به عقیده بعضی کارشناسان این رویکرد در درازمدت ماندگار نخواهد بود، اما بهنظر میرسد روند غالب بازار به چنین رویکردی روی خوش نشان داده است. در مکانیسم کار در منزل، افراد این توانایی را دارند تا از طریق گوشیهای هوشمند یا کامپیوترها به محیط کاری خود متصل شوند و از راه دور با همکارانشان کار کنند. بیشک، شکلگیری چنین مشاغلی مزایای متعددی را همراه خواهد داشت. کم شدن بار ترافیکی، کم شدن آلودگی، کاهش هزینههای جانبی شرکتها، متمرکز بودن بر یک کار مشخص و… از جمله ویژگیهای چنین مشاغلی هستند. اقتصاد و تجارت جهانی این قابلیت را دارد تا با واگذاری امور به افراد در اقصا نقاط جهان مفهوم تجارت جهانی را بهشکل مناسبی به تصویر بکشد. این رویکرد به افراد این شانس را میدهد تا با کمترین زحمت حقوقی ثابت برای خود به وجود آورند. گزارشهای منتشر شده در این ارتباط نشان میدهند از سال 2010 تا به امروز بودجهای نزدیک به 94 میلیارد دلار در این مدل از کسب و کار مبادله شده است و در نتیجه بدون اغراق باید اعتراف کنیم در سال 2017 همچنان روند صعودی خود را طی خواهد کرد. بر همین اساس، در ابتدای این مقاله به پیشبینیها و دیدگاههای ارائه شده از سوی ایلان ماسک در ارتباط با آینده مشاغل فناوری اطلاعات نگاهی خواهیم داشت و در ادامه هشت شرکت را به شما معرفی خواهیم کرد که آینده مشاغل دنیای فناوری را متحول خواهند ساخت.
ایلان ماسک چه دیدگاهی در ارتباط با آینده فناوری اطلاعات و مشاغل دارد؟
ایلان ماسک یکی از خوشنامترین چهرههای دنیای فناوری است که بسیاری از مردم با او آشنایی دارند. ماسک پیشبینیهای جالبی در ارتباط با آینده دارد. زندگی در سیارات دیگر، طراحی ماشینهای خودران با ویژگیهای شاخص، خلق ماشینهای هوشمندی که در درازمدت وظایف انسانی را بهخوبی انجام خواهند داد، طراحی یک رابط مغز و کامپیوتر که بتواند هوش مصنوعی را کنترل کند از جمله پیشبینیهای ماسک برای آینده دنیای فناوری اطلاعات هستند. ایلان ماسک در ارتباط با آینده مشاغل گفته است: «در آیندهای نه چندان دور دنیای فناوری به اندازهای پیشرفت خواهد کرد که بسیاری از مشاغل را از میان خواهد برد، بهطوری که ماشینها بهجای انسانها کارها را انجام خواهند داد. در آن زمان مشاغل کمی برای مردم وجود خواهد داشت تا بهواسطه آنها امرار معاش کنند. در چنین شرایطی بسیاری از مردم برای ادامه زندگی خود به کمکها و پرداختهای دولتی وابسته خواهند بود.»
ماسک در حال حاضر مدیریت شرکت تسلا، سولارسیتی و اسپیس ایکس را بر عهده دارد. اسپیس ایکس در ارتباط با ایده مسافرتهای فضایی و تجاری و شرکت سولارسیتی در ارتباط با پیادهسازی ساز و کاری برای استفاده بهینه و همگانی از انرژی خورشیدی به فعالیت اشتغال دارند. ماسک بر این باور است که میتوان انجام بسیاری از امور را به ماشینهای هوشمند و روباتها محول کرد، بهشرط اینکه مردم سراسر جهان به یک درآمد ثابت و پایه که بهنوعی تضمینکننده ادامه حیات آنها است متکی باشند. او در این ارتباط گفته است: «من درباره آینده و اینکه شرایط زندگی مردم چگونه خواهد بود و قادر به انجام چه کارهایی خواهند بود قادر نیستم با صراحت صحبت کنم، اما فکر میکنم چنین ساز و کاری در آینده به واقعیت تبدیل خواهد شد.»
در آیندهای نه چندان دور دنیای فناوری به اندازهای پیشرفت خواهد کرد که بسیاری از مشاغل را از میان خواهد برد، بهطوری که ماشینها بهجای انسانها کارها را انجام خواهند داد. در آن زمان مشاغل کمی برای مردم وجود خواهد داشت تا بهواسطه آنها امرار معاش کنند. در چنین شرایطی بسیاری از مردم برای ادامه زندگی خود به کمکها و پرداختهای دولتی وابسته خواهند بود
ماسک در شرایطی این دیدگاه را دارد که در مقطع فعلی بسیاری از مردم با چنین رویکردی مخالف هستند. در همهپرسی که چندی پیش در کشور سوییس مطرح شد، دولت به مردم این کشور پیشنهاد داد که 2500 فرانک سوییس معادل 2578 دلار را بهعنوان حقوق ثابت دریافت کنند. اما مردم به این پیشنهاد رأی منفی دادند و اعلام کردند پرداختها باید متفاوت و بر مبنای فعالیتهایی باشد که انجام میدهند.
در تابستان سال گذشته میلادی (2016) نیز باراک اوباما مشابه چنین ایدهای را در گفتوگویی با مدیر آزمایشگاه چندرسانهای دانشگاه MIT مطرح کرد. اوباما بر این باور بود که چنین دیدگاهی در آینده به بحثی داغ تبدیل خواهد شد. بهطوری که در ده یا بیست سال آینده این موضوع به یک چالش در مقیاس جهانی تبدیل خواهد شد. تمام کارشناسان متفقالقول هستند که در آینده پیشرفتهای عرضه فناوری باعث خواهد شد تا بسیاری از امور بهشکل خودکار انجام شوند. این انقلاب در شرایطی رقم خواهد خورد که واژه نیروی کار تعریف امروزی خود را از دست خواهد داد. وسایل نقلیه و حتی کامیونهای خودران و بینیاز از راننده باعث خواهند شد تا این شغل به حاشیه رفته و همواره در سایه ماشینهای خودران به فعالیت خود ادامه دهد. در این مقطع رانندگان جای خود را به اپراتورهایی میدهند که این ماشینها را هدایت میکنند.
البته ماسک معتقد است این تحول فرصت ارزشمندی را در اختیار مردم قرار میدهد تا فعالیتها و کارهای پیچیده و البته هیجانبرانگیزتر را انجام دهند. اما سؤال این است که آینده مشاغل فناوری در شرایطی که انجام ندادن کارهای مهم در طول روز باعث خواهد شد مردم بهلحاظ عاطفی با چالشهای جدید روبهرو شوند چگونه رقم خواهد خورد؟ این سؤالی است که در ادامه به آن پاسخ میدهیم.
هشت شرکتی که آینده و اقتصاد مشاغل آنلاین را شکل خواهند داد
به نمونههای متعددی در این زمینه میتوان اشاره کرد، اما شرکتها و سازمانهایی که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد، در دهههای آینده انجام تعدادی از امور را دستخوش تغییرات اساسی خواهند کرد.
• آمازون
در حال حاضر، آمازون را میتوان قدرت بلامنازع تجارت الکترونیک توصیف کرد. این شرکت اکنون بهدنبال آن است تا تحویل محلی کالاها را از طریق سرویس
Amazon Prime Now مدیریت کند. در این ساز و کار ویژه کارگران میتوانند از طریق سرویس Amazon Flex استخدام شوند و در ازای هر یک ساعت کار تحویلی برای آمازون دستمزدی در محدوده 18 تا 25 دلار دریافت کنند. در حالی که این شرکت در حال پیادهسازی و گسترشپذیری این ساز و کار است، اما تعدادی از فعالان بازار به آمازون به چشم یک شرکت برهم زننده بازار تحویل و بستهبندی نگاه میکنند.
• آبر
آبر شرکتی است که بهطور کامل صنعت پرتقاضای حمل و نقل را دستخوش تحولات اساسی کرده است. این شرکت برای اولین بار نشان داد چگونه مصرفکنندگان میتوانند تنها از طریق یک برنامه کاربردی در نقش یک واسطه عمل و به مصرفکننده دیگری خدمترسانی کنند.
این رویکرد آبر را میتوان زمینهساز شکلگیری گونه خاصی از مشاغل در نظر گرفت. گونهای که در آن بهازای هر مصرفکننده یک شغل وجود دارد. بیشک موفقیت این شرکت بر مبنای این واقعیت شکل گرفته است که ارائه سرویسها بر مبنای قیمتهای ارزان تجربهای خوشایند را در اختیار مردم قرار میدهد. متمرکز شدن بر بازاری که تقاضا در آن بسیار است و ارائه تخفیفهای بیشتر به مردم نه تنها زمینهساز موفقیت این شرکت در آینده است، بلکه زمینهساز شکلگیری نوع جدیدی از مشاغل نیز خواهد بود.
• لایفت
اگر به گزارشهای مالی نگاهی داشته باشیم، مشاهده میکنیم شرکت لایفت تنها 5.5 میلیون دلار ارزش دارد، در حالی که ارزش شرکتی همچون آبر 62.5 میلیارد دلار است. اما این شرکت خدمترسانی بهتازگی موفق شده است قراردادهایی را با شرکت جنرال موتورز به امضا برساند. این قرارداد سرآغازی بر عصر جدیدی است که در آن رانندگان صاحب یک شغل جدید خواهند شد. اگر پاراگراف مربوط به پیشبینیهای ایلان ماسک را مطالعه کرده باشید، گفتیم که رانندگان ممکن است بهواسطه خودران شدن وسایل نقلیه بیکار شوند. اما طی قراردادی که لایفت منعقد کرده است رانندگان وسایل نقلیه در آینده شغل جدیدی خواهند داشت. آنها این توانایی را خواهند داشت تا از این شرکت یک نرمافزار کاربردی و یک برنامه هدایتگر را درخواست کنند تا با استفاده از آن بتوانند ماشین خود را هدایت کنند و وظیفه سنتی خود را بهشکل دیجیتالی انجام دهند. در مقابل جنرال موتورز هم این شانس را به دست خواهد آورد تا به فناوری ویژهای که درنهایت به توانمندتر کردن شرکتهای مشارکتی کمک میکند دست پیدا کند.
رویکرد آبر را میتوان زمینهساز شکلگیری گونه خاصی از مشاغل در نظر گرفت. گونهای که در آن بهازای هر مصرفکننده یک شغل وجود دارد. بیشک موفقیت این شرکت بر مبنای این واقعیت شکل گرفته است که ارائه سرویسها بر مبنای قیمتهای ارزان تجربهای خوشایند را در اختیار مردم قرار میدهد
• لیدجنیس
شرکت لیدجنیس از یک ترکیب بیهمتا و در نوع خود منحصر به فرد استفاده میکند. این ترکیب که متشکل از پژوهشگران واقعی و یادگیری ماشینی است، به کسب و کارها کمک میکند تا دامنه کاری خود را گسترش و در همان حال بهرهوری خود را نیز افزایش دهند. پژوهشگرانی که در بیش از 40 کشور مختلف قرار دارند و 53 درصد از آنها دارای تحصیلات دانشگاهی و مدارک دکتری هستند، به لیدجنیس کمک میکنند تا با اتکا بر نرمافزارها گوی سبقت را از رقبای خود برباید.
در حالی که رهبران کسب و کارهای مبتنی بر تجارت با تجارت (B2B) بهطور معمول گردهم میآیند و از جدیدترین فناوریهای روز دنیا استفاده میکنند، در مقابل پژوهشگران این شرکت نه تنها اطلاعات را بهشکلی غیرمرسوم و غیرخودکار جمعآوری میکنند، بلکه تضمین میدهند اطلاعات با کیفیت بالایی جمعآوری شده است. همین موضوع باعث میشود کسب و کارهای مقتضی اطمینان حاصل کنند همواره اطلاعات بکر و دقیقی در اختیار دارند. اما کجای این روش یک شغل جدید را ایجاد کرده است و مهمتر از آن بر روند مشاغل فناوری در آینده تأثیر میگذارد؟ در جواب باید بگوییم شبکه طراحی شده از سوی این شرکت متشکل از پژوهشگران ماهری است که منکعسکننده یک ساختار نیروی کار سنتی هستند. در این ساز و کار کارگران به درون این شبکه وارد میشوند، در آن تخصص مورد نیاز را به دست میآورند و در ادامه به تیمهای مختلف تجاری در قالب تحلیلگر داده یا کارشناس تجاری وارد میشوند. رشد سریع لیدجنیس باعث شده است تا این شرکت بهخوبی بتواند از اتحادیه کارگران ملی حمایت کند.
• آلفرد
در حالی که تعداد قابل توجهی از سرویسهای اقتصاد شراکتی ـ مأموریتی (Errand-Based Sharing-Economy) وجود دارد، اما شرکت آلفرد تصمیم گرفته است تا چند وظیفه مختلف را در قالب یک برنامه واحد با یکدیگر ترکیب کند. در این سازوکار کارگران محلی نحوه کار با نرمافزار ارائه شده از سوی شرکت آلفرد را آموزش میبینند. پس از آنکه کارگران بر این نرمافزار مسلط شدند، این توانایی را خواهند داشت تا در هر ساعت از شبانهروز سرویسی که نیاز دارند را به مصرفکنندگان ارائه کنند. خرید مواد غذایی، خشکشویی و نظاف منازل از جمله سرویسهایی است که کارگران از طریق بهکارگیری این نرمافزار در اختیار مصرفکنندگان قرار میدهند. این سرویسها در محدوده قیمتی 15 تا 42 دلار در هفته قرار دارد. ساز و کار این شرکت بهسرعت در حال گسترش است و در مقطع کنونی در شهرهای سانفرانسیسکو، لوسآنجلس، واشینگتن و شیکاگو ارائه میشود. این شرکت در نظر دارد رویکرد خود را در ارتباط با شهرهای دیگر نیز گسترش دهد.
• اینستاکارت
اینستاکارت تنها سرویسهایی را ارائه میکند که در ارتباط با محصولات غذایی قرار دارند. این شرکت خریداران محلی را گردهم میآورد تا مواد غذایی و کالاهای مصرفی مورد تقاضای مصرفکنندگان را از فروشگاهها خریداری کنند و آنها را در اختیار مصرفکنندگان قرار دهند. در حالی که این خریداران محلی (کارگران) پیمانکاران مستقلی هستند، اما اینستاکارت در تعدادی از مناطق امکانی را برای افراد فراهم کرده است تا درخواست همکاری با این شرکت را بهصورت پاره وقت ارائه دهند.
• تسک رابیت
شرکت تسک رابیت کار خود را از سال 2008 میلادی آغاز کرد. اما بهمرور زمان موفق شد حوزه کاری خود را در بازارهای جدیدی وارد کند و به این شکل دامنه فعالیتهای خود را گسترش دهد. این شرکت به متقاضیان کار اجازه میدهد خدماتی همچون نقل و انتقال، تمیزکاری، تعمیر اسباب و وسایل منزل، تغییر دکوراسیون و… را به مصرفکنندگان پیشنهاد دهند. در سال 2013 مشتریان این شرکت از مرز یک میلیون و دویست و پنجاه هزار نفر عبور کردند. همچنین، تعداد پیمانکارانی که با این شرکت همکاری میکنند دوبرابر شدهاند و هماکنون بالغ بر 25 هزار نفر برای این شرکت کار میکنند.
این شرکت به متقاضیان کار اجازه میدهد خدماتی همچون نقل و انتقال، تمیزکاری، تعمیر اسباب و وسایل منزل، تغییر دکوراسیون و… را به مصرفکنندگان پیشنهاد دهند. در سال 2013 مشتریان این شرکت از مرز یک میلیون و دویست و پنجاه هزار نفر عبور کردند
• گوگل
حیطه کاری شرکت گوگل دیگر محدود به ارائه یک موتور جستوجو نیست. این شرکت در پیشبرد فناوری و ایجاد مشاغل جدید نقش بسزایی دارد. گوگل نرمافزار ویژهای بهنام RideWith دارد. یک نرمافزار تخصصی رانندگی که بهتازگی مورد آزمایش قرار گرفته است. RideWith یک برنامه ترافیکی است که گوگل موفق شد در سال 2013 آن را خریداری کند. عملکرد این نرمافزار مشابه با خدماتی است که شرکتهای آبر و لایفت ارائه میکنند. کاربران از طریق سایت Waze میتوانند از این نرمافزار استفاده کنند. اما این نرمافزار چگونه قادر است یک شغل جدید را در آینده به وجود آورد؟ افرادی که در شبانهروز در پی سفرهای درونشهری هستند، در این برنامه مشخصات مسیر خود را وارد میکنند و این نرمافزار بر مبنای مشخصات ارائه شده رانندهای را برای آنها اعزام میکند. چه چیزی بهتر از آنکه هوش مصنوعی برای افراد شغل ایجاد کند؟ (یک آژانس تلفنی هوش مصنوعی!)