تازه‌ترین تحقیقات محققان دانشگاه آکسفورد نشان می‌دهد که خرس‌های آبی فناناپذیرترین گونه‌های جانوری روی کره زمین و بنابراین بازماندگان زمین خواهند بود. بر اساس این مطالعات تنها با مرگ خورشید طومار این حیوانات میکروسکوپی ۸ پا درهم پیچیده خواهد شد. اگر خاطرتان باشد، ما پیش‌تر هم یک مقاله در مورد خرس‌های آبی (Tardigrades) در دیجی‌کالامگ منتشر کرده بودیم اما این مقاله به‌نوعی شما را با اطلاعات جدیدتر درباره این موجودات میکروسکوپی آشنا خواهد کرد. دانشمندان دانشگاه آکسفورد به این جمع‌بندی رسیده‌اند که خرس‌های آبی میکروسکوپی حتی در برابر بلایای اخترشناسی که می‌تواند بقای سایر موجودات را به مخاطره بیندازد نیز مقاوم هستند. تحقیقات دانشمندان آکسفورد حاکی از آن است که این موجودات میکروسکوپی می‌توانند دست‌کم ۱۰ میلیارد سال بیش از ابناء بشر روی کره زمین زیست کنند.
تصویر یک خرس آبی زیر میکروسکوپ
در سال ۲۰۱۳ محققان دانشگاه استنفورد به این جمع‌بندی رسیدند که میلیاردها سال قبل، جو زمین کاملا تیره و کدر بوده و سطح آن را نیز اقیانوسی از ماگما می‌پوشانده که بالطبع آن امکان حیاتی نیز وجود نداشته است اما این وضعیت را تغییرات عظیمی برهم می‌زند که از آن اغلب با عنوان (Cataclysmic impact) یاد می‌شود. این تغییرات عظیم در اصل همان فرضیه موسوم به برخورد بزرگ (Big splash) را مطرح می‌کند که بر اساس آن زمان شکل‌گیری زمین را در حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش تخمین می‌زنند. فرضیه برخورد بزرگ تا امروز منشأ توجهات بسیاری بوده و دانشمندان بسیاری نیز به این باور رسیده‌اند که همین تغییرات در حیات انسان‌ها بیش‌ترین نقش را ایفاء کرده است و از این پس هم ایفاء خواهد کرد. اما این مرز از توجهات یک موضوع دیگر را نادیده گرفته و آن هم این است که چه اتفاقی ممکن است در زمین رخ دهد که حتی سخت‌جان‌ترین موجودات زنده یعنی خرس‌های آبی نیز نتوانند آن را تحمل کنند. تحقیقات دانشمندان دانشگاه آکسفورد به‌غیراز این مسئله بر روی این موضوع هم متمرکز بوده که تحت شرایط حاد چه اتفاقی برای گونه‌های مختلف می‌افتد.
ورثه‌ی جان‌سخت
فرضیه برخورد بزرگ یکی از نظریات پرطرفدار است
دانشمندان دانشگاه آکسفورد می‌گویند که حیات بر روی کره زمین با تابش خورشید ارتباط مستقیم دارد و تا زمانی که خورشید با تمام قدرت می‌تابد، امکان نابودی حیات روی کره زمین نیز منتفی است. اما از طرف دیگر سایر تحقیقات نیز حاکی از آن است که جان‌سخت‌ترین موجودات روی کره زمین بی‌تردید خرس‌های آبی هستند. قدرت مقاومت آن‌ها به حدی است که می‌توانند ۳۰ سال بدون آب و غذا زندگی کنند یا حتی می‌توانند درجه حرارت‌های بیش از ۱۵۰ درجه سلسیوس را تاب بیاورند. خرس‌های آبی را می‌توان در اعماق دریاها و اقیانوس‌ها یعنی جایی که فشار برای سایر موجودات غیرقابل تحمل است، نیز سراغ گرفت حتی رد پای آن‌ها در مناطق فوق‌العاده سرد و منجمد کره زمین یا حتی در جایی که هیچ نوع هوایی هم نباشد، یافت شده است. این موجودات میکروسکوپی آبزی طول عمری بالغ بر ۶۰ سال دارند و اندازه آن‌ها حداکثر به ۰.۵ میلی‌متر می‌رسد. یک خرس آبی را تنها در زیر میکروسکوپ می‌توان به‌خوبی مشاهده کرد.
خرس‌های قطبی در شرایط سخت به خواب می‌روند و این خواب می‌تواند سالیان سال به طول بینجامد
اما اکنون دانشمندان دانشگاه آکسفورد یک ویژگی منحصربه‌فرد دیگر را هم به خرس‌های آبی نسبت می‌دهند: خرس‌های آبی در برابر پدیده‌های غیرمتعارف اخترشناسی هم از خود مقاومت نشان خواهند داد. این بدان معناست که اگر فرضا روزی یک اتفاق نامتعارف رخ دهد و در اثر یک رویداد اخترشناسی آب اقیانوس‌ها به نقطه جوش برسد، باز هم انقراض خرس‌های آبی امکان‌پذیر نخواهد بود. دانشمندان در تحقیقات خود سه رویداد مهم را در نظر گرفته‌اند: یک اتفاق نامتعارف اخترشناسی، برخورد یک شهاب‌سنگ با کره زمین و فوران آتش‌فشانی از ماگما. ضریب مقاومتی که دانشمندان برای خرس‌های آبی در این سه مورد برآورد کرده‌اند در نوع خود کم‌نظیر است بنابراین با اطمینان می‌توان گفت که خرس‌های آبی هستند که روزی زمین را به ارث خواهند برد.
انسان‌ها از آنچه تصور می‌شود، آسیب‌پذیرترند
موشکافی تصویر میکروسکوپی یک خرس آبی
دکتر رافائل آلوِس باتیستا (Rafael Alves Batista) یکی از نویسندگان این مقاله که در دپارتمان فیزیک دانشگاه آکسفورد کار می‌کند، در این زمینه به لیوساینس (Live-Science) گفت: «واقعیت مسلم این است که ما بدون تکنولوژی که از ما حفاظت کند، گونه بسیار آسیب‌پذیری هستیم. تغییرات آشکاری که در محیط‌زیست ما در حال وقوع است نیز بشدت می‌تواند ما را متأثر سازد و در برابر ما گونه‌های بسیار دیگری هستند که مقاومت خیلی بیش‌تری نسبت به چنین تغییراتی دارند. بنابراین نباید این واقعیت را منکر شد که زمین می‌تواند حتی بعد ما نیز به حیات خود ادامه دهد. در این مرحله ما فقط این را می‌دانیم که خرس‌های آبی بدون شک جزو آن دسته از موجوداتی هستند که بقایشان بر روی کره زمین آن‌هم تحت هر شرایط تضمین شده است.»
آیا خرس‌های آبی می‌توانند آخرین مهاجران باشند؟
دکتر دیوید اسلوان (David Sloan) نیز یکی دیگر از محققان حاضر در این پژوهش است که در دپارتمان فیزیک دانشگاه آکسفورد کار می‌کند. وی در این زمینه می‌گوید: «تا پیش از این کلیه تحقیقات بر روی مسائلی مانند تاثیر ابرنواخترها (پرجرم‌ترین ستاره‌های عالم) بود در حالی که ما در این تحقیق بر روی گونه تمرکز کرده‌ایم. نکته جالب تحقیقات ما هم این است که نشان می‌دهد ابرنواخترها می‌توانند زندگی ما را تحت‌تاثیر قرار دهند اما این مسئله در مورد بقای خرس‌های آبی صادق نیست.» لازم به ذکر است که ابرنواختر کپلر، آخرین ابرنواختر قطعی بود که در سال ۱۶۰۴ میلادی در کهکشان راه‌شیری دیده شد اما اخترشناسان معتقدند که تعداد بیش‌تری هم رصد شده است.
دکتر آبراهام لوئب (Abraham Loeb) یکی دیگر از همکاران این تحقیق است که در دپارتمان اخترشناسی دانشگاه هاروارد کار می‌کند. وی نیز این‌طور می‌گوید که حذف کلیه اشکال حیات از روی تنها کره مسکون خارج از تصور است. اما تاریخچه تکامل مریخ نشان می‌دهد که این سیاره زمانی اتمسفری داشته که می‌توانسته اشکالی از حیات را در خود پذیرا باشد ولو تحت شرایط خیلی خاص و ما امروز در زمین با ارگانیسم‌هایی روبرو هستیم که تحمل همان شرایط خیلی خاص از جمله تاثیرپذیری از درجه حرارت‌های خیلی زیاد و تشعشعات را دارند و حتی می‌توانند مدت‌های مدید هم دوام بیاورند. به گفته دکتر لوئب رد پای خرس‌های آبی در جاهایی همچون اعماق اقیانوس‌ها و اعماق کوه‌های آتش‌فشانی یافت شده که البته در نوع خود باورکردنی نیست. بنابراین باقی ماندن آن‌ها به‌عنوان آخرین مسافران نیز در کره زمین دور از انتظار نخواهد بود.
