نقد فیلم Dolemite Is My Name

ادی مورفی یکی از برترین کمدین‌هایی دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی بود که تقریبا چندین سال است که خبری از بازی‌های درخشانش نیست و به‌نظر می‌رسید که او مسیر فراموش شدن را در سینما در پیش گرفته است. فیلم Dreamgirls آخرین نقش آفرینی شاخص مورفی در عرصه بازیگری بود که برای بازی در این فیلم او توانست برای اولین‌بار نامزد دریافت جایزه اسکار شود، اما از آن زمان به بعد دیگر خبری از اثری شاخص از این کمدین محبوب نبودیم. حال پس از بیش از یک دهه، مورفی با بازی در فیلم Dolemite Is My Name تلاش کرده تا بار دیگر نشان دهد هنوز هم توانایی گذشته خود را دارد و می‌تواند بار دیگر ستاره یک اثر شود. فیلمی که خود داستان زندگینامه رودی ری مور، کمدین، خواننده و بازیگر سابق است که حال زندگی وی به یک فیلم درام کمدی تبدیل شده است. این فیلم داستان رودی ری مور را دنبال می‌کند که در یک فروشگاه موسیقی در لس آنجلس سال ۱۹۷۰ مشغول به فعالیت بود و آرزوهای زیادی داشت و در نهایت با ترکیبی از موسیقی و کمدی به شهرت زیادی دست پیدا کرد و در ادامه آرزوهای بلند پروازانه دیگری از جمله بازیگری و ساخت فیلم نیز داشت. در ادامه با نقد فیلم دولمایت اسم من است با زومجی همراه باشید.

فیلم Dolemite Is My Name با هدف نمایش زندگی رودی ری مور ساخته شده و قرار است در آن گوشه‌ای از زندگی پر فراز و نشیب وی را تماشا کنیم. فیلم از همان ابتدا نشان می‌دهد که دولمایت برخلاف چیزی که نشان می‌دهد، واقعا شخص با استعدادی نیست و در واقع ایده‌های دیگران را به بهترین شکل به نمایش می‌گذارد و می‌داند که مردم واقعا به دنبال چه چیزی هستند، اما از همان ابتدا به‌نظر می‌رسد که فیلم دو هدف متفاوت را در طول فیلم دنبال می‌کند. اولین هدف فیلم که شاید مهمترین آن نیز باشد، این است که ما در حال تماشای داستان ساخت فیلم Dolemite هستیم و در واقع فیلم از یک بخشی دیگر تنها تمرکزش داستان ساخت و نمایش و موفقیت این فیلم است. از این نظر می‌توان گفت که فیلم در واقع مسیر فیلم The Disaster Artist را در پیش گرفته و می‌توان گفت تا حد زیادی نیز موفق عمل می‌کند. در واقع جایی که احساس می‌کنیم که فیلم دیگر حرف خاصی را برای گفتن ندارد، با شروع صحبت ساخت فیلم دولمایت همه چیز تغییر می‌کند و حتی بخش کمدی فیلم نیز در این بخش پر رنگ‌تر از بخش‌های ابتدایی فیلم می‌شود یا به بیان بهتر فیلم در بخش اول کمی کند است، اما در بخش دوم و زمانی که وارد داستان ساخت فیلم Dolemite می‌شویم، جان تازه‌ای به فیلم بخشیده می‌شود و از این زمان است که ضمن هدف‌‌دار تر شدن فیلم، شاهد اوج گرفتن اتفاقات فیلم و لحن کمدی آن هستیم و فیلم به اثری که وعده می‌دهد، تبدیل می‌شود.

فیلم از همان ابتدا هدف خودش را می‌گوید و شاید اگر کمی مدت زمان فیلم کمتر بود یا بهتر از بازیگران نقش مکمل فیلم استفاده می‌شد، شاهد افت و خیزهای چند باره فیلم تو طول زمان آن نبودیم. همین تمرکز روی فیلم Dolemite باعث می‌شود تا کارگردان فرصت مشکلات جامعه سیاه‌پوستان را کنار بگذارد و تمرکزش را روی موضوع بهتری قرار دهد و شاید هر از گاهی در طول فیلم اشاره‌ای هم به چنین موضوع‌هایی می‌شود، اما فیلم خیلی سریع از کنار آن رد شده و داستان خودش را دنبال می‌کند که همین قضیه باعث می‌شود تا فیلم را بهتر و با حاشیه کمتری دنبال کنیم. اگرچه پتانسیل قابل توجهی نیز برای این موضوع وجود دارد، اما دولمایت مثل شخصیت اصلی داستان نشان می‌دهد که هدفش چیز دیگری است و نمی‌خواهد خودش را فدای بحث‌های حاشیه‌ای دیگری کند و هدف شخصیت و فیلم سرگرم کردن بیننده هست. فیلم قصد نداره دولمایت را ستاره یا شخصیت مهمی نشان دهد، بلکه در نظر دارد تا نشان دهد چرا ما باید به شخصیتی مثل مور بیشتر اهمیت دهیم و او را جدی بگیریم. اما دومین هدف فیلم در واقع به‌نظر می‌رسد که ما داریم بخشی از زندگی ادی مورفی را نیز مشاهده می‌کنیم.

کمدینی که خیلی زود به محبوبیت دست پیدا کرد و به اوج رسید و در یک لحظه تا مرز نابودی پیش می‌رود. در واقع فکر می‌کنم که ما در فیلم در حال تماشای ترکیبی از شخصیت مورفی/مور هستیم و همین موضوع باعث می‌شود تا ما بهتر و بیشتر با شخصیت دولمایت همراه شویم. بدون شک موفقیت فیلم بدون ادی مورفی کمی غیر ممکن بود و یکی از بهترین بازی‌های خودش را در این فیلم به تصویر کشیده و اگر کمی به عقب‌تر برویم، با تماشای پشت صحنه ساخت فیلم اصلی دوباره یاد فیلم The Disaster Artist می‌افتیم که جیمز فرانکو در واقع نسخه بهتری از تامی وایزو را در فیلم بازی کرده بود و ادی مورفی نیز همین کار را در فیلم Dolemite Is My Name انجام داده است. قدرت بالایی مورفی در اجرای کمدی باعث شده تا هر صحنه‌ای که او حضور دارد، چند سطح بالاتر برود و در واقع بیشتر بار کمدی فیلم نیز روی دوش مورفی است که با اینکه سال‌ها شاهد نقش آفرینی مهمی از وی نبودیم، اما اکنون با یک اجرای کم نقص و جذاب بازگشته که می‌تواند هم طرفداران قدیمی خود را راضی و خوشحال کند و هم باعث جلب نظر مثبت مخاطبان جدید شود. عدم زیاده‌روی در کمدی فیلم نیز باعث شده تا فیلم به اثر بهتری تبدیل شود. همانطور که گفتیم بیشتر بار فیلم و بخش کمدی فیلم روی دوش ادی مورفی است که این موضوع باعث پیشرفت و بهبود فیلم شده، اما در مقابل باعث نادیده گرفته شدن بازیگران شناخته شده فیلم نیز شده است.

فیلم بازیگران شناخته شده زیادی دارد که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به کیگان-مایکل کی، کریگ رابینسون و وسلی اسنایپس اشاره کرد، اما بیشتر این بازیگران تنها هدفی که دارند این است که به مورفی و مور برای پیش بردن داستان کمک کنند. همین موضوع هم باعث شده تا مثلا نیمه ابتدایی فیلم کند شود و حتی بگوییم که مدت زمان فیلم با توجه به محتوای آن منطقی نیست. در واقع کارگردان فیلم تصمیم گرفته تا مشکلات فیلم را با بازی درخشان مورفی کمرنگ‌تر کند که تا حدودی هم موفق شده، اما در هر حال باعث نمی‌شود تا عدم استفاده مناسب از بازیگران و پتانسیل‌ها آن‌ها نادیده گرفته شود. اما فیلم فراتر از نمایش داستان مور و همچنین داستان ساخت فیلم Dolemite، به‌نظر می‌رسد که فیلمی کاملا به روز نیز است. گفتیم که فیلم روی مسائلی مختلفی خیلی سطحی برخورد و از آن عبور می‌کند، اما نمایش دولمایت نه اثری فاخر است و نه کاری که بتوان امروز آن را به‌عنوان یک کار سطح بالا از آن یاد کرد و به‌طور مثال چند دهه بعد از اجرای X او تعریف کنیم. در واقع مور برای اینکه به شهرت و محبوبیت برسد شخصیتی را خلق می‌کند که حد و مرزی در نمایش خیلی چیزها ندارد و این موضوع شامل نمایش‌های سخیف و مبتذل تا فیلمی این چنینی می‌شود.

در واقع فیلم Dolemite Is My Name نگاهی به شهرت یافتن موقتی و کوتاه مدت بسیاری از آثار و هنرمندان امروز نیز است که شهرت کوتاه مدت آن‌ها تنها بخاطر محتوای سطحی و سخیف آن‌ها است که برای مدتی هم که شده بسیاری را سرگرم می‌کند، اما در طول زمان به اثری فراموش شده می‌شود. حکم اجراهای کمدی مور و فیلم Dolemite نیز همین موضوع است و اگر تا به امروز چیزی از این موضوع نشنیده بودید اما با تعجب در فیلم استقبال از آن را مشاهده کردید، در واقع چنین موضوعی است که در فیلم به خوبی به تصویر کشیده می‌شود. بااین‌حال، مور شخصیتی بود که به خوبی دوره خود را شناخته بود و اشراف کاملی به علاقه مردم آن زمان داشت. فیلم درست در لحظه‌ای به پایان می‌رسد که ظاهرا مور به آرزوی خود رسیده و از این نقطه او دیگر قرار نیست کار جدید و متفاوتی انجام دهد. اگر حتی بیشتر دقت کنید فیلم ارجاعی به برخی از این افراد نیز دارد که شاهد حضور همزمان آن در حوزه‌های بسیاری هستیم که به‌طور مثال شاهد حضور یک بازیگر یا مدل محبوب در یک فیلم هستیم که دلیل آن استعداد بازیگر شخص نیست، بلکه محبوبیت او باعث شده تا در یک اثر سینمایی یا تلویزیونی حضور داشته باشد؛ حتی اگر آن اثر یک فیلم یا سریال بسیار ضعیف و متوسط باشد که تنها هدفش جذب مخاطبان بیشتر با استفاده از این نام‌ها است.

فیلم Dolemite Is My Name قرار نیست حرف تازه‌ و جدیدی برای گفتن داشته باشد و نمونه مشابه آن یعنی The Disaster Artist را نیز چند سال قبل دیده بودیم، اما فیلم با اجرای کم نقص و بسیار خوب ادی مورفی به اثری سرگرم کننده با کمدی جذاب تبدیل می‌شود که برخلاف انتظار، اصلا در استفاده از کمدی و طنز زیاده‌روی نکرده و همین موضوع باعث دلچسب‌تر و جذاب‌تر شدن فیلم شده است و بیننده احساس نمی‌کند که سازنده با کمدی سطح پایین در حال توهین به شعور بیننده است. فیلم با اینکه از تمامی پتانسیل‌های خود به خوبی و به‌طور کامل استفاده نمی‌کند و دارای نقص‌ها و مشکلات زیادی است و حتی نیمه ابتدایی فیلم نیز کمی کند و خسته کننده است، اما در نیمه دوم و با شروع نمایش داستان ساخت فیلم Dolemite به فیلم بسیار بهتری تبدیل می‌شود و این پیشرفت تا پایان نیز ادامه دارد. فیلم دولمایت اسم من است یکی از بهترین فیلم‌های کمدی سال ۲۰۱۹ است که بدون شک ارزش یکبار تماشا کردن و وقت گذاشتن را دارد و بیننده را حتی با وجود مدت زمان نسبتا طولانی آن، در حدود کمتر از ۲ ساعت سرگرم می‌کند و در پایان خبر خوب برای طرفداران ادی مورفی نیز این است که او پس از سال‌ها یکی از بهترین بازی‌های خود را در فیلم Dolemite Is My Name انجام داده است.

تانی کال

زومجی