت تا نخستین فروشگاه خود را در شهر پکن افتتاح کند. در اکتبر ۲۰۱۳، شیائومی به عنوان پنجمین گوشی هوشمند پر استفاده در چین معرفی شد. شیائومی توانست ۲۶.۱ میلیون گوشی هوشمند را در فاصله‌ی زمانی سال ۲۰۱۳ تا نیمه‌ی نخست سال ۲۰۱۴ به فروش برساند.

شیائومی در بازار هند؛ شروع فروتنانه!

بازار هند سریع‌ترین رشد را در بین بازارهای گوشی‌‌های هوشمند دارد، از این رو موفقیت در آن برای بسیاری از تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند مهم و ضروری است. در ژوئیه‌ی ۲۰۱۴، شیائومی اولین گوشی هوشمند مدل Mi3 خود را در بازار هند عرضه کرد. به این ترتیب در یک نشست مطبوعاتی کم سر و صدا که در یک سالن کوچک برگزار شد، شیائومی در هند اعلام حضور کرد.

برای ورود به بازار هند شیائومی از شراکت بزرگ‌ترین وبسایت فروش اینترنتی هند به نام فلیپکارت Flipkart بهره گرفت. به این ترتیب، مشتریان علاقه‌مند باید برای خرید گوشی شیائومی اقدام به ثبت نام می‌کردند و موجودی محدود شیائومی در عرض چند ثانیه به فروش رفت! پیش از شیائومی شرکت موتورولا اقدام به این گونه فروش‌های انحصاری در چین کرده بود و پس از شیائومی هم شمار زیادی از تولیدکنندگان چینی اقدام به این سبک از فروش در هند کردند. با این حال، شیائومی برنامه‌های بزرگ‌تری پیش رو داشت!

شیائومی در سال ۲۰۱۵: از هند تا برزیل!

در آوریل ۲۰۱۵، شیائومی اعلام کرد که سری دستگاه‌های Mi را در سایت‌های مطرح تجارت آنلاین هند و همچنین برای نخستین بار در خرده فروش‌های آفلامدیین به فروش گذاشته است. در ۲۳ آوریل ۲۰۱۵، لی جون و معاونش هوگو بارا، گوشی هوشمند جدید به نام Mi4i را در چین رونمایی کردند. مچ بند می ‌بند هم در همان رویداد معرفی شد.

در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۵، شیائومی محصول ردمی ۲ (Redmi 2) را در بازار برزیل عرضه کرد. به این ترتیب برای اولین بار شیائومی توانست در خارج از چین و آسیا گوشی هوشمند خود را به فروش برساند.

شیائومی در سال ۲۰۱۶: ورود می ۵ و می مکس

در اوایل سال ۲۰۱۶، شیائومی گوشی هوشمند Mi 5 را که مجهز به پردازنده‌ی کوالکام اسنپدراگون ۸۲۰ بود معرفی کرد. صفحه نمایش فول اچ دی ۵.۱۵ اینچ ۱۰۸۰p که نور پس زمینه‌ی آن از تکنولوژی 16-LED بهره گرفته و روشنایی تصویر آن معادل ۶۰۰ نیت است.

در تاریخ ۱۰ می ۲۰۱۶، شیائومی گوشی هوشمند می مکس را با پردازنده‌های کوالکام اسنپدراگون ۶۵۰ و ۶۵۲ عرضه کرد. این دستگاه از نظر مصرف انرژی به صرفه بود و ویژگی‌های آن صفحه نمایش فول اچ دی ۶.۴ اینچی، باتری ۴۸۵۰ میلی آمپر ساعتی، رم ۴ گیگابایت، دوربین اصلی ۱۶ مگاپیکسل، دوربین سلفی ۵ مگاپیکسل و سنسور اثر انگشت بود. در همین سال، شیائومی فعالیت خود را در برزیل شروع کرد و در نیمه‌ی دوم سال آنجا را ترک کرد.

شیائومی در سال ۲۰۱۷: از پاکستان تا اسپانیا

در فوریه‌ی سال ۲۰۱۷، شیائومی محصولات سری Mi و نوت خود را به صورت رسمی در پاکستان عرضه کرد. در آوریل همین سال، شیائومی پرچم‌دار Mi6 را با اسنپدراگون ۸۳۵ معرفی کرد. در ماه می هم، شیائومی فروشگاه‌های خود را با عنوان MI Home در کشورهای هند، بنگلادش، بنگلور تاسیس کرد. در ماه می، شیائومی گوشی هوشمند می مکس ۲ (Mi Max 2) با صفحه نمایش ۶.۴۴ اینچی IPS معرفی کرد. در آگوست سال ۲۰۱۷، شیائومی نسخه ۹ رابط کاربری MIUI V9 را در کنار گوشی هوشمد می 5 ایکس ارایه داد. در همین ماه بود که شیائومی اولین فروشگاه خود را در فیصل آباد پاکستان افتتاح کرد.

در تاریخ ۵ سپتامبر، شیائومی گوشی هوشمند Mi A1 را معرفی کرد. این محصول نخستین گوشی شیائومی بود که اندروید آن به صورت خالص عرضه شد. ضمن این که، رابط‌‌های کاربری MIUI و MI 5X برای این گوشی هوشمند هم در دسترس است. در ماه نوامبر، شیائومی در اسپانیا شروع به کار کرد و محصولات Mi Mix 2 و Mi A1 را در بازار اروپای غربی عرضه کرد. در دسامبر ۲۰۱۷ هم شیائومی نخستین فروشگاه Mi Store خود را در لاهور پاکستان افتتاح کرد.

استراتژی فروش شیائومی

استٰاتژی فروش شیائومی بسیار با استراتژی فروش برندهای مطرحی چون سامسونگ و اپل متفاوت است. لی جون، مدیرعامل شیائومی بر این عقیده است که قیمت‌های عرضه شده توسط برندهای اپل و سامسونگ متناسب با کیفیت و خدمات محصولات‌شان نیست و در واقع این برندها بیشتر پول هیاهوی تبلیغاتی‌شان را از مشتریان خود می‌گیرند. شیائومی بر خلاف سامسونگ و اپل حاشیه سود بالایی ندارد.

عمده‌ی فروش این برند از طریق آنلاین است از این رو هزینه‌ی کم‌تری بابت نیروی فروش و موارد مربوط به آن می پردازد. بنابراین شیائومی باکی ندارد که محصولش ۱۸ ماه داخل کارتن بماند! در طی این مدت هم قطعات سخت افزاری ارزان‌تر شده و طبیعتا قیمت محصول هم ارزان‌تر می‌شود. لوازم جانبی گوشی، گجت‌های هوشمند خانگی، اپلیکیشن‌ها و ویدیوهای آنلاین از جمله محصولاتی هستند که فروش آن‌ها درآمد شیائومی را تامین می‌کند.

در واقع، شیائومی عرصه‌ی سخت‌افزار را تنها ابزاری برای انتقال نرم‌افزار و سرویس‌های اینترنتی می‌داند. به همین دلیل هوگو بارا در مصاحبه‌ای عنوان می‌کند:

ما بیشتر از این که یک تولید کننده‌ی سخت‌افزاری باشیم، در عرصه‌ی نرم‌افزار و اینترنت عمل می‌کنیم.

در زمینه‌ی تبلیغات، شیائومی به شیوه‌ی تبلیغات سنتی اعتقادی ندارد و با استفاده از خدمات شبکه‌های اجتماعی و تکیه بر بازخوردهای مشتریانش در جهت تبلیغ محصولات خود عمل می‌کند.

 شیائومی و مشتری مداری

لی جون، در خصوص اهمیت به بازخود نظرات مشتریانش می‌گوید:

 زمانی که در کینگ‌سافت بودم، فرصت این را داشتم که با شرکت‌هایی چون نوکیا و موتورولا هم کار کنم. در آن برهه، این دو شرکت جزو غول‌های زمان خود بودند. یک روز به مسئول R&D هر دو شرکت چند مشکل را گوشزد کردم. آن‌ها در ظاهر حرف من را قبول کردند اما در عمل حرکتی از آن‌ها ندیدم. بنابرین تصمیم گرفتم که اگر روزی سازنده‌ی گوشی همراه شدم، شما بتوانید هر مشکلی که در خصوص محصول وجود دارد را اطلاع دهید. اگر قابل توجیه باشد، بلافاصله بر روی آن کار خواهیم کرد. من در عرض یک هفته، آخرین نظرات کاربرانم را بررسی می‌کنم. ضمن این که مدیران تولید شیائومی زمان زیادی از وقت خود را صرف مطالعه‌ی انجمن‌های کاربران در اینترنت می‌کنند. به این ترتیب، وقتی پیشنهادی دریافت می‌شود بلافاصله به مهندسان شرکت منتقل خواهد شد. بعضی از موارد پیشنهاد شده می‌توانند در عرض یک هفته روی محصول پیاده‌سازی شوند.

فراز و نشیب‌های شیائومی در مسیر

در حالی که اکثر گوشی‌های هوشمد شیائومی بازخوردهای مثبتی را دریافت کرده و طی یک زمان‌بندی سریع به فروش رسیده است، این شرکت در مسیر رشد خود با چالش‌ها و محدودیت‌هایی مواجه بوده است.

مواردی چون تجربه‌ی کم این برند نوپا در زمینه‌ی خدمات پس از فروش و عدم دسترسی به قطعات یدکی آن باعث وارد ساختن آسیب‌هایی به این برند شده است. ضمن این که مشکل غیرمعمولی که این برند با آن مواجه است، درج عبارت made-in-China روی محصولات آن است.

بر خلاف رقم فروش بالای ناگهانی این برند، باز هم بسیاری از منتقدین عرصه‌ی تکنولوژی، مشتریان بالقوه را نسبت به خرید محصولات شیائومی دلسرد می‌کنند.

حتی بعضی تحلیل‌گران بر این باور هستند که عدم عرضه‌ی محصولات این برند در فضای فیزیکی و آفلاین باعث می‌شود که رشد آن پس از رسیدن به یک قله روند آهسته‌ای را طی کند. به طوری که در خود چین هم سازندگانی چون ویوو Vivoو اوپو OPPO هم سعی در تصاحب جایگاه نخست شیائومی در بازار دارند.

شیائومی و درگیری‌های قانونی

یکی از مشکلاتی که در مسیر رشد شیائومی وجود داد مسئله‌ی پتنت‌هایی است که پیش از شروع به کار این تولید کننده، توسط دیگر سازندگان گوشی‌های هوشمند ثبت شده است. شیائومی بارها توسط شرکت‌های مختلف در نقض پتنت‌هایشان متهم شده است.

در دسامبر ۲۰۱۴، اریکسون ادعا کرده بود که، شیائومی، پتنت‌های آنها را در زمینه‌ی شبکه‌های وایرلس نقض کرده است. پتنت‌هایی که سایر برندها با مذاکره با اریکسون حق استفاده از آن‌ها را برای خود دریافت کرده بودند. به این ترتیب دادگاه دهلی نو در رای خود حق را به اریکسون داد و اعلام کرد که شیائومی حق فروش آنلاین در هند را ندارد.

از طرفی پس از رونمایی از گوشی هوشمند Mi4، زمزمه‌هایی مبنی بر کپی این محصول از آیفون اپل صورت گرفت. ضمن این که تبلت Mi Pad شیائومی هم از نظر اندازه‌ی صفحه نمایش و رزولوشن مشابه آی‌پد اپل است. هر چند که این مسئله به دادگاه کشیده نشد و مدیران شیائومی هم به شدت این ادعا را رد کردند. دیگر شکایتی که شیائومی درگیر آن بود، شباهت نام محصول می‌پد به آی‌پد اپل بود که دادگاه در این خصوص رای را به نفع اپل صادر کرد.

با وجود شرکت‌های پتنت ترول که به دنبال مزاحمت‌های قانونی در خصوص ثبت اختراع هستند، شیائومی با مشکلات حقوقی پیچیده‌ای روبرو است. البته این شرکت‌ها در مناطقی چون برزیل، هند و خاورمیانه نمی‌توانند دعواهای گرانقیمتی برای شیائومی ایجاد کنند اما قطعا در بازار ایالات متحده مشکلات زیادی را برای شیائومی ایجاد خواهند کرد. شیائومی برای جلوگیری از بروز مشکلات مربوط به پتنت اقدام به خریداری پتنت‌های شرکت‌های مختلف کرد. تا امروز شیائومی ۷۰۰۰ پتنت در اختیار دارد که در این میان ۶۲۰۰ پتنت را خریداری کرده و ۵۲۰۰ پتنت آن منتشر شده است.

طرفداران شیائومی

شیائومی اولین سازنده‌ی گوشی‌های هوشمد اندرویدی است که طرفداران پر و پا قرص و متعصبی در حد طرفداران محصولات اپل دارد.

مشتریان اپل به وفاداری معروف هستند. به طوری که این گروه حاضر هستند روزها در صف‌های طولانی بایستند تا آخرین محصول اپل را خریداری کنند. شاید بتوان گفت که اپل جدی‌ترین طرفداران را در بین تولیدکنندگان محصولات الکترونیک در این سیاره دارد. (البته سامسونگ هم طرفداران زیادی دارد اما به اندازه‌ی اپلی‌ها پر سر و صدا نیستند!)

اما طرفداران شیائومی کاملا از جنس دیگری هستند.

آن‌ها اسم خود را Mi-fans گذاشته‌اند و باشگاه‌های طرفداری دارند! حتی نام روز ۶ آوریل را روز طرفداران می Mi Dayنام‌گذاری کرده‌اند که در آن روز شیائومی هم کمپین‌های فروشی به خصوصی برگزار می‌کند تا محصولات جدیدش را معرفی کند.

آن‌ها اغلب به نقاط مختلف چین سفر می‌کنند تا در راه‌اندازی‌های جدید این برند شرکت کنند. طی یک فستیوال که شیائومی در ان چهارمین سالگرد تاسیس خود را جشن می‌گرفت، شرکت تعداد ۱۷۰,۰۰۰ عروسک خرگوش شیائومی را به فروش رساند. در واقع این عروسک نمادی از شیائومی است که در بین طرفداران این برند محبوبیت زیادی دارد. در سال ۲۰۱۴ هم شیائومی موفق شد تا در فستیوال روز Mi Day فروش ۲۴۳ میلیون دلاری داشته باشد. رقمی که در یک فروش داخلی، نوعی رکورد است.

بر اساس گزارش تحقیقات برنشتاین، این موارد ربطی به یک بازاریابی پرهزینه ندارند. طبق تحقیقات برنشتاین، سامسونگ به عنوان یکی از نزدیک‌ترین رقبای شیائومی، حدود ۸ درصد از درآمد خود را صرف هزینه‌های بازاریابی می‌کند. در حالی که این رقم در شیائومی معادل ۳.۲ درصد است. در واقع شیائومی طرفداران خود را نمی‌خرد! بلکه آن‌ها را به دست می‌آورد.

لی جون، بنیان‌گذار و مدیر عامل این برند هم شخصیتی مانند استیو جابز دارد. (که خوشبختانه برای این موضوع مجبور به پرداخت حق پتنت نیست!) شخصیت کاریزماتیک او هم در وفاداری مشتریانش نقش داشته است. ضمن این که خود لی جون هم اعلام کرده است که عمدا وضعیت ظاهری خود را شبیه به استیو جابز انتخاب کرده است و مانند او در رویدادها با جیم و پیراهن مشکی ظاهر می‌شود.

از طرفی، این برند به صورت فعالانه با مشتریان خود در حال تعامل است. به طوری که طرفداران شیائومی اغلب از طریق رسانه‌های اجتماعی با برند محبوب خود در ارتباط هستند تا جایی که از نظرات آن‌ها در خصوص افزودن ویژگی‌ها یا تغییرات بهبود دهنده استفاده می‌شود.

یکی از بنیان‌گذاران شیائومی در خصوص راز موفقیت این برند می‌گوید:

پاسخ من مشارکت مشتری است. در واقع شیائومی محصول نمی‌فروشد. آنچه شیائومی می‌فروشد، میل به بودن در بخشی از محصول است.

تحلیل‌گران صنعت بن تامپسون هم می‌گویند که محصول نهایی شیائومی یک ابزار الکترونیکی نیست بلکه نوعی سبک زندگی است.

با این حال، هنوز باید دید که آیا این برند جوان می‌تواند در این بازار رقابتی، جایگاه خود را ارتقا دهد؟

تانی کال

زومیت