بیشتر مراقبت‌ها در سه ماهۀ سوم بارداری که از هفتۀ ۲۸ به بعد است انجام می‌شود. مراقبت چهارم بارداری در فاصلۀ هفته‌های ۳۱ تا ۳۴ و مراقبت پنجم در فاصلۀ هفته‌های ۳۵ تا ۳۷ باداری انجام خواهد شد. مراقبت ششم، هفتم و هشتم نیز به ترتیب در هفته‌های ۳۸، ۳۹ و ۴۰ انجام می‌شود. در این مطلب با معاینات و آزمایش‌های سه ماهۀ آخر بارداری آشنا می‌شوید.
معاینات پزشکی سه ماهه سوم بارداری
در سه ماهۀ سوم شما حداقل شش مراقبت دارید. دو مراقبت در ماه هفتم و هشتم و چهار مراقبت در ماه نهم خواهید داشت. در این جلسات، پزشک معایناتی مانند سه ماهۀ دوم را انجام خواهد داد. پزشک احتمالاً ابتدا شرح حال شما را می‌پرسد و درصورتی‌که در این مدت مشکلی داشته‌اید، بهتر است به پزشک اطلاع دهید. در ادامه معمولاً فشار خون، وزن شما و اندازۀ رحم اندازه‌گیری خواهد شد. همچنین با بررسی دست‌ها و پا‌های شما هر گونه نشانۀ مسمومیت حاملگی و تورم را بررسی خواهد کرد و در صورت لزوم آزمایش‌های خون و ادرار را برای شما تجویز خواهد شد.
گوش دادن به ضربان قلب جنین که در تمام معاینات بارداری در سه ماهۀ دوم انجام می‌شد، در این دوره نیز ادامه پیدا خواهد کرد. اگر پزشک با بررسی ضربان قلب جنین یا اندازۀ رحم، هر گونه نگرانی‌ای داشته باشد، آزمایش پروفایل بیوفیزیکال را به شما توصیه می‌کند. در این آزمایش متخصص با سونوگرافی، حجم مایع آمنیوتیک را اندازه‌گیری خواهد کرد. همچنین در هفته‌های آخر، با معاینات لگنی و واژن، وضعیت باز شدن دهانۀ رحم شما و میزان ترشحات بررسی خواهد شد؛ این معاینات ممکن است باعث کمی لکه‌بینی شود. همچنین پزشک با سونوگرافی یا معاینات شکمی، وضعیت قرارگیری جنین را در رحم بررسی و میزان آمادگی جنین برای زایمان را ارزیابی می‌کند. اگر از زمان زایمان شما گذشته باشد، ممکن است آزمایش‌های بیشتری برای تحت نظر گرفتن سلامت جنین و مادر انجام شود.
سونوگرافی و آزمایش‌های سه ماهۀ سوم
سونوگرافی و آزمایش‌های سه ماهۀ سوم شامل موارد زیر است:
آزمایش خون: پزشک در سه ماهۀ سوم برای بررسی کم‌خونی مادر و همچنین آنتی‌بادی‌ها یا عفونت، آزمایش خون تجویز خواهد کرد. در این آزمایش خون، وضعیت گلبول‌های خونی و آنتی‌بادی‌ها بررسی خواهد شد.
آزمایش ادرار: پزشک برای بررسی احتمال مسمومیت حاملگی، در سه ماهۀ سوم، آزمایش ادرار تجویز خواهد کرد. این آزمایش معمولاً آزمایش آنالیز ادرار است ولی اگر به دلیلی پزشک به عفونت مجاری ادرار مشکوک باشد، ممکن است آزمایش کشت ادرار نیز برای بررسی عفونت تجویز کند.
آزمون پروفایل بیوفیزیکال: در بارداری‌های پرخطر یا مواردی که بارداری طولانی شده است، پزشک برای بررسی سلامت جنین از آزمایشی به نام پروفایل بیوفیزیکال استفاده می‌کند. در این آزمایش با سونوگرافی، وضعیت تنفسی و ماهیچه‌های جنین و حرکت او بررسی می‌شود. همچنین میزان مایع آمنیوتیک اندازه‌گیری خواهد شد. در کنار سونوگرافی، با انجام تست بدون استرس، وضعیت سلامت او را ارزیابی می‌کنند.
تست بدون استرس و استرس انقباضی: در تست بدون استرس که در بارداری‌های پرخطر و برای بررسی وضعیت جنین در سه ماهۀ سوم انجام می‌شود. تغییرات ضربان قلب جنین هنگام حرکت جنین بررسی می‌شود. همچنین ممکن است با تست استرس انقباضی، میزان تحمل جنین را برای زایمان نیز بررسی کند.
همچنین درصورتی‌که شما Rh منفی و همسرتان Rh مثبت است، در ابتدای سه ماهۀ سوم یعنی طی هفته‌های ۲۸ تا ۳۴ بارداری باید آمپول روگام را تزریق کنید.
مشاوره در مورد خودمراقبتی در سه ماهۀ سوم
اگر پزشک قبلاً در مورد خودمراقبتی به شما مشاوره نداده است، با شروع سه ماهۀ آخر بارداری ممکن است دربارۀ علائم زایمان زودرس و مسمومیت حاملگی با شما صحبت کند و علائم هشداردهندۀ دیگری مثل خونریزی از واژن یا کاهش فعالیت جنین را برای شما شرح دهد که در صورت مشاهدۀ آنها باید فوراً با پزشک تماس بگیرید. با نزدیک شدن به تاریخ زایمان، پزشک شما علائم شروع درد زایمان را برای شما توضیح می‌دهد و به شما خبر خواهد داد که چه موقع لازم است با او تماس بگیرید. در مورد محل زایمان و موارد مرتبط با آن نیز با شما صحبت خواهد کرد. شما نیز می‌توانید در این جلسات هر نوع نگرانی دربارۀ درد زایمان و زایمان را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر هنوز یک پزشک اطفال پیدا نکرده‌اید، الان زمان مناسبی برای این کار است. پزشکتان نیز می‌تواند چند متخصص را به شما معرفی کند. همچنین او ممکن است از شما بپرسد که پس از زایمان، چه کسی در منزل کنار شما خواهد بود و علائم افسردگی پس از زایمان را برای شما شرح دهد. دانستن تفاوت ناراحتی به خاطر خستگی و هورمون‌ها با افسردگی پس از زایمان می‌تواند مفید باشد.
