فصل جوایز اسکار پیش روی ما قرار دارد و هیچکس از این موضوع اطلاع ندارد که چه کسانی قرار است مجسمه طلایی این مراسم را به خانه ببرند. هر سال آکادمی علم و هنر فیلمهای سینمایی در رشتههای مختلف بهترینهای سال را نامزد دریافت این جایزه میکنند و سال ۲۰۱۷ نیز از این قاعده مستثنی نیست. فیلمهایی مانند «مهتاب»، «منچستر در کنار دریا» و «ورود» در رشتههای مختلف نامزدیهای بسیاری را به دست آوردهاند اما این «لا لا لند» بود که توانستند رکورد بیشترین نامزدی را در تاریخ برگزاری این مراسم بشکند.
با نزدیک شدن یکی از بزرگترین شبهای هالیوود، در نظر داریم به موضوعاتی بپردازیم که امکان دارد از آنها اطلاع نداشتهباشید. چه کسی بیشترین جایزه را به دست آوردهاست؟ جوانترین و مسنترین برنده این جایزه چه کسانی هستند؟ به طور کلی چرا آن را اسکار خطاب میکنند؟ در این مقاله قصد داریم به سوالاتی از این دست پاسخ دهیم. با ما همراه باشید.
قانون شوالیه تاریکی
اگر تنها یک فیلم کامیکبوکی باشد که لیاقت دریافت نامزدی بهترین فیلم سال را داشتهباشد، آن فیلم «شوالیه تاریکی» به کارگردانی کریستوفر نولان در سال ۲۰۰۸ خواهد بود. برداشت تاریک و زبر نولان از افسانه بتمن به طور همزمان مخاطبان عمومی سینما را به همراه منتقدان شگفتزده کرد و توانست موفقیتی خیرهکننده در گیشه به دست آورد. این موفقیتها در مراسم اسکار نیز ادامه یافت و این فیلم توانست در چند رشته از جمله بهترین بازیگر مکمل مرد برای هیث لجر، جایزه اسکار را به دست آورد اما عدم نامزدی شاهکار نولان در رشته بهترین فیلم بسیاری از سینمادوستان را شگفتزده کرد.
در سال ۲۰۱۰ و پس از آن اتفاق، آکادمی ظرفیت رشته بهترین فیلم را از ۵ به ۱۰ افزایش داد. اگرچه این موضوع هیچوقت به صورت رسمی تایید نشد اما بسیاری بر این باورند که این تغییر به دلیل بازخودهای منفی به وجود آمده پس از عدم نامزدی شوالیه تاریکی در سال گذشته اعمال شدهاست. از آن زمان تا به اکنون، بلاک باسترهای بسیاری مانند آواتار و داستان اسباب بازی ۳ توانستند در رشته بهترین فیلم نامزدی جایزه اسکار را به دست آورند. یکی دیگر از دلایل این تصمیم افزایش بینندگان این مراسم در سراسر جهان بود و دلیل دیگر شاید اطمینان از این موضوع باشد تا بار دیگر اتفاقی مانند اسکار سال ۲۰۰۹ را شاهد نباشیم.
آیا رایهای باطله شمارش میشوند؟
آیا کسی میتواند بدون نامزدی در یک رشته، جایزه اسکار را به دست آورد؟ جواب کوتاه خیر است. اسامی نوشته شده در برگه رای اگر در لیست منتشره آکادمی قرار نداشتهباشند، باطل خواهند بود به استثنای فیلمبردار، هل مور. هشتمین سالگرد برگزاری این مراسم در سال ۱۹۳۶ اولین باری بود که جایزه آکادمی، اسکار خطاب شد، همچنین این برای اولین و آخرین بار بود که کسی غیر از لیست موجود، جایزه اسکار را به خانه برد. فیلمبردار هل مور برای همکاری خود در فیلم «رویای شب میان تابستان» نامزد جایزه اسکار نشدهبود اما به لطف کمپین اعتراضی رای دهندگان توانست این جایزه را به دست آورد.
در طول پروسه تولید فیلم «رویای شب میان تابستان»، جنگل مصنوعی استفاده شده برای فیلمنامهی اقتباسی شکسپیر به سختی در دوربین درخشان دیده میشد. اینجا بود که مور با کم پشت کردن درختان و اسپری کردن آنها با رنگ آلومینیومی توانست نور مورد نظر را از آنها منعکس کند. این کار نتیجه داد و او توانست علیرغم عدم نامزدی، جایزه اسکار را به دست آورد. این برای آخرین بار بود که رایهای باطله در این مراسم شمارش شد.
چرا آن را اسکار خطاب میکنیم؟
چرا جایز مراسم آکادمی را با عنوان اسکار میشناسیم. واقعیت این است که هیچکس علت آن را نمیداند. کسانی که در این صنعت مشغول به کار هستند، جوابهایی متفاوت را به شما خواهند داد اما شاید رایجترین جواب این باشد که عنوان اسکار برای جایزه طلایی آکادمی توسط مارگارت هریک، بنیانگذار این مراسم انتخاب شدهاست. در واقع داستان مذکور اشاره به تشابهاتی دارد که مابین ظاهر جایزه و عموی هریک به نام اسکار وجود داشتهاست و عنوان اسکار از همان زمان در بین کارمندان آکادمی باقی ماندهاست.
شایعات دیگر اشاره به روزنامه نگار، سیدنی اسکولسکی دارند. او که از نوشتن عنوان مرد درخشان طلایی خسته شدهبود، از عنوان اسکار به عنوان جایگزین استفاده کرد که اشاره به داستان طنزی قدیمی دارد. با این وجود، بت دیویس نیز ادعا میکند که او برای اولین بار ایده استفاده از عنوان اسکار را مطرح کرد چرا که ظاهر جایزه شباهت زیادی به همسر او وقتی از حمام خارج میشد، داشت!!! به احتمال زیاد واقعیت این موضوع هیچگاه روشن نشود ولی به هر حال خوشحال هستیم که میتوانیم از این عنوان گیرا به جای «جایزه شایستگی آکادمی» استفاده کنیم.
رکوردهای فیلم بر باد رفته
فیلم «بر باد رفته» را میتوانیم جزو آثار کلاسیک سینما طبقهبندی کنیم اما بسیاری از این موضوع اطلاع ندارند که این فیلم در بسیاری از رشتههای مختلف، دارنده رکورد اولین است. با درخشش ویوین لی و کلارک گابل در نقشهای اسکارلت اوهارا و رت باتلر، فیلم از همان ابتدا جزو مدعیان اصلی فصل جوایز به شمار میآمد. با اعلام لیست نامزدهای دوازدهمین دوره جوایز اسکار، بر باد رفته در ۱۳ رشته نامزد دریافت جایزه اسکار شدهبود و توانست در ۸ رشته مهم، از جمله بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بازیگر زن و نمایشنامه جایزه مذکور را به دست آورد.
این فیلم همچنین توانست در بسیاری از رشتهها رکورد اولین را نیز از آن خود کند. بازیگر زن هتی مکدنیل اولین بازیگر آفریقایی تباری بود که توانست جایزه اسکار را به دست آورد و فیلمنامه نویس سیدنی هاوارد نیز اولین کسی بود که علیرغم مرگ، جایزه اسکار را به دست آورد. بر باد رفته همچنین اولین فیلم رنگی بود که توانست جایزه بهترین فیلم را به دست آورد. همچنین این فیلم از نظر مدت زمان، طولانیترین فیلمی بود که توانست جایزه بهترین فیلم را با مدت زمان ۳ ساعت و ۵۴ دقیقه به دست آورد.
«پنچ بزرگ» در انتظار لا لا لند
با نامزدی در ۱۴ رشته، «لا لا لند» این پتانسیل را دارد تا رکورد جوایز اسکار را در مراسم جوایز آکادمی سال جاری جا به جا کند. باعث تعجب نخواهد بود چون به هر حال در گذشته نیز بسیاری از فیلمها توانستهاند در رشتههای گوناگون بسیار، جایز اسکار را از آن خود کنند. بیشتری تعداد اسکاری که یک فیلم توانستهاست آنها را به دست آورد ، ۱۱ است که این رکورد به طور همزمان در اختیار فیلمهای «بن هور» در سال ۱۹۵۹، «تایتانیک» در سال ۱۹۹۷ و «ارباب حلقهها: بازگشت پادشاه» در سال ۲۰۰۳ قرار دارد.
در حالتی کمیابتر میتوان عنوان موسوم به «پنج بزرگ» را مطرح کرد، عنوانی که به فیلمی اطلاق میشود که توانستهاست در پنج رشته بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر زن، بهترین بازیگر مرد و بهترین فیلمنامه، جایزه اسکار را به دست آورد. به در نظر گرفتن نامزدهای سال جاری، در مجموع ۴۳ فیلم توانستهاند در تاریخ آکادمی در پنج بزرگ نامرد دریافت اسکار شوند. از میان آنها تنها سه فیلم موفق به کسب این عنوان شدهاند: «در یک شب اتفاق افتاد» در سال ۱۹۳۴، «دیوانه از قفس پرید» در سال ۱۹۷۵ و «سکوت برهها» در سال ۱۹۹۱. آیا «لا لا لند» خواهد توانست به جمع این فیلمها ملحق شود؟
جوانترین و مسنترین برنده اسکار
برای رسیدن به جایگاههای والا در اکثر موارد محدودیت سنی وجود دارد اما در نامزد شدن برای جایزه اسکار این محدودیت دیده نمیشود. برای آکادمی مهم نیست که شما چند سال سن دارید، مادامی که عملکرد شما از دیدگاه آنان خیره کننده باشد، شما نامزد دریافت اسکار خواهید شد و چه بسا در این مسیر بازیگرانی به مراتب کارکشتهتر را کنار بگذارید.
در سال ۱۹۸۰، جاستین هنری با داشتن تنها ۸ سال سن به عنوان جوانترین بازیگر مرد برای فیلم «کرامر در برابر کارمر» نامر دریافت جایزه اسکار شد. اگر او برنده میشد، میتوانستیم از عنوان جوانترین برنده جایزه اسکار نیز در مورد او استفاده کنیم. با این وجود، عنوان مذکور در اختیار تیتوم اونیل قرار دارد که به عنوان بهترین بازیگر مکمل زن با داشتن تنها ۱۰ سال سن برای فیلم «ماه کاغذی» جایزه اسکار را به دست آورد.
این موضوع در مورد بازیگرانی با سن بالا نیز صدق میکند. در سن ۸۲ سالگی، کریستوفر پلامر توانست برای فیلم «مبتدیان» در سال ۲۰۱۰ جایزه اسکار را در رشته بهترین بازیگر مکمل مرد به دست آورد.
تنها یک کارگردان زن برنده این جایزه شدهاست
همانند همه مراسم اهدای جوایز، مراسم اسکار نیز سهم مناسبی از جنجالها را در سالهای اخیر داشتهاست. در سال گذشته شاهد جنجال پیرامون این موضوع بودیم که بازیگران رنگین پوست بسیار کمی در رشتههای اصلی نامزد دریافت این جایزه شدهبودند. به طور قطع آکادمی با نامزد کردن بسیاری از بازیگران با نژادهای متفاوت این موضوع را در سال جاری برطرف کردهاست، اما کماکان یک قضیه وجود دارد که نیاز به توجهی جدی از طرف آکادمی دارد.
یکی از رشتهها برای دریافت جایزه اسکار بهترین کارگردان است که تا به امروز تنها چهار زن در آن نامزد دریافت جایزه شدهاند: لینا ورتمولر در سال ۱۹۷۷ برای فیلم «هفت زیبا»، جین کمپیون در سال ۱۹۹۴ برای فیلم «پیانو»، سوفیا کاپولا در سال ۲۰۰۴ برای فیلم «گمشده در ترجمه» و کاترین بیگلو در سال ۲۰۱۰ برای فیلم «مهلکه». از میان این چهار نفر، تنها کاترین بیگلو توانست برای فیلم جنگی خود جایزه اسکار را در رقابت با همسر سابق خود، جیمز کامرون از آن خود کند. این موضوع که از بین تمام کارگردانان زن تاریخ سینما تنها او توانستهاست این جایزه از آن خود کند، کمی تعجب برانگیز و در عین حال جنجالی به نظر میرسد.
اولین بلیط برای شرکت عموم در این مراسم ۵ دلار قیمت داشت
مراسم جوایز اسکار بدون شک مهمترین مراسم در فصل جوایز به شمار میآید. هر سال این مراسم توسط میلیونها بیننده از سراسر نقاط جهان مشاهده در ۲۰۰ کشور به صورت مستقیم پخش میشود. با در نظر داشتن مراسمی که این روزها شاهد برگزاری آنها هستیم، شاید برایتان شگفتانگیز باشد که بدانید مراسم آکادمی در اوایل بسیار ساده و کوچک برگزار میشد.
در حالی که امروزه همه آن را به عنوان مراسمی لوکس و معتبر میشناسند، اما اولین مراسم برگزار شده آکادمی در سال ۱۹۲۹ تنها مراسم کوچک شامی در هتل روزولت هالیوود بود. فقط ۲۷۰ نفر به عنوان مهمان در این مراسم شرکت کردهبودند و هزینه حضور در این مراسم به عنوان بیننده تنها ۵ دلار قیمت داشت. زمان برگزاری مراسم تنها ۱۵ دقیقه به طول انجامید و غذای سرو شده در آن مرغ آبپز بود!!! از باب مقایسه، مراسم کنونی اسکار ۳۴۰۰ میهمان دارد و چیزی حدود ۳ ساعت به طول میانجامد و بلیط تماشای آن حداقل ۱۵۰ دلار قیمت دارد.
رکورد داران چه کسانی هستند؟
با داشتن چندین رشته متفاوت و برگزاری آن به مدت حدودا ۹۰ سال، کمی گیجکننده خواهد بود که بگوییم چه کسانی رکورد داران این مراسم هستند. برای روشنتر شدن موضوع به برخی از رکورد داران معروف این مراسم در رشتههای مختلف اشاره میکنیم.
- والت دیزینی رکورد بیشتری نامزدی و بیشتری برنده شدن را در این مراسم در اختیار دارد. در طول دوران کاریاش، این فیلمساز برجسته به طرز عجیبی ۵۹ بار نامزد دریافت این جایزه شد و ۲۲ بار توانست موفق به کسب آن شود. دیزنی همچنین رکورد بیشترین تعداد برنده شدن به صورت پی در پی را دارد، جایی که او از سال ۱۹۳۱ تا ۱۹۳۹ به صورت متوالی توانست برنده جایزه اسکار شود.
- کاترین هپبورن بیشترین اسکار را در رشته بازیگری به دست آوردهاست. او چهار بار در این رشته جایزه آکادمی را به خانه بردهاست.
- جان فورد نیز با برنده شدن چهار جایزه اسکار در رشته کاگردانی، رکورد دار این رشته به حساب میآید.
- مریل استریپ نیز با شکست رکورد سال گذشته خود، با داشتن ۲۰ نامزدی، رکورد دار بیشترین نامزدی در رشته بازیگری است.
- بیشترین نامزدی به دست آمده برای یک فیلم به صورت مشترک در اختیار ۳ فیلم قرار دارد. «همه چیز در باره ایو» در سال ۱۹۵۰، «تایتانیک» در سال ۱۹۹۷ و «لا لا لند» در سال ۲۰۱۶ که هرکدام در ۱۴ رشته نامرد دریافت جایزه اسکار شدهاند.
بیشترین نامزدی بدون برنده شدن
به ازای هر نفری که جایزه اسکار را به دست میآورد، ۴ نفر وجود دارند که چنین شانسی را به دست نمیآورند. تنها چیزی که میتوان آن را بدتر از عدم موفقیت در بدست آوردن اسکار دانست، از دست دادن آن به صورت متوالی است. در زیر به کسانی اشاره شدهاست که علیرغم نامزدی بسیار هنوز موفق به کسب این جایزه نشدهاند:
- اگر فکر میکنید در حق لئوناردو دیکاپریو ظلم شدهاست، کافی نام طراح صدا، کوین اوکانل را گوگل کنید که رکورد بیشترین نامزدی اسکار بدون برنده شدن را با ۲۰ بار نامزدی در اختیار دارد. امسال برای بار ۲۱ام خواهد بود که او در این رشته نامزدی اسکار را برای فیلم «ستیغ ارهای» به دست میآورد.
- دو فیلم به صورت مشترک رکورد بیشترین نامزدی بدون برنده شدن را در اختیار دارند. «نقطه بازگشت» در سال ۱۹۷۷ و «رنگ بنفش» در سال ۱۹۸۵ در ۱۱ رشته نامزد دریافت جایزه اسکار شدند اما نتوانستند در هیچ رشته آن را به دست آوردند.
- اگرچه او در سال ۲۰۰۳ اسکاری افتخاری را به دست آورد، اما پیتر اوتول نیز با ۸ بار نامزدی رکورد بیشترین نامزدی بدون برنده شدن را برای یک بازیگر در اختیار دارد.
۶ بار نتیجه به تساوی رسیدهاست!!!
اگرچه تمامی تمامی نامزدها در رشتههای مختلف شایستگی لازم برای به دست آوردن جایزه اسکار را دارند اما تنها یک نفر جایزه مذکور را به خانه خواهد برد. یا چیزی غیر از این امکان پذیر است؟ شاید کمی عجیب به نظر برسد اما از تاریخ برگزاری این مراسم تا به اکنون، ۶ بار تعداد رایها مساوی شمارش شدهاست.
این اتفاق برای اولین بار در سال ۱۹۳۲ حادث شد جایی که فردریک مارچ در رشته بهترین بازیگر جایزه خود را با والاس بیری به صورت مشترک دریافت کرد. البته در آن زمان اختلاف رای تا سه عدد را مساوی به حساب میآوردند که به سرعت پس از آن اتفاق این قانون تغییر کرد؛ اما بار دیگر در سال ۱۹۵۰ عناوین «شانسی برای زندگی کردن» و «مقداری زیاد برای چیزی چنین قلیل» با داشتن رایهایی دقیقا مساوی، جایزه اسکار را در رشته بهترین مستند از آن خود کردند. دو فیلم «آرتی شاو: زمان تنها چیزی است که داری» و «زیر و روی آمریکا» بار دیگر در همین رشته در سال ۱۹۸۷ در تعداد رایها به تساوی رسیدند. در سال ۱۹۹۵ نیز در رشته بهترین فیلم کوتاه بار دیگر این اتفاق افتاد.
شاید معروفترین مساوی تاریخ برگزاری مربوط به سال ۱۹۶۹ باشد، جایی که مجری اینگرید برگمن نام دو بازیگر را برای بهترین بازیگر زن به زبان آورد. باربارا استریسند و کاترین هپبورن. هر دو بازیگر دقیقا ۳۰ رای به دست آورده بودند و چون هپبورن در مراسم حضور نداشت، تمامی توجهات به سمت بازیگر جوان ۲۶ ساله، استریسند روانه شد.
ارزش طلای استفاده شده در مجسمه
شاید به نظر گران قیمت برسند اما آیا آنقدر با ارزش هستند؟ بر اساس قیمت کنونی طلای ۲۴ عیار در بازارهای جهانی، طلای استفاده شده در این مجسمه تنها ۹۰۰ دلار ارزش دارد. شاید کمی عجیب به نظر برسد که بازیگری بخواهد مهمترین جایزه صنعت سرگرمی را به فروش بگذارد اما نمونههایی وجود دارند که در آن جایزه اسکار به حراج گذشته شده و با قیمتی سرسامآور به فروش رسیدهاست.
در سال ۱۹۵۰، آکادمی قانونی را به تصویب رساند که در آن اگر بازیگر قصد فروش اسکار خود را داشتهباشد، باید در ابتدا پیشنهاد فروش آن به قیمت ۱ دلار را به آکادمی دهد. با این وجود، قانون مذکور اشاره به اسکارهایی ندارد که قبل از این تاریخ اهدا شدهاند. جایزههایی با ارزشهای متفاوت در مراسمهای حراجی مختلف به فروش گذاشتهشدند که گرانقیمتترین آنها مربوط به جایزه فیلم «بر باد رفته» در رشته بهترین فیلم است که به قیمت ۱ میلیون و ۵۴۲ هزار دلار توسط مایکل جکسون خریداری شد. جایزه بعدی در این لیست مربوط به فیلم «شهروند کین» در رشته بهترین فیلمنامه است که پس از دست به دست شدن در حراجیهای مختلف، در نهایت به قیمت ۸۰۰ هزار دلار به فروش رفت.
جوایز سال ۲۰۰۰ به سرقت رفت
همانند تمامی مراسمات، مراسم جوایز آکامی از هیج خطری مصون نیست. تله پرامپترها در بسیاری از موارد از کار افتادهاند، مجریها سررشته کلام را به طور کلی فراموش کردهاند و اعلام کنندگان جایزه؛ اسامی برندگان را به بدترین نحو ممکن تلفظ کردهاند (ماجرای جان تراولتا). امام تمام اینها در مقایسه با سالی که تقریبا هیچ جایزهای برای اهدا وجود نداشت هیچ است.
تنها ۱۶ روز مانده به ۷۲مین مراسم آکادمی در سال ۲۰۰۰، ۵۵ اسکار در شهر کالیفرنیا از اسکله بارگذاری به سرقت رفت. با ترس از اینکه پلیس نتواند آنها را پیدا کند، آکادمی به سرعت سفارش ساخت دوباره مجسمههای به سرقت رفته را قبل از زمان برگزاری مراسم داد. خوشبختانه ۵۲ تا از این مجسمهها تنها ۹ روز بعد از ناپدید در بیرون یک سوپرمارکت و در درون سطل آشغال پیدا شد.
در نهایت دو نفر از کارمندان به این جرم دستگیر و به مدت شش ماه راهی زندان شدند. سه سال بعد یکی دیگر از این مجسمهها در طی عملیاتی مربوط به مواد مخدر در شهر میامی کشف شد. دو مجسمه دیگر هنوز پیدا نشدهاند و به احتمال زیاد نیز پیدا نخواهند شد.
توسط حمیدرضا قهرمانی
گیمفا