با اینکه تابحال آیندهای ترسناک که رباتها شغلها یا زمین را تسخیر میکنند، ترسیم شده است، اما هوش مصنوعی نتوانسته است تغییرات زیادی در صنعت ایجاد کند. همین موضوع باعث شده است که بسیاری از رسانهها حتی سود هوش مصنوعی در مقیاس بالا را تکذیب کنند. اما موضوع کمی پیچیدهتر است.
کاربردهای کنونی هوش مصنوعی را میتوان به سه دسته تقسیم کرد: هوش مصنوعی دگرگونکننده، هوش مصنوعی (DIY (Do It Yourself و هوش مصنوعی کاذب. دو نوع آخر فراگیرترین نوع هستند و هوش مصنوعی با این دو نوع قضاوت میشود.
بیشترین کاربردهایی که از هوش مصنوعی تابحال دیدهایم، در مورد پردازش داده مرتبط با کاربران بوده است. مثالی مناسب در این خصوص، الکسای آمازون است که قابلیتهای مختلفی اعم از پخش موسیقی، گزارش وضعیت آب و هوا کنترل وسایل هوشمند منزل را در اختیار کاربران قرار میدهد. آیفون دیگر محصولی است که میتوان به آن اشاره کرد، این دستگاه میتواند شماره تلفنهایی را که ذخیره نشدهاند، پیشبینی کند.
گرچه این مثالها ممکن است با تصور ما از هوش مصنوعی تفاوت داشته باشد، اما این بدان معنا نیست که آنها هوش مصنوعی نیستند. این کاربردها تغییرات اساسی در زندگی ما ایجاد نمیکنند.
هوش مصنوعی که تغییرات اساسی در زندگی مردم ایجاد کند، نمونهی دگرگونکننده است. هوش مصنوعی دگرگونکننده، داده را به بینش و بینش را به دستورالعمل تبدیل میکند. سپس به جای اینکه این دستورالعملها را به انسان منتقل کند، خود دست به کار میشود و کارهای پیچیده را با توجه به نکاتی که فراگرفته است، انجام میدهد.
این نوع هوش مصنوعی هنوز فراگیر نشده است. بارزترین مثال هوش مصنوعی دگرگونکننده، خودروهای خودران هستند. خودروهای خودران مثال خوبی از ماشینهایی هستند که میتوانند اطلاعاتی را که در هر لحظه تغییر میکنند، پردازش کنند و با استفاده از آن کارها را انجام دهند، بدون آنکه نیازی به انسان داشته باشند.
رانندگی فرایند سادهای نیست که بتوان به راحتی آن را خودکار کرد. گرچه رانندگی شامل برخی از اعمال یکسان است، اما مجموعه دادههایی که هوش مصنوعی باید پردازش کند، مانند مقصد، مسیر، نزدیکی به دیگر خودروها و … ، هر لحظه تغییر میکند. هوش مصنوعی باید این اطلاعات را پردازش کرده و مانند انسان با توجه به آنها عمل کند.
این همان هوش مصنوعی دگرگونکننده است. حال تصور کنید که یک تکنولوژی مشابه در جاهای دیگر نیز به کار برده شود. بسیاری از افراد پیش از آنکه هوش مصنوعی دگرگونکننده زندگی آنها را متحول کند، در محل کار خود آن را خواهند دید. در تجارت، هوش مصنوعی خواهد توانست میزان عظیم دادههایی که توسط تیمها پردازش میشود را به تنها در زمان کمتر و با هزینه کمتر پردازش کند. در حال حاضر نیز شرکتهایی تاسیس شدهاند که از هوش مصنوعی در حوزه بازاریابی استفاده میکنند.
اما این تازه اول راه است و این شرکتها و روشها فراگیر نشدهاند. در حال حاضر، بیشتر از هوش مصنوعی کاذب و هوش مصنوعی DIY (Do It Yourself) استفاده میشود.
DIY نوعی از هوش مصنوعی است که هدف آن آگاهی بیشتر کاربر است تا کاربر بتواند کاری خاص را انجام دهد. این نوع هوش مصنوعی میتواند دادههای زیادی را پردازش کند، اما کار همین جا تمام میشود و بقیه به عهده کاربر انسانی خواهد بود. به عبارت دیگر، هوش مصنوعی DIY کاربردی و پیشگیرانه است.
با این حال، هوش مصنوعی DIY میتواند برای کمپانیها و سازمانهایی که به دانشمندان داده متکی هستند، بسیار متفاوت باشد. حتی بهترین دانشمندان داده زمان بیشتری از ماشینها نیاز خواهند داشت تا دادهها را پردازش کرده و از آنها نتیجه بگیرند. بعلاوه، انسانها به فعالیتهایی همچون خواب نیاز داردند تا بتوانند کار خود را ادامه دهند. دلیل مهمتر برای ضعف انسان این است که انسانها توانایی و قدرت پردازشی ماشینها را ندارند.
یک مثال از هوش مصنوعی، پلتفرم انیشتین شرکت سیلزفورس است. سیلزفورس در تبلیغی که در روزنامه نیویورک تایمز چاپ کرد، ادعا میکند که انیشتین میتواند پیشبینی کند که کاربران چه زمانی خرید میکنند و به فروشندگان کمک میکند فروش بیشتری داشته باشند. به عبارت دیگر، انیشتین دادههای مدیریت رابطه با مشتری یک شرکت را دریافت میکند و آنها را پردازش میکند. در نهایت با استخراج نتایج به فروشندگان کمک خواهد کرد. اما قسمت اجرایی یعنی فروش همچنان به عهده فروشندگان خواهد بود.
باید توجه داشته باشید که هوش مصنوعی DIY به تکنولوژیهای موجود متصل میشود و سپس یک سیستم احمق یا غیرهوش را به یک سیستم هوشمند تبدیل میکند. در مقام مقایسه، در هوش مصنوعی دگرگونکننده، همه چیز باید از ابتدا ساخته شود و هیچ چیز غیر هوشمندی وجود نخواهد داشت.
دسته نهایی هوش مصنوعی، هوش مصنوعی کاذب است. گرچه هوش مصنوعی DIY خستهکننده و ملالانگیز است، هوش مصنوعی کاذب به چیزی تظاهر میکند که نیست. همانند هر تکنولوژی نوینی، هوش مصنوعی نیز باعث شده است تا شرکتها از عدم آگاهی عموم مردم سواستفاده کنند. بسیاری از شرکتها اتوماسیون خود را به عنوان هوش مصنوعی به افراد قالب میکنند در حالیکه هیچ کدام از اتوماسیون از یادگیری ماشین استفاده نمیکنند.
خرید آگهی با استفاده از برنامهنویسی نمونهای از تکنولوژی مبتنی بر بینش است که افراد آن را با هوش مصنوعی اشتباه میگیرند. این نوع تکنولوژی کمتر از ۱۰ سال است که به بازار آمده است.
بنابراین میتوان گفت که هوش مصنوعی به دو صورت به زندگی ما نفوذ میکند: هوش مصنوعی DIY و هوش مصنوعی کاذب.
برخی از نمونههای هوش مصنوعی DIY به حدی پیشرفته هستند که میتوان آنها را هوش مصنوعی دگرگونکننده اولیه دانست. دادههایی که جمعآوری و پردازش میشوند، میتوانند الگوریتمها را آموزش دهند و الگوریتمهای آموزش دیده میتوانند خود دادهها را آنالیز کنند. اما در نهایت آنچه زندگی ما را به متحول خواهد کرد، هوش مصنوعی دگرگونکننده است.